Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika

Justyna Jędrocha

 

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia tylko w przypadku gdy:

1. zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe,

2. pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.

W pierwszym przypadku warunkiem jest odmowa pracodawcy przeniesienia pracownika w terminie, określonym w orzeczeniu lekarskim, do innej pracy, która nie będzie miała szkodliwego wpływu na jego zdrowie oraz będzie odpowiadała jego kwalifikacjom (art. 55 §1 Kodeksu pracy). Jeżeli nowa praca nie odpowiada pracownikowi może rozwiązać umowę w drodze wypowiedzenia.

Artykuł 55 §1¹ k.p. wprowadza możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika, gdy pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków. Do istotnych obowiązków pracodawcy wynikających z umowy o pracę należy przede wszystkim zapewnienie:

- umówionego rodzaju pracy,

- miejsca pracy oraz innych warunków jej świadczenia,

- wypłaty wynagrodzenia za pracę.

Do obowiązków pracodawcy wynikających z ustawy należy w szczególności:

- szanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika,

- równe traktowanie pracownika,

- zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Oceniając postępowanie pracodawcy należy brać pod uwagę stopień winy oraz rozmiar szkody wyrządzonej pracownikowi. Jednakże ze względu, iż to pracodawca ponosi ryzyko swojej działalności, także niezawinione niewykonanie podstawowego obowiązku wobec pracownika może w konsekwencji skutkować rozwiązaniem umowy na podstawie art. 55 §1¹ k.p. Winę pracodawcy należy oceniać w oparciu o kryteria obiektywne, więc nieznaczne opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia, spowodowane przejściowymi trudnościami płatniczymi, nie musi być oceniane jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych.

Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. W przypadku bezzasadnego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 k.p. pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie (art. 61¹ k.p.). Podobnie jak w przypadku art. 52 k.p. rozwiązanie umowy o pracę nie może nastąpić po upływie miesiąca od uzyskania przez pracownika wiadomości o okoliczności, która uzasadnia ustanie stosunku pracy w tym trybie.