Związek a środowisko

Kazimierz Pasternak

 

Jednym z zadań Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” jest podejmowanie działań na rzecz ochrony naturalnego środowiska człowieka. W ramach Biura Polityki Społecznej Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” jest powołany pełnomocnik ds. ekologii, odpowiedzialny za bieżące wykonywanie zadań związkowych przy współpracy z innymi instytucjami. Rodzaj i zakres prowadzonych działań uzależniony jest od właściwości miejscowej funkcjonowania związku oraz możliwości organizacyjnych. Są w naszym regionie zakładowe organizacje związkowe NSZZ „Solidarność”, które aktywnie i systematycznie uczestniczą w lokalnych bataliach związanych z ochroną środowiska naturalnego. Środowisko pracy jest bezpośrednio związane ze stanem środowiska naturalnego i tworzy integralną całość. Nie można skutecznie rozwiązywać problemów związanych z ochroną zdrowia i życia pracowników w oderwaniu od tego wszystkiego, co związane jest ze środowiskiem naturalnym. Czyste powietrze, woda i troska o przyrodę stanowią swoisty warunek naszej egzystencji. Mimo częstych akcji informacyjnych, programów publicystycznych i coraz bardziej radykalnego prawa nie brakuje lokalnych trucicieli i zwykłych środowiskowych wandali. Wokół nas coraz częściej pojawiają się nowe zakłady produkcyjne, wieże telefonii komórkowej, linie energetyczne, które nie pomagają w ochronie środowiska naturalnego. Jedna z zakładowych organizacji związkowych NSZZ „Solidarność” wystąpiła z pisemną interwencją do inspekcji ochrony środowiska i państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego o podjęcie skutecznych decyzji eliminujących miejscowego truciciela powietrza niereagującego na uwagi i protesty lokalnej społeczności. Trujący dym wydostający się z fabrycznego komina jest efektem spalania w lokalnej kotłowni odpadów pochodzących z obróbki wiór pilśniowych. Zakładowe organizacje związkowe NSZZ „Solidarność” zwracają się do wyspecjalizowanych instytucji naukowych o podjęcie szczegółowych badań powstających zagrożeń. Dotyczy to między innymi odpowiedzi na pytanie o szkodliwość pól elektromagnetycznych powstających w sąsiedztwie nadajników telefonii komórkowej czy linii wysokiego napięcia dla zdrowia i życia człowieka. Interwencje kierowane przez NSZZ „Solidarność” do organów zarówno samorządowego jak i państwowego nadzoru nad środowiskiem naturalnym dotyczą także dzikich wysypisk śmieci. Zatruwania ściekami wód, niszczenia drzewostanu i terenów krajobrazowych. Znaczną uwagę przywiązuje „Solidarność” do bieżących działań edukacyjno-informacyjnych w sferze ochrony środowiska naturalnego. Wykorzystywane są do tego celu media lokalne, spotkania z pracownikami oraz szkolenia związkowe poświęcone zagadnieniom z zakresu ochrony środowiska naturalnego. Autorami szeregu proekologicznych rozwiązań lokalnych są często radni, będący zarazem aktywnymi działaczami związkowymi. Naturalnym sprzymierzeńcem zakładowych organizacji związkowych z poziomu zakładów pracy w batalii o ochronę środowiska naturalnego jest społeczna inspekcja pracy. W myśl ustawy z 24 czerwca 1983 roku o społecznej inspekcji pracy ma prawo uczestniczyć w kontroli przestrzegania w zakładzie pracy przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego. Społeczny inspektor pracy jest ponadto uprawniony do podejmowania samodzielnych interwencji w przypadku występujących nieprawidłowości. Może na bieżąco zapoznawać się z wynikami badań środowiska naturalnego. Ma ułatwiony kontakt zarówno z pracownikami jak i mieszkańcami sąsiadującymi z zakładem pracy. Zdrowie i życie pracowników w imieniu, których występuje może być zagrożone działaniem innych lokalnych przedsiębiorców, czy bezkarnych chuliganów prowadzących dewastatorskie działania zagrażające środowisku. Ułatwieniem w prowadzonej przez NSZZ „Solidarność” batalii na rzecz ochrony środowiska naturalnego jest coraz bardziej znaczący wpływ dyrektyw unijnych na stan prawa krajowego oraz pozyskiwanie środków finansowych.