Podatek od spadków i darowizn

Justyna Jędrocha

 

16 listopada 2006r. Sejm znowelizował ustawę o podatku od spadku i darowizn¹. Zmiany wchodzą w życie 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z nową regulacją, jeśli otrzymamy spadek lub darowiznę od najbliższej rodziny, nie zapłacimy już podatku.

 

Nowe zasady dotyczą tylko spadków i darowizn otrzymanych po 1 stycznia 2007r., uzyskane wcześniej będą opodatkowane według dotychczasowych zasad.

Datą nabycia spadku jest dzień śmierci spadkodawcy (art.925 Kodeksu cywilnego). Jeśli spadkodawca zmarł przed 1 stycznia 2007r., to osoby powołane do dziedziczenia muszą rozliczyć się z fiskusem. Wstrzymanie się z załatwieniem spraw spadkowych nic nie zmieni, ponieważ spadek będzie i tak opodatkowany zgodnie z wcześniejszymi przepisami.

W przypadku darowizny decyduje data zawarcia umowy. Jeśli przedmiotem darowizny są nieruchomości i prawa spółdzielcze to decyduje data aktu notarialnego.

 

Osoby uprawnione do zwolnienia od podatku są ściśle określone przez ustawodawcę. Ulgi dotyczą tylko najbliższych członków rodziny tj.: małżonka, dzieci, wnuków, prawnuków, rodziców, dziadków, rodzeństwa oraz pasierba, macochy i ojczyma. Z ulgi nie skorzysta synowa, zięć, teściowa i teść. W praktyce może dojść do sytuacji, w której np. mąż będzie musiał zapłacić podatek, gdy rodzice żony podarują im mieszkanie. Można tego uniknąć, jeśli darowizna będzie tylko dla córki, a ona potem przeniesie udział wynoszący ½ tej nieruchomości na męża. W ten sposób nie zapłaci on podatku, jednakże pociąga to za sobą koszty związane z wpisem do księgi wieczystej i opłatą u notariusza.

 

Warunkiem zwolnienia od podatku jest zgłoszenie uzyskanego spadku, czy darowizny naczelnikowi urzędu skarbowego. Nie dotyczy to sytuacji, gdy umowa stanowiąca źródło wzbogacenia ma formę aktu notarialnego, wtedy informuje o niej notariusz. Zgłoszenia będziemy dokonywać na urzędowym druku, którego wzór określi minister finansów. Obowiązek zawiadomienia spoczywa na nabywcy dóbr.

 

Termin na zgłoszenie wynosi jeden miesiąc, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli powinności zapłacenia podatku. Data powstania tej powinności zależy od sposobu uzyskania dóbr materialnych. W przypadku dziedziczenia termin liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Natomiast, jeśli chodzi o darowiznę termin biegnie od daty aktu notarialnego lub od momentu wręczenia przedmiotu darowizny (art.890 k.c.).

 

Obowiązek zgłoszenia nie dotyczy darowizn pieniężnych otrzymanych od tej samej osoby, które w ciągu pięciu ostatnich lat nie przekroczyły wartości wolnej od podatku, czyli 9637 zł.

 

Nowe przepisy przewidują dość surowe sankcje. Gdy zaniedbamy obowiązek zgłoszenia darowizny, fiskus może nas obciążyć 20% podatkiem.

 

¹ Ustawa o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych Dz. U. nr 222 poz. 1629