Obraz związków

Waldemar Bartosz

 

Poprzednio zastanawialiśmy się nad stosunkiem ośrodków opiniotwórczych w stosunku do związków zawodowych. Konstatacja ta była pesymistyczna. Lwia część popularnych mediów polskich prezentuje postawę antyzwiązkową. W swojej retoryce posługują się przy tym „powszechnym przekonaniem” o schyłkowości ruchu związkowego. Ostatnio znana pracownia badawcza – Centrum Badania Opinii Społecznej przedstawiła komunikat z badań dotyczący przynależności do związków zawodowych. Rezultaty tych badań są niezwykle interesujące. Okazuje się bowiem, że niski poziom uzwiązkowienia spowodowany jest przede wszystkim brakiem w miejscu pracy organizacji związkowej. Ten powód podaje 46 procent badanych. Brak zaufania do związków zawodowych jako powód braku przynależności podaje tylko 7 procent respondentów. Taki rozkład odpowiedzi na pytanie o przyczyny braku przynależności związkowej wydaje się dość obiecujący. Niestety, wskazuje również na niski poziom aktywności obywatelskiej. Oznacza on bowiem, że owszem nie mamy oporów co do przynależności do związków zawodowych ale też nie zabiegamy o to. Tym bardziej, że dość dobrze znamy cele ruchu związkowego. Obronę interesów i praw pracowniczych wskazuje aż 35 procent badanych, odpowiadając na pytanie dlaczego warto należeć do związku zawodowego. Kolejne 12 procent respondentów podaje poczucie bezpieczeństwa, wsparcia i ochrony przed zwolnieniem z pracy. 11 procent badanych uważa, że przynależność do związku zawodowego wiąże się z chęcią niesienia pomocy innym kolegom, chęcią działania dla innych. Wyniki te stają w jawnej sprzeczności z publikowanym obrazem związków zawodowych kreowanym przez niektóre media. Istotne są wyniki dotyczące deklaracji przynależności związkowej. W roku obecnym 17 procent badanych deklaruje taką przynależność, jest to o 3 procent więcej niż w roku 2007. Wynik ten oznacza zahamowanie tendencji spadkowej, jeśli chodzi o poziom uzwiązkowienia. Nadal jednak jest nas o 11 procent mniej niż w 1991 roku. Ciekawy obraz rysuje się także, kiedy przyjrzymy się poziomowi wykształcenia związkowców. Najliczniejszą grupę stanowią ludzie z wykształceniem średnim i wyższym odpowiednio 22 i 17 procent a najmniejszą z wykształceniem podstawowym i zasadniczym – odpowiednio 7 i 14 procent. Niestety, niezbyt pozytywny trend obserwujemy, jeśli chodzi o wiek związkowców. Dominują ludzie w przedziale wieku 45-54, którzy stanowią 33 procent badanych i w grupie powyżej 55 lat, która wynosi 23 procent respondentów. Niestety, młodych ludzi jest niewiele bo tylko 8 procent.

Zasygnalizowane wyniki badań wskazują na tendencję wzrostową jeśli chodzi o dynamikę ruchu związkowego. Wskazują też na trudności na przykład w pozyskiwaniu młodzieży i z niskim poziomem aktywności społecznej.