Międzynarodowe BHP

Kazimierz Pasternak

 

Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zostało zapisane w licznych aktach prawnych o międzynarodowej randze. Ich sygnatariuszem jest Polska. Są to zarówno konwencje międzynarodowej Organizacji Pracy, Europejska Karta Społeczna, Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych czy unijne Dyrektywy, których zadaniem jest harmonizacja prawa krajowego państw członkowskich Unii Europejskiej. Państwa, strony tych i innych dokumentów i międzynarodowych deklaracji zobowiązywały się do przestrzegania praw tam zawartych. W tym przypadku chodzi o bezpieczeństwo i higienę pracy, które staje się coraz bardziej uniwersalne i międzynarodowe. Polska ratyfikując międzynarodowe dokumenty przyjęła na siebie w tej materii określone zobowiązania mające zapewnić pracującym podstawowe, minimalne wymogi bezpieczeństwa, odpowiadające parametrom określonym w prawie międzynarodowym. Polska jest w tej komfortowej sytuacji, że niemal we wszystkich detalach międzynarodowo określone wymogi bezpieczeństwa spełnia i to często z naddatkiem. Tak jest od dziesięcioleci. Polska jest prekursorem wielu rozwiązań o międzynarodowym znaczeniu. Jest jednym z założycieli MOP-u. Bierze aktywny udział w różnego rodzaju instytucjach i organizacjach zajmujących się problematyką ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w środowisku pracy. Od chwili integracji Polski z unią Europejską ochrona zdrowia i bezpieczeństwa stała się jednym z bardzo różnych elementów naszej codziennej rzeczywistości pracowniczej i społecznej. Bezpieczeństwo pracy, zdrowie, środowisko naturalne są już często traktowane jednolicie, podobnie jak to jest w wielu krajach europejskich. Coraz bardziej dostrzegalny jest często negatywny, szkodliwy wpływ danego zakładu na zdrowie okolicznych mieszkańców. Trudno więc będzie uniknąć odpowiedzialności za skutki związane z działalnością zakładu dotyczące zdrowia. Przepisy międzynarodowe ustalając wymagane minimalne wielkości, które spełnione być muszą, dostrzega przede wszystkim podmiotowy wymiar człowieka i jego prawo do ochrony zdrowia w środowisku, w którym mieszka czy pracuje. Bez względu na to gdzie, w którym europejskim i nie tylko kraju praca jest wykonywana coraz mniej możliwe staje się bagatelizowanie wymogów bezpieczeństwa pracy. Międzynarodowo określone normy zmuszają poszczególne kraje do praktycznego zajmowania się tym problemem. Nie wszędzie jest zauważalny postęp, ale dany kraj w coraz bardziej globalnej europejskiej i światowej rzeczywistości politycznej, społecznej i gospodarczej nie może sobie bez żadnych konsekwencji pozwolić na łamanie międzynarodowo określonych wymogów bezpieczeństwa pracy.

Jeszcze nie tak dawno bezpieczeństwo pracy, ochrona zdrowia w wielu krajach była problemem marginalizowanym. Więcej było zwykłej propagandy, haseł i deklaracji. Na pierwszym miejscu były gospodarcze wskaźniki i przemysłowe sukcesy. Pewnie jeszcze w nie jednym kraju tego rodzaju mentalność przeważa. Trudniej będzie jednak całkowicie bagatelizować problem ochrony zdrowia w środowisku pracy bez żadnych konsekwencji. Pracodawcy pod wpływem międzynarodowo obowiązujących uregulowań coraz częściej dostrzegają opłacalność inwestowania w zdrowie i bezpieczeństwo zatrudnionych osób. Człowiek zdrowy, wypoczęty zatrudniony w warunkach optymalnie zapewniających bezpieczeństwo pracy bezpośrednio przekłada się na zyski i stabilizację danej firmy. Bezpieczne warunki pracy to maksymalnie znikome zagrożenie wypadkowe, chorobowe i inne. Dobrze wykonana ocena ryzyka zawodowego daje zarówno pracodawcy jak i pracownikowi szansę na prawidłowe zdiagnozowanie danego stanowiska pracy z uwzględnieniem wszystkich negatywnych czynników dla zdrowia. Nowoczesne technologie, maszyny i urządzenia, owszem kosztowne, ale dające możliwość w dłuższej perspektywie czasowej komfort pracy. Wreszcie nakłady na szkolenia, często znaczące w budżetach pracodawców, dają wymierny efekt na płaszczyźnie zmiany pracowniczej mentalności i większej dbałości o własne zdrowie. Przegrają te narodowe zbiorowości, które w porę nie zabiorą się w tym dosłownym znaczeniu za ochronę zdrowia i bezpieczeństwa ludzi pracujących opartych na standardach międzynarodowych.