Umowa na zastępstwo

Katarzyna Wronka

 

Po ostatniej nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzono nowy typ umowy o pracę - umowę na zastępstwo. Tak więc pracodawca, który będzie chciał zastąpić pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, będzie mógł zatrudnić inną osobę na czas tej konkretnej nieobecności. Zdarzeniami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika i dającymi podstawę do zawierania umów na zastępstwo są m.in. niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby, wykorzystywanie przez niego urlopu wypoczynkowego, macierzyńskiego, wychowawczego, zdrowotnego lub szkoleniowego, odbywanie służby woskowej, czy kary pozbawienia wolności.

Umowa o pracę na zastępstwo nie jest nowym rodzajem umowy o pracę. Umowa o pracę może być zawarta na czas nieokreślony, określony lub na czas wykonania określonej pracy, a każda z nich może być poprzedzona zawarciem umowy na okres próbny. Ze względu na przewidywany czas zakończenia trwania umowy (poprzez powrót do pracy zastępowanego pracownika) do umowy o pracę na zastępstwo stosuje się zasady dotyczące zawierania i rozwiązywania umów o pracę na czas określony.

Termin końcowy umowy na zastępstwo może być oznaczony konkretną datą lub poprzez wskazanie istotnych okoliczności, np. powrót danego pracownika do pracy. Kodeks nie zakreśla jakiegoś okresu czasu, na jaki można zawrzeć umowę na zastępstwo, dlatego czas trwania umowy może być określony przez strony i może wynosić kilka dni, albo nawet kilka miesięcy. Jest to uzależnione od woli i potrzeb pracodawcy. Pracodawca, chcąc zastąpić pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, może najpierw zawrzeć z zastępcą pracownika umowę na okres próbny, lub też od razu zawrzeć umowę zastępstwo.

Umowa na zastępstwo różni się od umowy o pracę na czas określony zakresem ochrony, jaki jest przewidziany dla kobiet w ciąży. W przypadku zawarcia tej umowy nie stosuje się przepisów gwarantujących przedłużenie trwania umowy do dnia porodu w sytuacji, gdy termin zakończenia trwania umowy przypada po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Jest to zatem jedyny typ umowy o pracę, który odmawia ochrony trwałości stosunku pracy pracownicy w ciąży.

Umowa na zastępstwo rozwiązuje się z upływem czasu, na jaki została zawarta. Wcześniejsze rozwiązanie umowy jest możliwe na mocy porozumienia stron, rozwiązania bez wypowiedzenia, jeśli zajdą przewidziane przez prawo okoliczności. Umowę zawartą na dłużej niż 6 miesięcy można także rozwiązać za dwutygodniowym wypowiedzeniem, jeśli w umowie o pracę zawarta została odpowiednia klauzula.