Porozumienia dotyczące bezpieczeństwa

Kazimierz Pasternak

Bez dialogu i porozumienia z pracownikami praktycznie niemożliwa staje się systemowa i długotrwała poprawa bezpieczeństwa pracownika. Na zawarcie porozumienia bezpieczeństwa z pracownikami lub ich przedstawicielami (związkami zawodowymi) każda okazja jest dobra. Wystarczy zakopać wszelkie opory, aby tego rodzaju porozumienie zawrzeć. Tu szczególnie ważne będzie planowanie w danym roku wydatkowania środków finansowych z budżetu zakładowego na poprawę warunków pracy przy uwzględnieniu aktualnej sytuacji finansowej pracodawcy. Poprzez rozmowy z pracownikami albo związkami zawodowymi w przedmiocie porozumienia pracodawca będzie miał okazję szczegółowo zapoznać się z opinią tych, dla których strategia bezpieczeństwa pracy jest budowana. Pomocne będą podpowiedzi społecznych inspektorów pracy, którzy na co dzień mają okazję śledzić - niemal z pozycji pracownika - skuteczność zakładowej opieki zdrowotnej. To samo można powiedzieć o zakładowych organizacjach związkowych. Niemal zawsze w pierwszej kolejności pracownicy zgłaszają napotykane w pracy problemy do związków zawodowych. Gdyby jeszcze przy opracowaniu tego rodzaju porozumienia bezpieczeństwa uwzględnić wiedzę i doświadczenie zarówno zakładowej służby BHP jak i lekarza medycyny pracy sprawującego opiekę profilaktyczną nad pracownikami, okazałoby się, że możliwe jest szczegółowe ustalenie dla przykładu rocznych priorytetów w zakresie poprawy warunków bezpieczeństwa pracy oraz racjonalne, maksymalnie korzystne dla pracowników i pracodawcy, wydawanie środków finansowych na te cele. Ileż to razy pracodawcy z uwagi na stosowane taktyki oszczędnościowe wpadają we „własne sidła”. Często okazuje się, że tanio zakupiona odzież i obuwie robocze okazuje się bublem nienadającym się do użytku. To samo można powiedzieć o środkach ochrony indywidualnej, wszelkich modernizacyjnych czy pospiesznie wykonywanych remontach. Nawet zakupy nowoczesnego sprzętu, narzędzi pracy czy bardzo specjalistycznych linii technologicznych okazują się kiepskim zakupem. Cenne w tego rodzaju przedsięwzięciach są zawsze opinie pochodzące od pracowników, najlepiej znających plusy i minusy zagrożeń bezpośrednio związanych z funkcjonowaniem zakładu pracy. W krajach znacznie bogatszych od nas tego rodzaju prawidłowości już dawno dostrzeżono. Tam pracodawcy szukając najbardziej optymalnych rozwiązań zawsze korzystają z opinii własnych pracowników, czy związków zawodowych. Dialog jest w tych krajach codzienną normą, czymś naturalnym, narzędziem odpowiedzialnego rozwiązywania problemów, planowania i racjonalnego wydawania środków finansowych. My nie możemy lekceważyć tego rodzaju sprawdzonych rozwiązań. Skuteczna ochrona zdrowia i życia pracowników może mieć miejsce tylko z czynnym udziałem pracowników lub związków zawodowych. Mimo prawnej odpowiedzialności pracodawcy za lekceważenie tych obowiązków, praktycznie nie jest możliwe wprowadzenie systemowych i skutecznych działań zapewniających poprawę bezpieczeństwa pracy z pominięciem pracowników. Ich wiedza, doświadczenie i praktyczne uwagi mogą okazać się bezcenne w planowaniu przedsięwzięć zakładowych mających na celu usprawnić zakładowe bezpieczeństwo pracy. Istniejący Kodeks Pracy nakłada na pracodawcę obowiązek powoływania zakładowych komisji BHP w przypadkach zatrudnienia co najmniej 250 pracowników oraz konsultowania z pracownikami lub zakładowymi organizacjami związkowymi (jeśli funkcjonują) wszelkich spraw z zakresu ochrony zdrowia i życia pracowników. Teoretycznie więc dialog, konsultacja ze związkami zawodowymi lub pracownikami jest instytucją prawnie określoną. Również zakładowa komisja bezpieczeństwa i higieny pracy mają z założenia pełnić funkcję konsultacyjną. Niestety, rzadko zdarza się, aby w praktyce, prawnie określony konsultacyjny wymóg dawał wymierne efekty na płaszczyźnie poprawy warunków pracy. Prowadzone konsultacje mają często wymiar okazjonalny, niewnoszący żadnych sensownych rozwiązań na rzecz eliminowania zagrożeń w środowisku pracy. Wyjściem z tej sytuacji jest praktyczne korzystanie z instytucji dialogu społecznego w rzeczywistej realizacji problemów bezpieczeństwa pracy.

Powrót do strony: Tygodnik Solidarność Świętokrzyska