PORADY
PRAWNE
Jak
często pracodawca powinien wypłacać wynagrodzenie?
Wypłata
wynagrodzenia za pracę ma charakter periodyczny. Wynagrodzenie jest wypłacane
za dane, jednakowe okresy w miejscu i czasie określonych w regulaminie
wynagradzania lub innych przepisach prawa pracy, a nawet bezpośrednio w umowach
o pracę. Zgodnie z art. 85 § 1 kodeksu pracy, wypłaty wynagrodzenia za pracę
dokonuje się, co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie.
Najczęściej
wynagrodzenie jest płatne raz w miesiącu (nie może być wypłacane rzadziej), a
pensja jest wypłacana z dołu, tzn. za przepracowany okres czasu. Pracodawca ma
obowiązek wypłacić wynagrodzenie nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni
następnego miesiąca kalendarzowego. Poszczególne składniki wynagrodzenia mogą
jednak przysługiwać pracownikowi za okresy dłuższe niż miesiąc - wówczas
wypłaca się je z dołu w określonych przez prawo terminach. Podobnie też
składniki wynagrodzenia wypłacane sporadycznie, np. świadczenie urlopowe jest
wypłacane w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie co najmniej 14-dniowego
urlopu wypoczynkowego pracownika.
Czy
pracodawca może przesunąć termin wynagrodzenia na dzień następny, gdy dzień
wypłaty przypada w dniu wolnym od pracy?
W
odniesieniu do terminu wypłaty wynagrodzenia nie stosuje się zasady wynikającej
z przepisów Kodeksu cywilnego, że jeśli koniec terminu do wykonania czynności
przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia
następnego. Kodeks pracy stanowi wyraźnie, że jeżeli ustalony dzień wypłaty
wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w
dniu poprzedzającym – art. 85 § 3 k.p. Jeżeli pracownik otrzymuje wynagrodzenie
za pracę nie do ręki, ale na konto w banku, wówczas przelew powinien być dokonany
przed dniem wypłaty, tak, aby w przewidzianym dniu wypłaty pracownik mógł
otrzymać należne mu wynagrodzenie.
Czy
pracodawca może się domagać od pracowników zrzeczenia się wynagrodzenia za
pracę w celu ratowania sytuacji finansowej zakładu pracy?
Kodeks
pracy stanowi, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia, ani
przenieść tego prawa na inną osobę (art. 84 k.p.). Prawo pracownika do
wynagrodzenia jest więc prawem niezbywalnym i dlatego znajduje się pod
szczególną ochroną ustawodawcy. Kodeks pracy zakazuje pracownikowi dokonywania
takich działań w stosunku do wszystkich składników wynagrodzenia, które
powodowałyby, że przestałby on otrzymywać wynagrodzenie za swoją pracę. W
przypadku zawarcia porozumienia, że pracownik świadczy pracę nieodpłatnie lub
zwalniającego pracodawcę z obowiązku zapłaty za wykonaną pracę jest
bezwzględnie nieważne i pracownik pomimo tego nadal zachowuje prawo do
wynagrodzenia na podstawie art. 18 § 2 kodeksu pracy. Zatem zawieranie umów o
pracę bez wynagrodzenia i zmuszanie pracowników do rezygnacji z wynagrodzenia
jest niedopuszczalne.
oprac.: Dział Prawny
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ "Solidarność"