Porady
prawne
Czy
pracownik, któremu nie przysługuje wynagrodzenie za pierwszy dzień choroby może
otrzymać za ten dzień zasiłek chorobowy?
Zgodnie z
nowym brzmieniem art. 92 § 1 k.p. pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za
czas niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej łącznie do 33 dni, które
jest finansowane przez pracodawcę. Natomiast od 34 dnia choroby, pracownikowi
przysługuje zasiłek chorobowy finansowany przez ZUS. Z brzmienia art. 12 ustawy
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i
macierzyństwa nie wynika, że za okres niezdolności do pracy – spowodowanej
chorobą pracownika, trwającej krócej niż 6 dni, a więc za którą pracownikowi
nie przysługuje wynagrodzenia chorobowe, pracownik może otrzymać zasiłek chorobowy.
Jeśli więc pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za pierwszy dzień
choroby, to nie przysługuje mu także za ten dzień zasiłek chorobowy.
Czy
pracownicy zatrudnieni na pół etatu mogą pracować w godzinach nadliczbowych i
pobierać z tego tytułu dodatek taki jak pracownicy zatrudnieni na pełny etat?
Zgodnie z
art. 133 Kodeksu pracy pracą w godzinach nadliczbowych jest praca wykonywana
ponad normy czasu pracy ustalone zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Obecnie
kodeksowa norma wynosi 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu. Jeśli pracownik
będzie zatrudniony na pół etatu i będzie pracował 4 godziny na dobę, a norma
czasu pracy u danego pracodawcy będzie wynosiła 8 godzin, wówczas pracownik –
nawet ten zatrudniony na pół etatu – będzie pracował w godzinach nadliczbowych
dopiero od 9 godziny czasu pracy. Pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym
wymiarze czasu pracy nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie, jak za pracę w
godzinach nadliczbowych, nawet gdy będzie wykonywał pracę ponad obowiązującego
go wymiaru czasu pracy, określonego w umowie o pracę lecz nie przekraczającego
wymiaru czasu pracy obowiązującego w danej firmie. W takiej sytuacji
pracownikowi przysługuje tylko zwykłe wynagrodzenie za pracę wykonaną ponad
obowiązujący go wymiar czasu pracy.
Takie
stanowisko zajął też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 sierpnia 1985r. (I PRN
64/85; OSNC 1986/5/78), zgodnie z którym pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym
wymiarze czasu pracy przysługuje za pracę ponad ustaloną normę w umowie o pracę
normalne wynagrodzenie bez dodatków z tytułu pracy nadliczbowej. Dodatki za
pracę w godzinach nadliczbowych przysługują jedynie wówczas, gdy została
przekroczona dzienna lub tygodniowa norma czasu pracy przewidziana w
obowiązujących przepisach.
Czy
pracownik zatrudniony na pół etatu ma prawo do odprawy w razie zwolnień
grupowych w zakładzie pracy?
Do końca
tego roku pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy mogą być
pozbawieni prawa do odprawy pieniężnej w razie zwolnień grupowych. Jeżeli
pracują oni tylko w tej firmie, która przeprowadza zwolnienia grupowe, wówczas
dostaną odprawę na takich samych zasadach, jak pozostali pracownicy zatrudnieni
na całych etatach. Natomiast jeżeli pracują oni w kilku zakładach pracy,
odprawa może im nie przysługiwać. Zależy to od tego w ilu miejscach są oni
zatrudnieni i jaki jest łączny wymiar ich czasu pracy. Zgodnie z art. 8 ust. 1
pkt 4 ustawy z dnia 28 grudnia 1989r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z
pracownikami stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz.U. z
2002r. nr 112, poz. 980 z późn. zm.), odprawa pieniężna nie przysługuje
pracownikowi, który nabył prawo do emerytury lub renty, albo który jest
zatrudniony w innym zakładzie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy lub w kilku
zakładach pracy łącznie w pełnym wymiarze czasu pracy.
Pierwszego
stycznia 2004 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących
pracowników (Dz.U. nr 94, poz. 844), która zastąpi obecnie obowiązującą ustawę
o zwolnieniach grupowych. Zgodnie z przepisami, które wejdą w życie, odprawa
będzie się należeć każdemu pracownikowi zwolnionemu w ramach zwolnienia
grupowego, bez względu na wymiar jego zatrudnienia i bez względu na to w ilu
zakładach pracy jest zatrudniony.
oprac.: Dział Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"