PORADY
PRAWNE
Kiedy prawo do świadczenia
przedemerytalnego ulega zawieszeniu?
Prawo do
świadczenia przedemerytalnego ulega zawieszeniu w kilku wskazanych w ustawie
przypadkach. Dotyczy to:
1.
podjęcia pozarolniczej działalności,
2.
podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli łączna kwota
przychodów uzyskanych w danym miesiącu z tytułu zatrudnienia i innej pracy
zarobkowej oraz otrzymywanego świadczenia przedemerytalnego byłaby wyższa od
kwoty 200 proc. zasiłku dla bezrobotnych,
3.
osiągania przychodów z innych tytułów niż wyżej wymienione – z wyjątkiem
uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów pieniężnych zgromadzonych na
rachunku podatnika, podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych oraz uzyskiwania diet i innych należności pieniężnych przez osoby
wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i
obywatelskich – jeżeli łączna kwota uzyskanych przychodów w danym miesiącu z
tych tytułów oraz z tytułu świadczenia przedemerytalnego byłaby wyższa od kwoty
stanowiącej 200 proc. zasiłku dla bezrobotnych.
Zostałem
zwolniony z pracy z przyczyn ekonomicznych, w związku z restrukturyzacją
przedsiębiorstwa, ale pracodawca nie wypłacił nikomu należnej odprawy. W jakim
terminie i w jakiej wysokości pracodawca powinien wypłacić tę odprawę?
Odprawa
pieniężna dla pracowników, z którymi rozwiązano umowę o pracę, na podstawie
przepisów ustawy o rozwiązywaniu z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
dotyczących zakładów pracy, powinna zostać wypłacona w ostatnim dniu trwania
stosunku pracy. Takie stanowisko podtrzymał też Sąd Najwyższy, który ponadto
orzekł, że odsetki za opóźnienie z wypłatą tego świadczenia przysługują
pracownikowi od dnia następującego po dniu ustania stosunku pracy. Zgodnie z
orzeczeniem Sądu Najwyższego odprawa ta podlega takiej samej ochronie przed
potrąceniami, jak wynagrodzenie za pracę.
Wysokość
odprawy dla zwalnianych pracowników została przewidziana w przepisach tzw.
ustawy o zwolnieniach grupowych. Po wejściu w życie znowelizowanych przepisów
ustawy, a więc od 1 lipca 2003 roku wysokość odprawy jest uzależniona od
zakładowego stażu pracy danego pracownika i stanowi kwotę:
·
jednomiesięcznego
wynagrodzenia, jeżeli pracownik przepracował mniej niż 2 lata,
·
dwumiesięcznego
wynagrodzenia, jeżeli pracownik przepracował 2 i więcej, do 8 lat,
·
trzymiesięcznego
wynagrodzenia, jeżeli pracownik przepracował ponad 8 lat.
Czy
pracodawca może zobowiązać pracownika do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w
okresie wypowiedzenia?
Od 1
stycznia 2003 roku pracodawca może wysłać pracownika na urlop w okresie
wypowiedzenia mu umowy o pracę. Taka decyzja, na mocy ostatniej nowelizacji
Kodeksu pracy, została pozostawiona swobodnej woli pracodawcy. Pracownik jest
zobowiązany wykorzystać w okresie wypowiedzenia przysługujący mu urlop
wypoczynkowy, jeżeli pracodawca udzieli urlopu w tym czasie. W takim przypadku
wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać
wymiaru urlopu wynikającego z art. 155 1 k.p. W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca może
udzielić pracownikowi całego urlopu zaległego oraz urlopu bieżącego za rok, w
którym następuje rozwiązanie umowy o pracę. Trzeba jednak pamiętać, że za rok
bieżący powinien być udzielony urlop proporcjonalny do okresu zatrudnienia w
danym roku.
Czy
pracownica, która korzystała z urlopu wychowawczego może zaliczyć ten okres do
jej stażu pracowniczego?
Na
podstawie § 15 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r. w
sprawie urlopów i zasiłków wychowawczych (Dz.U. nr 60, poz. 277) okres
korzystania z urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do
okresu zatrudnienia u tego pracodawcy, który urlopu udzielił. Zatem do okresu
zatrudnienia będą wliczać się wszystkie okresy urlopów wychowawczych, bez względu
na ich ilość i czas trwania.
Jednak
zaliczanie okresów korzystania z urlopów wychowawczych do uprawnień
emerytalnych traktowane jest inaczej. Na podstawie art. 7 pkt. 7 ustawy z dnia
17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz.U. nr 162, poz. 1118 z późn. zm.) okresy korzystania z urlopu wychowawczego
oraz inne przerwy w pracy spowodowane koniecznością opieki nad dziećmi –
trwające niedłużej jednak niż 6 lat – traktowane są jako okresy nieskładkowe.
oprac.:
Dział Prawny
Zarządu
Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ
"Solidarność"