Porady prawne

 

Czy osoba pracująca w Spółce od kilku miesięcy, która samotnie wychowuje dwoje dzieci w wieku szkolnym i znajduje się w niezwykle trudnej sytuacji materialnej może ubiegać się o dopłatę do wypoczynku urlopowego? Po jakim okresie zatrudnienia u danego pracodawcy pracownik może ubiegać się o świadczenia socjalne?

 

Uprawnienie do korzystania z Funduszu, czyli ubiegania się o świadczenia socjalne, nadaje ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zgodnie z jej przepisami do osób uprawnionych do korzystania z Funduszu u pracodawcy zalicza się pracowników i ich rodziny, byłych pracowników, emerytów, rencistów, ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie, wydanym w trybie art. 8 ust. 2 ustawy, prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych. Przepisy ustawy dają możliwość wpływania, poprzez regulacje wewnętrzne zakładu, na uprawnienia do korzystania z Funduszu wyłącznie w oparciu o tzw. kryteria socjalne, czyli ocenę konkretnej sytuacji socjalnej pracownika i jego rodziny. Okres zatrudnienia u danego pracodawcy nie powinien więc mieć znaczenia przy ustalaniu uprawnienia pracownika do ubiegania się np. o dopłatę do wypoczynku. Ustawowe uprawnienie nabywa pracownik z chwilą zatrudnienia i uregulowania zakładowe nie powinny ograniczać tych uprawnień. Dlatego też osoba, która znajduje się w wyjątkowo trudnej sytuacji życiowej oraz materialnej, powinna być objęta wszechstronną pomocą socjalną. Dotyczy to nie tylko dopłat do wypoczynku, ale także innych świadczeń socjalnych oferowanych w zakładowym regulaminie.

 

 

Czy pracownik, który już otrzymał odprawę rentową i został ponownie zatrudniony, nabędzie prawo do odprawy emerytalnej, gdy będzie odchodził na emeryturę?

 

Odprawa rentowa jest świadczeniem, które przysługuje pracownikowi rezygnującemu z zatrudnienia z powodu niezdolności do pracy (inwalidztwa) i przechodzącemu na stałe świadczenie z ubezpieczenia społecznego z powodu takiej niezdolności do pracy. Pracownik, który otrzymał odprawę rentową nie może po raz kolejny skorzystać z tego samego uprawnienia, nie nabędzie więc prawa do odprawy emerytalnej po ponownym zatrudnieniu. Podobnie też, nie może nabyć prawa do odprawy rentowej pracownik, który otrzymał już wcześniejszą odprawę emerytalną.

Możliwe jest jednak uzyskanie tzw. odprawy uzupełniającej. Jeżeli pracownik przeszedł na świadczenie mając okres zatrudnienia uprawniający do odprawy w niższej wysokości, a po przepracowaniu kolejnych lat przechodzi na emeryturę lub rentę ponownie, to ma prawo do uzupełnienia renty wypłaconej mu wcześniej. Nabywa on prawo do kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wypłaconą mu wcześniej odprawą, a aktualnie należnym świadczeniem.

 

 

Czy pracodawca ma obowiązek wypłacić należną odprawę rentową lub emerytalną spadkobiercom nieżyjącego pracownika?

 

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 kwietnia 1998r. (I PKN 508/97, OSNAPiUS 1999/8/267) orzekł: "Prawo do odprawy uzyskuje pracownik z dniem przejścia na rentę lub emeryturę. Dlatego też roszczenie o zapłatę odprawy emerytalnej jest wymagalne od dnia rozwiązania stosunku pracy, nawet wówczas, gdy decyzja o przyznaniu emerytury została wydana później". Zatem wydanie decyzji o przyznaniu emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy nawet po śmierci pracownika, będzie stanowić podstawę do wypłaty odpowiedniej odprawy. Roszczenie o wypłatę odprawy, jako prawo majątkowe, będzie przechodziło na rodzinę zmarłego lub będzie wchodziło do spadku.

Odprawa emerytalna lub rentowa w razie zatrudnienia u więcej niż jednego pracodawcy, należy się pracownikowi od każdego pracodawcy odrębnie, odpowiednio do zasad obowiązujących u tych pracodawców i w odpowiedniej relacji do otrzymywanego wynagrodzenia. Wysokość odprawy stanowi kwota jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika, które oblicza się według przepisów rozporządzenia MPiPS z dnia 29 maja 1996r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy.

 

oprac.: Dział Prawny

Zarządu Regionu Świętokrzyskiego

NSZZ "Solidarność"