Możliwość funkcjonowania osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym

Anna Kwiatkowska

 

W poprzedniej części przedstawiono specyfikę niepełnosprawności spowodowanej brakiem lub uszkodzeniem analizatora słuchu oraz możliwości kompensowania go zmysłem wzroku, dotyku, sprawnością motoryczną.

Warunkiem pełnego funkcjonowania osoby niesłyszącej jest objęcie jej rewalidacją, której głównym celem jest nauczenie języka i mowy artykulacyjnej.

Rewalidacja (działanie to dotyczy wszystkich niepełnosprawnych) to „walidus” (z j. łac.) – zdrowy, silny; oznacza powrót do pełnego zdrowia. Doświadczenie uczy, że nie zawsze jest to możliwe. Dlatego też, obejmując osoby niesłyszące procesem rewalidacji, dąży się do maksymalnego zmniejszenia różnicy między słyszącymi i głuchymi.

Sposobem, dzięki któremu można to uzyskać, jest nauczenie ich umiejętności jak najpełniejszego kontaktu z otoczeniem. Dopiero po opanowaniu tej społecznie i psychicznie ważnej umiejętności, głusi, mogą na równi ze słyszącymi brać aktywny udział w życiu społecznym, osiągnąć pełnię rozwoju intelektualnego i satysfakcjonujących kontaktów społecznych.

Po latach dyskusji, sporów na temat najlepszej metody uczącej umiejętności mówienia osoby głuchej, zaczęto stosować „metodę eklektyczną”.

Wykorzystuje ona naturalną gestykulację oraz uczy umiejętności posługiwania się głosem dźwiękowym i bezdźwiękowym kontrolowanym przez rękę przyłożoną do krtani uczącego, patrzeniem na usta mówiącego, jego układ ust, mięśni twarzy pod kontrolą swojego odbicia w lustrze.

Smutnym faktem jest to, że wiele osób głuchych, niesłyszących utrzymując się z głodowych rent są „wypchnięci” z rynku pracy. Jednak część z nich pracuje w Zakładach Pracy Chronionej lub na stanowiskach przystosowanych (np. w pracy przy taśmie produkcyjnej sygnał dźwiękowy zastępowany jest zapalającą się lampą). Duża wrażliwość na bodźce wzrokowe, wysoka sprawność manualna procentuje talentami plastycznymi, zarówno w zawodach np. konserwatorów dzieł sztuki jak i we własnej twórczości artystycznej.

Cieszy fakt, że coraz więcej osób głuchych zdobywa wysokie kwalifikacje zawodowe wykorzystując w pracy sprzęt komputerowy, edytory tekstu, dostosowane do ich ograniczeń.

Doświadczenie potwierdza fakt, że ludzie głusi, jeśli znajdą się w sprzyjających warunkach, mogą funkcjonować tak jak ludzie w pełni sprawni.