Możliwość funkcjonowania

osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym

Anna Kwiatkowska

 

Kolejną, opisywaną przez prof. Zofię Sękowską, psychologa, autorkę wielu prac o ludziach niepełnosprawnych grupą, są osoby o obniżonym poziomie intelektualnym, upośledzone umysłowo.

Procesy poznawcze przebiegają u nich w sposób nieprawidłowy, w wyniku czego ich obraz świata jest nieadekwatny do rzeczywistości.

Ograniczona zdolność rozumienia sytuacji społecznych może utrudniać przystosowanie do życia i pracy.

Wśród przyczyn upośledzenia wymienia się między innymi nieprawidłowy zapis genetyczny rodziców, choroby matki w okresie ciąży, urazy okołoporodowe, a także choroby dziecka we wczesnym okresie życia (zapalenie opon mózgowych, mózgu).

Ostatnio, coraz częściej mówi się, że przyczyną opóźnień intelektualnych może być zaniedbanie środowiskowo – wychowawcze we wczesnym okresie rozwoju dziecka.

O ile jako społeczeństwo zaakceptowaliśmy osoby z dysfunkcją narządu ruchu, analizatora wzrokowego czy słuchowego, z oporami przyjmowany jest fakt istnienia osób o niższym poziomie intelektualnym lub mającym problemy emocjonalne, psychiczne. Są oni najliczniejszą grupą osób niepełnosprawnych; żyją wśród nas ale często żyją „obok”.

Odczuwają oni, tak jak wszyscy inni potrzebę miłości akceptacji i zrozumienia. Są bardziej spontaniczni w okazywaniu sympatii, żalu, smutku.

Każdy, kto zetknął się z ludźmi upośledzonymi umysłowo wie, że różnią się oni między sobą w sposób istotny stopniem i zakresem ograniczeń.

Upośledzeni w stopniu lekkim są w stanie ukończyć szkołę podstawową i zawodową, których program dostosowany jest do ich możliwości. Podejmują pracę zawodową, często zakładają rodzinę i stopniowo zaciera się granica miedzy nimi a pełnosprawnym umysłowo środowiskiem.

Osoby o umiarkowanym stopniu upośledzenia kończą „szkołę życia”, niektórzy opanowują proste czynności zawodowe i mogą je wykonywać w warunkach pracy chronionej.

Mieszkańcy Domów Pomocy Społecznej lub mieszkający w okolicy mogą realizować swoje umiejętności zawodowe w Warsztatach Terapii Zajęciowej.

W pracowniach np.: stolarskiej, gospodarstwa domowego, plastycznej, dziewiarskiej pod opieką instruktorów wykonują proste przedmioty z drewna, uczą się samodzielnego wykonywania posiłków itd.

Na szczególną uwagę zasługują prace malarskie, przedmioty wykonywane z gliny czy prace dziewiarskie i hafciarskie. Ich poziom i oryginalność cieszą się szczególnym zainteresowaniem osób je kupujących, w trakcie trwania organizowanych kilka razy w roku aukcji prac osób niepełnosprawnych. Uzyskane ze sprzedaży kwoty nie tylko zasilają skromne fundusze Warsztatów Terapii Zajęciowej ale są dla wykonawców potwierdzeniem ich wartości i prawa do uczestnictwa w środowisku ludzi pełnosprawnych.