Skuteczność Związku

Waldemar Bartosz

 

W ostatnich kilkunastu miesiącach toczy się batalia o przyszły status pracowników. Powszechne łamanie prawa pracy jest już oczywistością. Możliwość zrzeszania się pracowników zatrudnionych w małych i średnich firmach jest ograniczona ze względu na niekorzystne zapisy w ustawie o związkach zawodowych w zakresie uprawnień międzyzakładowych organizacji związkowych. Na dodatek zbyt częste majstrowanie przy prawie pracy powoduje poczucie niestabilności własnych uprawnień.

Te wszystkie okoliczności powodują przekonanie o nieskuteczności różnych związkowych poczynań zmierzających do obrony pracowników. Związek ma też świadomość ograniczeń jeśli chodzi o wpływ na tworzone prawo. Projektują go i uchwalają bowiem politycy. Nie jednak w Polsce sprawdzonych wzorców oddziaływania związku na politykę. Rozmaite modele tych relacji praktykowane od 1990 roku, w opinii pracowników, nie były poprawne. Aktualne zdystansowanie się NSZZ "Solidarność" od polityki skutkuje też negatywnie dla środowisk pracowniczych. Z pewnością jest to jeden z problemów, który domaga się pilnych decyzji. Żeby jednak mogło do nich dojść konieczny jest poważny namysł na ten temat posiłkujący się doświadczeniami dojrzałych demokracji.

Kolejnym problemem, który wpływa na status pracowniczy jest wewnętrzna struktura związku zawodowego. Ze względu na nią organizacja jest bardziej lub mniej skuteczna. Powszechne jest mniemanie, iż związek winien być sprawną firmą usługową. To prawda. Żeby jednak taką był konieczne jest określenie zakresu usług, poziomu ich świadczenia i środków finansowych zabezpieczających te cele. Okoliczności te powinny być regulowane statutem i od niego zależne.

Wymienione problemy leżą w zasięgu decyzji samego związku zawodowego. W prawdzie od kilku lat trwają dyskusje na ten temat, lecz póki co nie widać jasnej perspektywy ich rozwiązania. Tegoroczny Zjazd Krajowy Delegatów NSZZ "Solidarność" poświęcony ma być zmianom statutu. Jeśli jednak nie będzie poprzedzony głębszą refleksją zmiany te przyjmą charakter makijażu kosmetycznego.

Region Świętokrzyski NSZZ "Solidarność" od 1994 roku występował wielokrotnie z postulatami dostosowania struktury związku do obecnych wyzwań. Niech więc ten tekst będzie początkiem wspólnego namysłu w tej kwestii.