Jest taka wystawa

Mieczysław Gójski

 

18 grudnia 2003r. w siedzibie Zarządu Regionu Świętokrzyskiej "Solidarności" otwarto wystawę pt: „Solidarność – dwadzieścia lat historii”.

Wystawa ta została zorganizowana przez Polską Agencję Informacyjną. Zorganizowano ją z myślą, że będzie ona prezentowana zarówno w Polsce jak i za granicą.

Przedstawia ona historię związku wplecioną w historię najnowszą Polski.

Ekspozycję otwarto w Instytucie Kultury Polskiej w Rzymie 5.06.2000r. w przeddzień pielgrzymki narodowej do Watykanu.

W Polsce można ją było obejrzeć między innymi w Bazylice Św. Brygidy w Gdańsku oraz Kościele St. Kostki na warszawskim Żoliborzu. Trafiła do Gdańska jako dar PAI dla KK NSZZ „Solidarność”. Jej duplikat objechał USA. Wystawiona tam była w 27 miejscach m. in. w Międzynarodowym Centrum Prasy w Waszyngtonie oraz w Nowym Jorku, Chicago, Bostonie, Milwauokee, Atlancie i Filadelfii.

W 2002r. wystawa prezentowana była w Kanadzie m. in. w Toronto i Ottawie.

Przedmiotem wystawy są 44 fotogramy, które swą treścią obejmują nie tylko 20 lat NSZZ „Solidarność”. Prezentowane zdjęcia, pokazują również obrazy z życia społecznego i politycznego Polaków przed powstaniem związku. Kilka zdjęć pokazuje również skutki wydarzeń sprzed 23 lat.

Prezentowana ekspozycja stara się uchronić od zapomnienia okres naszej najnowszej historii. Ma przypomnieć ten okres tym, którzy byli świadkami tamtych wydarzeń. Przybliża również młodemu pokoleniu, urodzonemu po 80 roku obrazy z historii, która miała i ma wpływ na ich dzisiejsze życie. Dla nich dziś puste półki sklepowe, kolejki, bieda to często fakty, których nie przyjmują w ogóle do swej świadomości. Zdjęcia są najlepszym dowodem, że tak właśnie było.

Wystawa dla wszystkich ją oglądających musi również stawiać pytanie, pobudzać do refleksji. Jak np. zagospodarujemy powstanie „Solidarności” w przyszłości. Jak zagospodarujemy fakt, że jesteśmy członkiem NATO a już niedługo będziemy członkiem UE. Jak sprostamy konkurencji międzynarodowej i jakie miejsce jako Polska zajmiemy w rodzinie państw demokratycznych. Każdy ze zwiedzających wystawę zadaje sobie pytanie zasadnicze – czy było warto?

Analizując technikę doboru zdjęć trudno nie zauważyć kontrastów w postaci przeciwstawnych sobie procesów. Z jednej strony będą to zdjęcia opisujące przygnębienie i apatię a z drugiej strony zdjęcia pokazujące obywatelską aktywność, zadowolenie. Na zasadzie kontrastów można odczytać również zdjęcia przedstawiające z jednej strony przemoc lat 70 i 80 (sikawki, wozy bojowe) a z drugiej strony dialog (podpisywanie porozumień sierpniowych, obrady okrągłego stołu).

Oglądając wystawę zauważymy również przeciwstawne sobie postawy społeczne. Z jednej strony jest to opór, protest, sprzeciw wobec ówczesnej rzeczywistości (A. Giera działacz „Solidarności” protestujący na kominie, czy podziemna drukarnia). Z drugiej strony przebija się do widza obywatelska postawa sprzyjająca tworzeniu (wolna prasa, okrągły stół itp.)

Wystawa wyzwala w nas także dwubiegunowe uczucia. Uczucia negatywne, żal, strach, przerażenie, terror (barykady, wozy bojowe czy zdjęcia przedstawiające pogrzeb Grzegorza Przemyka, gdzie obok matki zamordowanego widzimy przyszłą ofiarę tamtego system – ks. Jerzego Popiełuszkę).

Ale odczuwa się również emocje pozytywne (bijące ciepło ze zdjęcia przedstawiającego J. Pawła II podczas Pielgrzymki do Polski w 1983r.).

Zwiedzając wystawę, trudno nie odczuć, że autorzy wystawy poprzez jej treść stawiają nam Polakom szereg pytań. Na pytanie te sami musimy sobie dziś odpowiedzieć.

Wciąż otwarta jest także odpowiedź na pytanie – jak ten okres, okres lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ocenią przyszłe pokolenia? Jak nas oceni historia?

Wystawę „Solidarność – dwadzieścia lat historii” można zwiedzać codziennie (w dni robocze) w godz. od 8.00 – 15.30. Będzie ona prezentowana do końca marca 2004r.