Porady prawne

 

Czy pracownik może domagać się od pracodawcy skierowania na studia?

 

Skierowania pracownika na studia jest prawem, z którego może skorzystać pracodawca. Trudno natomiast mówić o takim obowiązku pracodawcy. Przepis paragrafu 2 ust. 3 rozporządzenia MEN i MPiPS z dnia z dnia 12 października 1993r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych stanowi, iż podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego w formach szkolnych i pozaszkolnych może być realizowane na podstawie skierowania zakładu pracy lub bez takiego skierowania. Jest to zatem fakultatywne i zależne od pracodawcy, a więc w dalszej kolejności od przewidzianego kierunku rozwoju firmy, a nie tylko od woli pracownika.

 

 

Czy pracodawca powinien opłacać studia podyplomowe pracownika, który kształci się na podstawie skierowania z zakładu pracy? Na jakie inne świadczenia może liczyć dokształcający się pracownik?

 

Zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych z dnia 12.10.1993 roku, studia podyplomowe są jedną z tzw. pozaszkolnych form kształcenia. Jeżeli zakład pracy kieruje pracownika na studia podyplomowe zazwyczaj spisywana jest umowa pomiędzy zakładem pracy a pracownikiem określająca prawa i obowiązki obydwu stron w tym zakresie. O ile umowa nie przewiduje korzystniejszych warunków, pracownikowi skierowanemu na studia podyplomowe przysługuje zwrot kosztów uczestnictwa, w tym zakwaterowania, wyżywienia i przejazdu oraz urlop szkoleniowy na udział w obowiązkowych zajęciach (lub zwolnienie z części dnia pracy w określonym wymiarze) płatne według jak za urlop wypoczynkowy. Umowa zawierana pomiędzy zakładem pracy i pracownikiem jest gwarancją, iż pracownik podejmie kształcenie. Natomiast jeśli pracownik, podnoszący kwalifikacje na podstawie skierowania zakładu pracy, nie podejmie lub przerwie naukę bez uzasadnionych przyczyn, jest obowiązany - na wniosek zakładu pracy - zwrócić część lub całość kosztów poniesionych w tym celu przez pracodawcę. Wymiar urlopu szkoleniowego dla kształcącego się na studiach podyplomowych zaocznych wynosi dla pracownika skierowanego do 28 dni roboczych. Ponadto pracownik skierowany na studia podyplomowe może otrzymać do 6 dni roboczych na przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów końcowych. Kolejnym uprawnieniem jest zwolnienie pracownika z części dnia pracy (nie przekraczające 5 godzin tygodniowo), jeżeli czas pracy nie pozwala pracownikowi na punktualne przybycie na zajęcia.

 

 

Jaki jest wymiar urlopu szkoleniowego?

 

Wymiar urlopu szkoleniowego jest określony przepisami rozporządzenia MEN oraz MPiPS z dnia 12 października 1993r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych i wynosi dla pracownika skierowanego, przystępującego do egzaminów końcowych, w tym także do egzaminów eksternistycznych, w szkołach ponadpodstawowych 6 dni roboczych. Pracownikowi skierowanemu, który po ukończeniu szkoły ponadpodstawowej przystępuje do egzaminu maturalnego przysługuje urlop szkoleniowy w wymiarze 6 dni roboczych. Pracownikowi skierowanemu na naukę, który podejmuje naukę w szkole wieczorowej, przysługują zwolnienia z części dnia pracy nie przekraczające 5 godzin tygodniowo. Pracownik ma prawo do tego zwolnienia z części dnia pracy jeżeli jego czas pracy nie pozwala na punktualne przybycie na zajęcia. Pracownikowi skierowanemu, który podejmuje naukę w szkole ponadpodstawowej w systemie zaocznym, przysługuje urlop szkoleniowy w każdym roku szkolnym w wymiarze do 12 dni roboczych, przeznaczony na udział w zajęciach obowiązkowych.

Dla pracownika, który podejmuje naukę w szkole wyższej, wymiar urlopu szkoleniowego w każdym roku studiów w szkole wyższej, przeznaczonego na udział w obowiązkowych zajęciach oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów, wynosi: dla pracownika skierowanego na studia wieczorowe - 21 dni roboczych, a dla pracownika skierowanego na studia zaoczne - 28 dni roboczych. W ostatnim roku studiów, pracownikowi skierowanemu przysługuje dodatkowo 21 dni roboczych urlopu szkoleniowego na przygotowanie pracy magisterskiej (dyplomowej) oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu magisterskiego (dyplomowego).

Jeżeli nauka odbywa się systemem mieszanym, urlop szkoleniowy lub zwolnienie z części dnia pracy dla pracownika skierowanego uczącego się w systemie mieszanym wynosi w części przewidzianej na kształcenie w systemie dziennym - na czas trwania obowiązkowych zajęć, a w części przewidzianej na kształcenie w systemie wieczorowym i zaocznym - w wymiarze proporcjonalnym do czasu trwania nauki w danym systemie.

 

 

Czy wymiar urlopu szkoleniowego zależy od rodzaju formy kształcenia, czy też jest to zależne wyłącznie od pracodawcy?

 

Przede wszystkim urlop szkoleniowy nie jest prawem, z którego skorzystania może domagać się każdy pracownik. Urlop szkoleniowy lub zwolnienia z części dnia pracy – w odpowiednim wymiarze – przysługują pracownikowi, który podejmuje naukę na podstawie skierowania od pracodawcy. I to jest podstawowy warunek, który trzeba spełniać, aby móc skorzystać z prawa do urlopu szkoleniowego. Natomiast pracownik, który podejmuje naukę bez skierowania z zakładu pracy może mieć udzielony bezpłatny urlop, albo zwolnienie z części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia w wymiarze ustalonym w porozumieniu pomiędzy zakładem pracy i pracownikiem. Urlop bezpłatny w takiej sytuacji wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z Kodeksu pracy. Jeżeli pracodawca wyrazi zgodę na urlop szkoleniowy dla pracownika, który podjął naukę bez skierowania, może z tego korzystać, zgodnie z zasadą nadrzędności prawa korzystniejszego dla pracownika.

oprac.: Dział Prawny

Zarządu Regionu Świętokrzyskiego

NSZZ "Solidarność"