PORADY PRAWNE

 

Jakie szczególne urlopy przysługują pracownikom niepełnosprawnym?

 

Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do 10-dniowego urlopu dodatkowego (jeśli przysługujący jej urlop nie przekracza 26 dni lub nie korzysta ona z innego urlopu dodatkowego, na podstawie odrębnych przepisów). Ponadto pracownik, który ma orzeczony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym. Może z tego prawa korzystać jednak nie częściej niż raz w roku. Kolejnym uprawnieniem jest zwolnienie z pracy (również za wynagrodzeniem) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, bądź w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Wynagrodzenie za czas zwolnień od pracy oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

 

 

Jakie są stopnie niepełnosprawności? Czy osoby niepełnosprawne mają takie same prawa bez względu na stopień?

 

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje trzy stopnie niepełnosprawności. Zależą one od stanu zdrowia, a także od tego, kiedy pojawiła się niepełnosprawność. Stopnie różnią się też zakresem przysługujących uprawnień. Według przepisów ustawy osobami niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskały odpowiednie orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności.

Występują trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji – a więc do samodzielnego zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych organizmu. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

 

 

Kiedy osobie niepełnosprawnej przysługuje dodatkowy urlop? Czy pracodawca może odmówić jego przyznania?/

 

Osoba, która jest zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ma prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego, osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z trzech stopni niepełnosprawności. Należy pamiętać, że dodatkowy urlop, nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Jeżeli jednak wymiar urlopu dodatkowego przysługującego na podstawie odrębnych przepisów, jest niższy niż 10 dni roboczych, zamiast tego urlopu przysługuje urlop dodatkowy określony w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a więc urlop dziesięciodniowy.

oprac.: Dział Prawny

Zarządu Regionu Świętokrzyskiego

NSZZ "Solidarność"