Trzeba wiedzieć, że …

Kazimierz Pasternak

 

Związki zawodowe mają ustawowy obowiązek sprawowania kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Wiele zakładowych organizacji związkowych NSZZ „Solidarność” zadaje sobie pytanie jak najlepiej z tego obowiązku należy się wywiązać. Głównie tego rodzaju pytania stawiane są na zakładowych zebraniach sprawozdawczo-wyborczych u początku kolejnej kadencji. Pomysły rozwiązania tych zagadnień znajdują praktyczne odzwierciedlenie w przyjmowanych uchwałach i innych dokumentach. Praktyczna, bieżąca realizacja tego dość trudnego, często skomplikowanego problemu, dotyczy Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” (władzy wykonawczej). Od czego należy zacząć, aby w uporządkowany, systematyczny sposób zapewnić sobie bieżący, skuteczny wpływ na stan warunków BHP w zakładzie i skuteczność przestrzegania przepisów w tym zakresie? Podstawowa kwestia to wybór społecznej inspekcji pracy wszędzie tam, gdzie są zakładowe organizacje związkowe i takiego wyboru do chwili obecnej nie dokonano. Aby to zrobić należy w pierwszej kolejności sięgnąć po ustawę z dnia 24 czerwca 1983 roku o społecznej inspekcji pracy (Dz. U. z 1983r. Nr 35, poz. 162 z późn. zmianami). Następnie koniecznie należy opracować zakładowy regulamin wyborów SIP, uwzględniający aktualną sytuację organizacyjną zakładu, liczbę pracowników, specyfikę istniejących zagrożeń itp. W regulaminie jest dostępne wzorcowe opracowanie takiego regulaminu i w każdej chwili można z niego skorzystać. Społeczna inspekcja pracy reprezentuje interesy wszystkich pracowników bez względu na formę zatrudnienia czy przynależność związkową i jest kierowana przez zakładowe organizacje związkowe. Z wyborem społecznej inspekcji nie ma praktycznych problemów, jeśli w zakładzie pracy funkcjonuje jedna zakładowa organizacja związkowa. Nieco więcej problemów pojawia się, jeśli w zakładzie pracy jest kilka, często skłóconych, zakładowych organizacji związkowych. Może pojawić się w takiej sytuacji problem uzgodnienia obowiązującej wersji zakładowego regulaminu wyborów SIP. Mimo tego rodzaju istniejących trudności z inicjatywą opracowania regulaminu i dokonania wyborów winna każdorazowo wystąpić zakładowa organizacja związkowa NSZZ „Solidarność” opracowując regulamin z powiadomieniem pisemnym pozostałych związków i ustaleniem terminu na ostateczne uzgodnienia. Może okazać się, że nie wszystkie zakładowe organizacje związkowe wykazują zainteresowanie wyborami SIP. Wtedy wystarczy krótka pisemna informacja w tej sprawie. To ułatwia podejmowanie dalszych decyzji pozwalających na wybory SIP. Nie może być tolerowana postawa bojkotu i uniemożliwienia dokonania wyborów. Zakładowa organizacja związkowa NSZZ „Solidarność” występująca z inicjatywą wyborów w przypadku destrukcyjnej postawy innych związków może zawsze poinformować pracowników o tego rodzaju wyborach i argumentach, które przemawiają za dokonaniem wyborów. Tu można posiłkować się podaniem przykładowo wskazanych zakładów pracy, gdzie aktywna postawa związków zawodowych i SIP przynosi konkretne korzyści dla pracowników w sferze obrony standardów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy harmonizowanych w naszym krajowym prawie przez dyrektywy Unii Europejskiej. Ostatecznie, przy braku zainteresowania tą problematyką ze strony innych zakładowych organizacji związkowych, NSZZ „Solidarność” może podjąć skuteczne, samodzielne działania w tej sprawie.