Porady prawne

 

Pracuję od 1 października 2004 roku. Pierwszą umowę miałem na trzy miesiące, a od stycznia tego roku pracuję na czas nieokreślony. Jaki wymiar urlopu przysługuje mi w tym roku? Kiedy nabędę prawo do pełnego wymiaru urlopu?

 

Zgodnie z przepisem art. 153 Kodeksu pracy pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym pojął pracę, uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu  przysługującego mu po przepracowaniu roku. Natomiast prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Zatem pierwszy pana urlop był proporcjonalny do okresu zatrudnienia i stanowił ¼ przysługującego panu urlopu, a od 1 stycznia tego roku nabywa pan prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze, czyli 20 dni (160 godzin).

 

 

Czy pracodawca może udzielić pracownikowi czasu wolnego za pracę w dniu wolnym od pracy od razu po zakończeniu pracy przez tego pracownika wykonywanej w dniu wolnym?

 

Bezpośrednio po zakończeniu pracy, którą pracownik wykonuje w dniu wolnym od pracy musi on mieć możliwość skorzystania z odpoczynku dobowego, o którym mówią przepisy Kodeksu pracy. Dopiero po zakończeniu odpoczynku pracodawca powinien pracownikowi udzielić czasu wolnego za pracę w dniu wolnym od pracy.

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, w zamian za pracę w sobotę lub niedzielę pracodawca powinien udzielić pracownikowi dnia wolnego od pracy. Należy pamiętać, że dzień wolny zaczyna się po zakończeniu poprzedniej doby pracowniczej (czyli 24 godziny od rozpoczęcia pracy zgodnie z rozkładem czasu pracy) i trwa kolejne 24 godziny.

Sytuacja pracowników, którzy świadczą pracę przez 16 lub 24 godziny na dobę jest nieco inna. Pracownik w tym przypadku powinien mieć udzielony dzień wolny udzielony dopiero po zakończeniu okresu przysługującego pracownikowi odpoczynku. Zatem jeśli pracownik pracował 16 godzin, to następnie powinien mieć 16-godzinny odpoczynek, a jeśli pracował 24 godziny, powinien mieć zapewniony 24-godzinny odpoczynek. Dopiero po takim okresie odpoczynku pracodawca może udzielić pracownikowi dnia wolnego.

 

 

Czy powierzenie pracownikowi wykonywania innej pracy przez krótki okres czasu wymaga zmiany warunków pracy i płacy?

 

Zgodnie z brzmieniem art. 42 § 4 Kodeksu pracy wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia pracownika i odpowiada posiadanym przez niego kwalifikacjom. Polecenie wykonania innej pracy, niż wynikająca z umowy o pracę, jest prawem pracodawcy, z którego może on skorzystać jeżeli jest to uzasadnione jego potrzebami. Polecenie wykonania pracy jest czasowe i nie może trwać dłużej niż trzy miesiące w roku kalendarzowym. Nie wiąże się także z koniecznością dokonywania wypowiedzenia zmieniającego, ponieważ nie zmienia zasad zatrudnienia i wynagradzania pracownika, a jedynie zobowiązuje go do czasowego wykonywania poleconej pracy. Jeżeli jest to zasadne, pracodawca ma elastycznie kształtować stosunki pracy, tak aby wykorzystać potencjał pracownika, który czasowo nie świadczy umówionej pracy. Pracownik natomiast nie może odmówić wykonania polecenia.

oprac.: Dział Prawny

Zarządu Regionu Świętokrzyskiego

NSZZ "Solidarność"