Porady prawne

 

Jakie informacje muszą znaleźć się w świadectwie pracy?

 

Zgodnie z art. 97 Kodeksu pracy treść świadectwa pracy musi odpowiadać wyznaczonym przez przepisy prawa normom. Zatem pracodawca w tym dokumencie ma obowiązek podać informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Ponadto w świadectwie pracy zamieszcza się wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Na życzenie pracownika w świadectwie pracy pracodawca powinien podać także informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach.

Ponadto świadectwo pracy powinno zawierać wiele innych informacji, np. dotyczących wymiaru obowiązującego czasu pracy, podstawy rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, wykorzystanego w danym roku urlopu wypoczynkowego (w tym urlopu na żądanie), korzystania przez pracownika z innych urlopów lub świadczeń przewidzianych przepisami prawa, okresu korzystania z urlopu bezpłatnego i wychowawczego, okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, okresów nieskładkowych przypadających w okresie zatrudnienia i in.

 

 

Czy pracownica może zrezygnować z urlopu macierzyńskiego? Czy pracodawca może odmówić przyjęcia takiego pisma?

 

Po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego pracownica może zrezygnować z pozostałej części urlopu. W trosce o dobro dziecka jest to jednak obwarowane pewnymi warunkami, mianowicie niewykorzystaną część urlopu macierzyńskiego udziela się pracownikowi – ojcu dziecka, na jego pisemny wniosek. Jeżeli urlop macierzyński nie był wykorzystywany przed porodem (w tym okresie można wykorzystać co najmniej 2 tygodnie urlopu), jest on wykorzystywany po porodzie aż do wyczerpania ustalonego przepisami okresu. Bezpośrednio po porodzie pracownica nie może zrezygnować z całego przysługującego jej urlopu, a po wspomnianych 14 tygodniach, jej wniosek w sprawie rezygnacji musi być złożony równocześnie z zaświadczeniem pracodawcy zatrudniającego ojca dziecka potwierdzającym korzystanie z dalszej części urlopu przez tego pracownika. Wniosek w sprawie rezygnacji pracownica powinna złożyć najpóźniej na 7 dni przed przystąpieniem do pracy.

 

 

Co to są odwoławcze komisje lekarskie?

 

Od 1 stycznia 2005r. działają odwoławcze komisje lekarskie, do których wnosi się sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Do końca ubiegłego roku od decyzji ZUS wydanej na podstawie orzeczenia można było odwoływać się tylko do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Nie było natomiast możliwości zaskarżenia samego orzeczenia. Obecnie (na mocy nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) osoba, która nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarza orzecznika, może w ciągu 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia wnieść sprzeciw. Sprzeciw wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Siedziby komisji lekarskich zostały utworzone przy 24 oddziałach Zakładu, w tym także w Kielcach. Komisja lekarska orzeka w składzie trzyosobowym, większością głosów. Członkiem komisji lekarskiej może zostać lekarz specjalista, zwłaszcza w dziedzinie chorób wewnętrznych, chirurgii, neurologii, psychiatrii, medycyny pracy i medycyny społecznej, który odbył odpowiednie szkolenie. Ważne jest, że członek komisji lekarskiej nie może być jednocześnie lekarzem orzecznikiem.

 

 

Kiedy strona postępowania sądowego może ubiegać się o przyznanie jej obrońcy z urzędu?

 

Strona postępowania sądowego w sprawach pracowniczych oraz w sprawach z zakresu ubezpieczenia społecznego jest zwolniona z kosztów sądowych. Ma ona jednak prawo do zgłoszenia wniosku o ustanowienie dla niej obrońcy z urzędu. Wniosek składa się do sądu. Należy jednocześnie złożyć oświadczenie o sytuacji majątkowej i że osoba ta nie może bez uszczerbku dla utrzymania swojej rodziny ponieść kosztów wynagrodzenia dla adwokata. Jeżeli sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny, wówczas uwzględnia wniosek i ustanawia obrońcę z urzędu. Ustanowienia obrońcy dla zwolnionej od kosztów sądowych strony jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego. Zatem obrońcy ustanowionemu z urzędu nie trzeba dodatkowo udzielać pełnomocnictwa procesowego. Strona, dla której ustanawiany jest obrońca z urzędu nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów. Jeśli jednak strona świadomie poda nieprawdziwe okoliczności w celu ustanowienia dla niej obrońcy z urzędu, sąd skaże ja na karę grzywny.

 

 

Czy pracodawca może dowolnie zlecać pracę w niedziele? W jakich sytuacjach dozwolona jest praca w niedziele i święta?

 

Wykonywanie pracy w niedziele i święta nie może zależeć tylko i wyłącznie od woli pracodawcy. Okoliczności, kiedy jest ona dozwolona są wyszczególnione w Kodeksie pracy. Zatem może być ona zlecana:

1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,

2) w ruchu ciągłym,

3) przy pracy zmianowej,

4) przy niezbędnych remontach,

5) w transporcie i w komunikacji,

6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,

7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,

8) w rolnictwie i hodowli,

9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności (np. w handlu, gastronomii, hotelarstwie, służbie zdrowia, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku), oraz

10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie pracy weekendowej.

oprac.: Dział Prawny

Zarządu Regionu Świętokrzyskiego

NSZZ "Solidarność"