Umowa na okres próbny

Justyna Jędrocha

 

Zawarcie umowy o pracę na czas: nieokreślony, określony, wykonania określonej pracy lub na zastępstwo może być poprzedzone zawarciem umowy o pracę na okres próbny. Celem tej umowy jest sprawdzenie kwalifikacji pracownika i jego przydatności do pracy na określonym stanowisku, a pracownikowi pozwala zapoznać się z warunkami wykonywania pracy.

 

Umowa na okres próbny jest umową terminową, zawieraną na czas nie dłuższy niż 3 miesiące. Minimalny czas trwania okresu próby nie został określony w Kodeksie pracy, ale przyjmuje się, że powinien być dłuższy niż najkrótszy okres wypowiedzenia zawartej umowy, wynoszący 3 dni.

 

Pracodawca z tym samym pracownikiem może zawrzeć tylko jedną umowę o pracę na okres próbny dotyczącą określonego stanowiska pracy. Kilkakrotne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe, gdy wiąże się z zatrudnieniem pracownika na innym stanowisku lub przy wykonywaniu innych czynności. Zawieranie kolejnej umowy na okres próbny w celu obejścia przepisów prawa powoduje jej nieważność i w takim przypadku, należy ją traktować jako umowę zawartą na czas nieokreślony, chyba że strony zamierzały zawrzeć umowę na czas określony.

 

Niedopuszczalne jest zatrudnianie pracowników przejmowanych w trybie art. 23¹ k.p. na okres próbny z powołaniem się na zasadę autonomii woli stron (art. 353¹ Kodeksu cywilnego). Zdaniem Sądu Najwyższego działanie takie jest bezprawne ponieważ art. 23¹ k.p. wyłącza modyfikowanie treści stosunków pracy (OSNP 2004/15/265).

 

Po upływie terminu, na jaki umowa na okres próbny została zawarta, pracodawca nie jest zobowiązany zatrudnić pracownika. Wyjątek stanowi art. 177 § 3 k.p., gdzie z mocy prawa umowa na okres próbny ulega przedłużeniu do dnia porodu, gdy została zawarta na co najmniej jeden miesiąc i uległa by rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży.

Umowę na czas próbny można także rozwiązać za wypowiedzeniem.

Zgodnie z art. 34 k.p. okres wypowiedzenia wynosi:

- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;

- 1 tydzień, jeżeli okres próbny nie jest dłuższy niż 2 tygodnie;

- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Za dni robocze uważa się wszystkie dni, oprócz świąt i niedziel. Okres oznaczony w dniach roboczych kończyć się powinien z upływem ostatniego dnia roboczego, a przy obliczaniu nie uwzględnia się dnia, w którym pracodawca złożył wypowiedzenie. Tygodniowy i dwutygodniowy okres wypowiedzenia kończy się w sobotę.

Terminy wypowiedzenia mogą być wydłużane ma mocy postanowień umowy, czy układów zbiorowych pracy, natomiast ich skracanie jest niemożliwe.