Związkowe otwarcie

Kazimierz Pasternak

 

Warto u początku nowego roku dokonać swoistego przeglądu ubiegłorocznych dokonań, po to, aby w tym roku wprowadzić konieczne korekty i uchwycić właściwy rytm w działalności zakładowych organizacji związkowych. Dobrze byłoby spojrzeć w zakładowe regulaminy pracy, wynagrodzeń, podziału funduszu świadczeń socjalnych, układy zbiorowe pracy, jeśli jeszcze gdziekolwiek się ostały, wszelakie porozumienia, zawarte umowy czy pakiety. Musimy wiedzieć, że wymienione dokumenty są zakładowym prawem pracy, którego sygnatariuszem jest związek zawodowy. To w oparciu o to prawo podejmowane są określone decyzje. Od jego jakości zależy, krótko mówiąc, bieżąca codzienność pracowników, skuteczność rozwiązywania powstałych problemów i relacje między pracodawcą a pracownikami. Niedopuszczalne jest, aby w komisjach zakładowych nie było oryginałów obowiązujących dokumentów uzgodnionych ze związkami zawodowymi.

Zmieniające się kodeksowe prawo pracy zmusza do systematycznych przeglądów zakładowego prawa pracy. Sygnalizowane przez pracowników problemy, poprawiająca się sytuacja finansowa naszej firmy to również przesłanki do podjęcia określonych kroków, aby zakładowe regulacje prawne już obowiązujące usprawniać, zmieniać dla usprawnienia funkcjonowania zakładu i poprawy pozycji pracowników. Związek zawodowy zawsze ma prawo wystąpić do pracodawcy z propozycjami zmian istniejących zakładowych regulacji prawnych. W przypadku zakładowego układu zbiorowego pracy będzie to projekt zmian opracowany w formie protokołu dodatkowego, natomiast zmianę regulaminów, umów, porozumień dokonywać będziemy w formie aneksów. Z inicjatywą zmiany ma prawo wystąpić do pracodawcy każda z zakładowych organizacji związkowych oddzielnie informując pisemnie inne związki o proponowanych zmianach. Oczywiście w następnym etapie obowiązywać będą procedury identyczne, jakie stosowane są przy okazji negocjacji układów zbiorowych czy regulaminów zakładowych. Pracodawca nie może lekceważyć związkowych propozycji. Wygrywają zawsze ci pracodawcy i załogi zakładów pracy, którzy są otwarci na nowe pomysły, rozwiązania i dialog. Często wątpliwości powstają przy okazji kończącej się kadencji zakładowej społecznej inspekcji pracy. Powstaje pytanie czy można dokonać wyborów SIP na kolejną kadencję w oparciu o już obowiązujący, uzgodniony między związkami regulamin, czy koniecznie należy opracować i uzgodnić na okoliczność wyborów nowy regulamin. Tu wystarczy regulamin wyborów już uzgodniony. Trzeba tylko porozumieć się w sprawie terminów przeprowadzania wyborów z powiadomieniem pracodawcy i pracowników włącznie z pewnym czasowym wyprzedzeniem. Pytania dotyczą zakładowych porozumień określających czasookres zużycia odzieży roboczej i ochronnej oraz określenia ich rodzaju. Tu również istnieje generalna zasada, że tego rodzaju dokument albo jest jednym z załączników do regulaminu pracy, albo funkcjonuje oddzielnie lub jest integralną częścią zakładowego układu zbiorowego pracy. Pracodawca nie może dla przykładu w celach oszczędnościowych sam bez uzgodnienia ze związkami zawodowymi zmieniać zarówno asortymenty odzieży i obuwia roboczego i ochronnego oraz wydłużać lub skracać terminu używalności. Nie może też według wyłącznie własnego uznania decydować czy pracownicy będą, czy też nie otrzymywać posiłki profilaktyczne, napoje gorące w okresie zimowym, czy chłodzące w okresach letnich. Przy okazji noworocznej lektury obowiązujących nas zakładowych regulaminów pracy, czy układów zbiorowych należy koniecznie zwrócić uwagę, co dzieje się z higieną pracy reprezentowanych przez nas pracowników i jak realizowany jest obowiązek spoczywający na pracodawcy dotyczący prania odzieży roboczej. Tu chodzi głównie o odpowiedź w sprawie wysokości ekwiwalentu praniowego wypłacanego pracownikom z tytułu prania przez nich używanej odzieży. Warto sprawdzić czy przypadkiem do domowych pralek pracowników nie trafia w ramach praniowego ekwiwalentu skażona odzież ochronna – co jest zakazane. Dobrze byłoby aby spojrzeć przy lekturze zakładowego prawa pracy na regulacje odnoszące się do obowiązujących standardów w zakresie bezpieczeństwa pracy. Nasze zakładowe prawo pracy ma podążać za postępującymi zmianami, aktywnie odpowiadać na codzienne bolączki i pomagać w ich realizacji dla dobra pracownika. Polityka prawnej stagnacji uprawianej przez zakładowe organizacje związkowe bezwzględnie szkodzi zarówno pracownikom jak też pracodawcy.