PORADY PRAWNE

 

Czy pracodawca może zmusić pracownicę, która ma małe dziecko do pracy w porze nocnej? Czy odmowa wykonania przez pracownicę takiej pracy może być podstawą do zastosowania wobec niej dyscyplinarnego zwolnienia z pracy?

 

Pracownik lub opiekun sprawujący opiekę nad dzieckiem w wieku do lat czterech może być zatrudniony w godzinach nadliczbowych, albo w porze nocnej, lub też delegowany do pracy poza stałe miejsce pracy tylko jeżeli wyrazi na to zgodę. Pora nocna to czas pomiędzy godziną 21.00 a 7.00 rano i obejmuje 8 godzin pracy. Pora nocna powinna być ustalona w obowiązującym u danego pracodawcy regulaminie pracy lub układzie zbiorowym pracy. Pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników nie są zobowiązani do ustalenia regulaminu pracy, a porę nocną ustalają samodzielnie.

W przedstawionej sytuacji ochronie będzie podlegać pracownik lub pracownica sprawujący faktyczną opiekę nad dzieckiem w wieku do lat czterech, przy czym może to być dziecko własne, przysposobione lub dziecko małżonka. Z uprawnienia tego mogą korzystać oboje rodzice, ale jeżeli oboje pracują, wówczas uprawnienie przysługuje tylko jednemu z nich. Gdy pracownica korzysta z uprawnień związanych z wychowywaniem małoletnich dzieci, ma prawo w takim przypadku odmówić wykonywania pracy w porze nocnej i jest to jej prawo bezwzględnie obowiązujące. Pracodawca nie może jej z tego powodu dyscyplinarnie zwolnić, gdyż jej zachowanie nie wyczerpuje znamion ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych.

 

W jaki sposób obliczyć podstawę wysokości zasiłku macierzyńskiego?

 

Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego jest ustalana podobnie, jak podstawa wymiaru zasiłku chorobowego. Zatem do podstawy tego zasiłku przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres ostatnich 6 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Czasem, gdy pomiędzy kwotami wynagrodzenia z ostatnich 6-ciu miesięcy są duże wahania, wynikające z charakteru pracy lub zasad wynagradzania, to wyliczając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego (a więc także i macierzyńskiego) należy uwzględnić wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających w którym powstała niezdolność do pracy. Może się też zdarzyć, że trzeba podstawę wymiaru zasiłku wyliczyć wcześniej niż po 6-ciu miesiącach pracy. Wówczas ustala się ją przyjmując przeciętne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia.

oprac.: Dział Prawny

Zarządu Regionu Świętokrzyskiego

NSZZ "Solidarność"