Wcześniejsza emerytura dla rencisty

Katarzyna Wronka

 

Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych umożliwia przejście na emeryturę w obniżonym wieku, w przypadku, gdy przyszły emeryt ma orzeczoną niezdolność do pracy. Zasada ta ma zastosowanie dla osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

 

W myśl art. 29 tej ustawy ubezpieczeni nabywają prawo do emerytury po osiągnięciu wieku: kobieta – 55 lat, a mężczyzna – 60 lat, jeżeli posiadają co najmniej 20- lub 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy. Z możliwości przyznania emerytury na zasadach określonych w tym przepisie mogą skorzystać osoby, dla których ostatnim ubezpieczeniem było ubezpieczenie z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, a także, gdy bezpośrednio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę osoby te nie wykonywały zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, pobierały zasiłek dla bezrobotnych (zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne), lub pobierały rentę z tytułu niezdolności do pracy albo rentę rodzinną.

 

Zgodnie z art. 31 ustawy o emeryturach i rentach z FUS osoby uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy (przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej, działalności twórczej lub artystycznej, umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo przy wykonywaniu przez osoby duchowne i zakonne czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi), w drodze do pracy lub z pracy albo choroby zawodowej mogą przejść na emeryturę po spełnieniu następujących warunków:

1) kobieta – po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy,

2) mężczyzna – po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

 

Na podstawie art. 30 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje inwalidom wojennym i wojskowym, po osiągnięciu przez kobietę 55 lat i 60 lat przez mężczyznę oraz w przypadku posiadania uprawnień do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter działań wojennych albo pobytem w miejscach odosobnienia (np. w obozie koncentracyjnym). Wymagany staż pracy dla kobiety to 20 lat i 25 lat dla mężczyzny. Taki sam staż pracy wymagany jest od inwalidy wojennego uprawnionego do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wymienionymi wyżej działaniami, jednak przy tym stopniu niezdolności do pracy emerytura przysługuje 50-letniej kobiecie i 55-letniemu mężczyźnie.

 

Ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem 1 stycznia 1969r., będący pracownikami, mogą przejść na emeryturę w obniżonym wieku, jeżeli spełnią łącznie następujące warunki:

1)     nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego (jeżeli ubezpieczony nie zawarł umowy o przystąpieniu do otwartego funduszu emerytalnego w terminie do 31 grudnia 1999r., uważa się, że ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego),

2)     warunki do uzyskania emerytury spełnią do dnia 31 grudnia 2006r.,

3)     w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem – nastąpi rozwiązanie stosunku pracy, a ponadto do dnia 31 grudnia 2006r.:

-     kobiety osiągną wiek 55 lat i udowodnią co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy i zostaną uznane za całkowicie niezdolne do pracy,

-     mężczyźni osiągną wiek 60 lat i udowodnią co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

 

Warto jeszcze dodać, jak wygląda formalna strona uzyskania emerytury przez rencistę. W interesie przyszłego emeryta leży złożenie do ZUS-u niezbędnych formularzy. Wniosek o przyznanie emerytury składa się na formularzu ZUS Rp–1. Druki formularzy niezbędnych do złożenia wniosku o emeryturę znajdują się we wszystkich jednostkach organizacyjnych ZUS. Pismo osoby zainteresowanej, zawierające wszystkie niezbędne informacje (dane personalne i adresowe) wraz z prośbą o przyznanie emerytury i wskazanie okresu, z jakiego ma być ustalona podstawa wymiaru świadczenia, może być potraktowane jako wniosek o przyznanie emerytury. Do wniosku (na druku Rp–1 lub pisma) należy dołączyć wszystkie dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości, które nie zostały wcześniej złożone w oddziale ZUS (np. dodatkowe zaświadczenia, świadectwa pracy, zaświadczenie o wynagrodzeniu i zarobkach z innego okresu, niż został wskazany do ustalenia podstawy wymiaru renty itd.). Wniosek o emeryturę można złożyć bezpośrednio w oddziale ZUS lub też wysłać pocztą. Jeżeli rencista pozostaje w ubezpieczeniu, wniosek może złożyć płatnik składek.

Po rozpatrzeniu wniosku organ rentowy wydaje decyzję ustalającą prawo do emerytury, a w przypadku, gdy nie zostały spełnione warunki do przyznania tego świadczenia – decyzję odmawiającą przyznania emerytury.