Czas na regulaminowe zmiany

Kazimierz Pasternak

 

Obowiązująca kolejna nowelizacja prawa pracy wymusza na pracodawcach dostosowanie istniejących zapisów regulaninów pracy do obowiązujących norm prawnych. Nie może regulamin pracy zawierać sprzeczności z aktualnym prawem pracy. Obowiązek uzgodnienia regulaminu pracy spoczywa na pracodawcach, którzy zatrudniają co najmniej dwudziestu pracowników i nie mają układów zbiorowych pracy zawierających problematyką regulaminową.

Zmiany w regulaminach nie mogą sprowadzać się do kosmetycznych przeróbek, w których zapisy ogólne zastąpią regulacje szczegółowe. Wszędzie tam gdzie działają zakładowe organizacje związkowe pracodawca zobowiązany jest do uzgodnienia ostatecznej wersji regulaminu z zakładowymi organizacjami związkowymi w terminie ustalonym przez związki. Brak wspólnego stanowiska związków zawodowych w przedmiocie projektu regulaminu wyrażonego na piśmie w terminie trzydziestu dni lub innym uzgodnionym przez strony, upoważnia pracodawcę do samodzielnego wprowadzenia do realizacji regulaminu pracy, który obowiązuje po upływie dwóch tygodni od chwili ogłoszenia. Co zrobić, aby nie stracić szansy na ostateczny kształt regulaminu pracy, który ma odpowiedzieć na pytanie związane z organizacją pracy, prawami i obowiązkami pracodawcy i pracowników oraz standardami porządkowymi? Im więcej uszczegółowień, konkretnych uregulowań, tym lepiej. Podstawowa sprawa, aby w związkowej zakładowej wielości mimo różnorakich podziałów nie zagubić jedności w negocjowaniu i przygotowaniu wspólnego stanowiska na temat regulaminu pracy. Tylko zespołowa taktyka pozwoli związkom zawodowym na zachowanie pełnego wpływu na ostateczny kształt regulaminu pracy. Powstaje pytanie - na co w szczególności zwrócić uwagę w trakcie opiniowania projektu i negocjacji regulaminu. Najważniejsze, to unikanie nic nie znaczących dla pracowników ogólników, które można wyczytać w kodeksie.

Ważne, aby na każdym etapie pamiętać, że regulamin adresowany jest głównie do pracowników, którzy po zapoznaniu się z nim i pisemnym potwierdzeniu mają obowiązek ściśle postępować według zapisów tam zawartych. Regulamin pracy ma szczegółowo ustalić zasady postępowania pracownika i pracodawcy w konkretnym zakładzie pracy. Ma między innymi odpowiedzieć na pytanie - jaki system i konkretnie ustalony rozkład czasu pracy obowiązuje w zakładzie z wyszczególnieniem konkretnych grup pracowniczych.

Regulamin powinien zawierać uzgodniony okres rozliczeniowy czasu pracy, gdzie uwzględniona będzie specyfika i rodzaje wykonywanej pracy, wypoczynek dobowy i tygodniowy oraz warunki, w jakich konkretna praca jest wykonywana. Regulacje w zakresie czasu pracy winny być szczegółowo określone i nie sprowadzające się do przepisania tylko kodeksowych, ogólnych zapisów. Istotne jest, aby regulaminy określały szczegółowo termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzeń.

Jeden z działów regulaminu winien być poświęcony bezpieczeństwu pracy, z którego pracownik dowie się jak chronić swoje zdrowie, jakie zagrożenia występują na jego stanowisku pracy, jakiego rodzaju ryzyko związane jest z pracą, gdzie i na jakich zasadach wydawana jest odzież robocza, ochronna, posiłki profilaktyczne itp. Krótko mówiąc, pracownik po zapoznaniu się z regulaminem pracy winien szczegółowo znać swoje prawa i obowiązki w trosce o własne zdrowie i życie.

Wreszcie, zasadne jest ustalenie trybu zgłoszenia obecności i nieobecności w pracy oraz określenie, jakiego rodzaju kary mogą być stosowane przeciw pracownikowi wobec naruszenia porządku i dyscypliny pracy wraz z procedurą odwoławczą. Wskazane staje się również ustalenie zasad postępowania w przypadku łamania przez pracodawcę przepisów antydyskryminacyjnych w aspekcie praw i obowiązków.

Każdy z pracowników winien posiadać egzemplarz regulaminu do bieżącego stosowania.