Porozumienie stron jako sposób rozwiązania stosunku pracy

Łukasz Czarniecki

 

Porozumienie stron jest jednym z bardziej korzystnych sposobów rozwiązania stosunku pracy między pracownikiem a pracodawcą. Na jego mocy można nie tylko zmieniać warunki umowy, ale także rozwiązać stosunek pracy. Jest to w rzeczywistości umowa, w której obie strony składają zgodne oświadczenie woli dotyczące określonych kwestii. Do jej zawarcia dochodzi albo w konsekwencji przyjęcia oferty jednej ze stron, przez drugą stronę, do której jest ona skierowana, albo przez rokowania, których celem jest ustalenie akceptowanych przez obie strony warunków.

Porozumienie stron pomimo tego, że może dotyczyć różnych kwestii na przykład rozwiązania umowy o pracę w uzgodnionym terminie ( art. 30 § 1 pkt. 1 k.p ), skrócenia okresu dokonanego wypowiedzenia (art. 36 § 6 k.p) to w praktyce przez porozumienie rozumie się rozwiązanie umowy za zgodną wolą stron. Plusem takiej formy rozwiązania stosunku pracy jest przede wszystkim możliwość rozwiązania umowy o pracę praktycznie w każdej chwili, nawet od „zaraz” bez konieczności czekania na upływ ustawowego okresu wypowiedzenia. Strony same ustalają, z jaką datą nastąpi rozwiązanie umowy. Rozwiązanie umowy może nastąpić np. niezwłocznie, za tydzień, za miesiąc, a także za pół roku.

Ponadto porozumienie stron rozwiązuje umowę o pracę w sytuacji, gdy jej wypowiedzenie w świetle przepisów kodeksu pracy jest nie dozwolone np.:

- w przypadku umowy o pracę na czas określony niespełniającej warunków określonych w art. 33 k.p., a więc zawartej na okres krótszy niż 6 miesięcy lub wprawdzie dłuższy niż 6 miesięcy, ale niezawierającej klauzuli o możliwości dwutygodniowego wypowiedzenia,

- w przypadku, gdy pracownik korzysta ze szczególnej ochrony np. pracownica w ciąży (art. 177 k.p.) bądź pracownik 4 lata przed emeryturą (art. 39 k.p.).

Można również poprzez porozumienie stron zmieniać warunki umowy o pracę bez potrzeby czekania na upływ okresu wypowiedzenia zmieniającego w przypadku, gdy zmiany umowy są akceptowane przez obie strony stosunku pracy. Zazwyczaj porozumienie stron jest stosowane w sytuacji, gdy zmiany warunków umowy są korzystniejsze dla pracownika niż dotychczasowe warunki umowy.

Zmieniając warunki umowy o pracę w drodze porozumienia stron trzeba pamiętać, iż należy dokonać tego w formie pisemnej, ponadto wszelkie zmiany umowy o pracę również wymagają takiej formy (art. 29 § 4 k.p.). Podobnie jest w sytuacji porozumienia stron dotyczącego rozwiązania umowy o pracę. W sytuacji gdyby jednak porozumienie stron rozwiązujące umowę o pracę zostało zawarte w innej formie niż pisemna np. ustnej, lub gdyby zostało zawarte przez czynności faktyczne (pracownik zaprzestał przychodzenia do pracy, spakował swoje rzeczy, rozliczył się z firmowego mienia, a wszystko to przy aprobacie pracodawcy), nie spowoduje to nieważności tej czynności. W takim przypadku porozumienie stron powinno mieć swoje odzwierciedlenie w treści świadectwa pracy.