Zasiłek pielęgnacyjny

Katarzyna Wronka

 

Zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem finansowanym z budżetu państwa. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przysługuje obywatelom polskim, zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także cudzoziemcom, którzy posiadają kartę stałego pobytu w Polsce. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

-     dziecku w wieku do lat 16 w przypadku uznania go za niepełnosprawne,

-     osobie w wieku powyżej lat 16, jeżeli jest niepełnosprawna w stopniu znacznym, jak również w przypadku gdy jest niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku uprawniającym do zasiłku rodzinnego na dziecko,

-     osobie, która ukończyła 75 lat życia.

Obecnie z zapisu ustawowego wynika, że prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przysługującego dziecku do lat 16 uzależnione jest od zaliczenia dziecka do osób niepełnosprawnych, a nie – jak było poprzednio – od zaświadczenia wystawionego przez lekarza. W przypadku ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego dla dziecka do lat 16 nie ustala się stopnia niepełnosprawności.

Osobie uznanej za niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym wypłaca się zasiłek pielęgnacyjny bez względu na wiek, pod warunkiem że niepełnosprawność (jakakolwiek) powstała w wieku uprawniającym do zasiłku rodzinnego.

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje jednak, nawet jeżeli spełnione jest kryterium niepełnosprawności lub wieku w przypadku, gdy:

a) dziecko przebywa w pogotowiu rodzinnym, zakładzie poprawczym lub karnym,

b) osoba przebywa w domu pomocy społecznej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, w domu dziecka lub innej placówce opiekuńczo-wychowawczej, chyba że za pobyt w takiej placówce rodzina ponosi przynajmniej częściową odpłatność, albo osoba nie przebywa w takiej placówce co najmniej przez dwa tygodnie w miesiącu.

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje również osobom, które przebywają w domu pomocy społecznej i same opłacają swój pobyt w tej placówce.

Obecnie przepisy ustawy na równi z orzeczeniem zespołu orzekającego o znacznym stopniu niepełnosprawności traktują orzeczenie:

-     komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia zaliczające do I grupy inwalidów, wydane przed 1 września 1997 r.,

-     lekarza orzecznika ZUS uznające całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji, wydane po 31 sierpnia 1997 r.,

-     wydane na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu uzyskania świadczeń określonych w tych przepisach, o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji.

Na równi z orzeczeniem zespołu orzekającego o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ustawa zasiłkowa traktuje natomiast orzeczenie:

-     komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia zaliczające do II grupy inwalidów, wydane przed 1 września 1997 r.,

-     lekarza orzecznika ZUS uznające całkowitą niezdolność do pracy, wydane po 31 sierpnia 1997r.

Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego nie jest uzależnione od wysokości dochodu przypadającego na osobę w rodzinie. Zasiłek pielęgnacyjny wynosi 10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwartale kalendarzowym poprzedzającym termin ostatniej waloryzacji emerytur i rent.

W celu ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego niezbędne jest złożenie wniosku o ustalenie prawa do zasiłku, a także przedłożenie innych, niezbędnych dokumentów, których wzory zostały wydane przez ministra pracy i polityki socjalnej. Zasiłek pielęgnacyjny wypłaca się na wniosek osoby uprawnionej lub osoby występującej w jej imieniu. Wniosek o zasiłek pielęgnacyjny powinna złożyć osoba niepełnosprawna, o ile jest pełnoletnia. Wniosek o zasiłek pielęgnacyjny może zgłosić również małżonek osoby niepełnosprawnej albo jedno z rodziców pełnoletniego dziecka niepełnosprawnego, pod warunkiem, że osoba niepełnosprawna wyrazi na to zgodę.