Wypowiedzenie o pracę musi być uzasadnione

Katarzyna Wronka

 

W piśmie pracodawcy wypowiadającym umowę o pracę zawartą na czas nie określony lub rozwiązującym umowę o pracę bez wypowiedzenia, powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Ten obowiązek wynika z art. 30 § 4 Kodeksu pracy.

Wypowiedzenie umowy o pracę jest podstawowym sposobem jej rozwiązania. Przyczyna wypowiedzenia nie musi być więc szczególnej wagi lub nadzwyczajnej doniosłości, ale musi być konkretna i rzeczywista. Pracodawca ma obowiązek podać przyczynę wypowiedzenia, ale nie może przyczyny wypowiedzenia zastąpić swoją oceną. Przyczyna wypowiedzenia musi też być podana w piśmie wypowiadającym, uzasadnienie może też nastąpić w odrębnym piśmie doręczonym pracownikowi wcześniej lub równocześnie z pismem zawierającym wypowiedzenie umowy. Od podania przyczyny wypowiedzenia zależy skuteczność tego oświadczenia woli, ale przepisy nie określają sposobu wskazania przyczyny oraz stopnia szczegółowości.

Przyczyna wypowiedzenia powinna być prawdziwa i konkretna, a więc precyzyjnie określona. Wskazanie faktów i rzeczowych okoliczności dotyczących osoby pracownika lub jego zachowania w trakcie świadczenia pracy lub zdarzeń mających wpływ na jego pracodawcy spełnia warunek konkretnej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Nie wystarczy, zatem ogólny zwrot, np. utrata zaufania do pracownika, lub też powtórzenie wyrażeń ustawowych, np. naruszenie obowiązków pracowniczych – jeżeli takie określenie nie jest poparte wskazaniem konkretnych okoliczności, które taki wniosek uzasadniają. Przykładowa „utrata zaufania pracodawcy do pracownika” jest wystarczająca, gdy stanowi niejako dopełnienie przedstawionych wcześniej zarzutów.

Podana przez pracodawcę przyczyna powinna być wyraźna i sformułowana w taki sposób, aby była czytelna dla pracownika – tak, aby sam zainteresowany mógł stwierdzić, czy jest ona prawdziwa, czy nie. Pracownik musi wiedzieć i rozumieć, z jakiego powodu pracodawca dokonał wypowiedzenia lub rozwiązał umowę o pracę.

Podanie przyczyny ogólnikowej lub nierzeczywistej stanowi naruszenie art. 30 § 4 k.p. Nie można też powoływać przyczyn fragmentarycznych. Brak wskazania przyczyny rzeczywistej jest równoznaczny z brakiem podania przyczyny w ogóle i stanowi to naruszenie przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę.

Podanie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę dotyczy umów zawartych na czas nie określony. W przypadku rozwiązania bez wypowiedzenia, obowiązek podania przyczyny uzasadniającej dotyczy wszystkich rodzajów umów. Pracownik jest zwolniony od obowiązku podawania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę, zawartej na czas nie określony. Obowiązek ten istnieje jednak w razie rozwiązywania przez pracownika umowy o pracę, gdy zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go we wskazanym przez lekarza terminie do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe.

Brak wskazania przyczyn wypowiedzenia w piśmie oświadczeniu pracodawcy stanowi brak formalny pisma. Pracownikowi wówczas prawo wniesienia pozwu do sądu pracy o uznanie tak dokonanego wypowiedzenia za bezskuteczne.