Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

Justyna Jędrocha

 

Podstawą utworzenia oraz działania funduszu świadczeń socjalnych jest ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.).

Środki z funduszu można przeznaczyć jedynie na działalność socjalną zakładu pracy. Pracodawca nie ma możliwości wydatkowania środków funduszu na inne cele niż te, dla których fundusz został utworzony (OSNP 2000/14/534).

Działalność socjalna może być prowadzona wyłącznie poprzez:

- usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form krajowego wypoczynku,

- działalność kulturalno-oświatową,

- sportowo-rekreacyjną,

- udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Błędem jest przeznaczanie środków z funduszu na finansowanie między innymi imprez okolicznościowych, świąt branżowych, szkoleń i innych wydatków na podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników, ubezpieczeń emerytalnych i na życie, dojazdów do pracy.

Fundusz tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.

Pracodawca zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty nie musi tworzyć funduszu, chyba że przejął zakład pracy razem z pracownikami objętymi układem zbiorowym pracy, zakładającym tworzenie funduszu.

Pracodawcy rozpoczynający działalność w wyniku komercjalizacji, przejęcia, podziału lub połączenia zakładu, bądź jego części wraz z pracownikami, są z mocy prawa zobowiązani do tworzenia funduszu.

Ponadto obowiązek tworzenia funduszu, niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników, spoczywa na pracodawcach prowadzących działalność w formach organizacyjno-prawnych jednostek sektora finansów publicznych.

Zasady tworzenia regulaminu funduszu świadczeń socjalnych są takie same jak w przypadku omawianych wcześniej regulaminów. Na mocy ustawy o związkach zawodowych pracodawca tworzy regulamin funduszu w porozumieniu z zakładową organizacją związkową (art.30 ust. 5, Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz.854). Przyznawanie pracownikom i innym osobom uprawnionym świadczeń z funduszu powinno być dokonywane w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową (art. 27 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych).

Odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych roku 2007 wynosi:

- normalne warunki pracy – 37,5% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 804,60 zł.;

- pracownicy młodociani:

I rok nauki 5% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 107,28 zł.;

II rok nauki 6% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 128,74 zł.;

III rok nauki 7% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 150,19 zł.;

- uciążliwe warunki pracy – 50% przeciętnego wynagrodzenia, tj.1072,80 zł.;

- na każdą zatrudnioną osobę z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności pracodawca może zwiększyć odpis na fundusz o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 938,70 zł.;

- na każdego emeryta i rencistę (byłego pracownika) nieobowiązkowe zwiększenie funduszu – 6,25% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 134,10 zł.

Podstawa naliczenia odpisu wynosi 2145,59 zł.