Odpowiedzialność porządkowa pracowników

Łukasz Czarniecki

 

Na podstawie art.108 Kodeksu pracy przedmiotem odpowiedzialności porządkowej są zachowania pracownika polegające na:

- nieprzestrzeganiu ustalonego porządku,

- regulaminu pracy,

- przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych.

Karami porządkowymi są:

- upomnienie,

- nagana,

- kara pieniężna.

Zastosowanie innej kary będzie stanowiło wykroczenie przeciwko prawom pracownika określone w art. 281 pkt. 4 k.p.

Zgodnie z art.108 §2 k.p. karę pieniężną pracodawca może zastosować za:

- nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp lub ppoż.,

- stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.

Wysokość kar pieniężnych jest limitowana, co określa art. 108 §3 k.p.: kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń (alimenty, zaliczki pieniężne oraz inne egzekwowane kwoty).

Przy stosowaniu kary porządkowej pracodawca powinien brać pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy.

Pracownik ma możliwość wyjaśnienia okoliczności i motywacji swojego postępowania, ponieważ pracodawca ma obowiązek wysłuchać pracownika. Z tego uprawnienia pracownik może skorzystać w formie pisemnych wyjaśnień lub ustnie.

Kara może być zastosowana w okresie dwóch tygodni od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Jeżeli z powodu nieobecności w pracy pracownik nie może być wysłuchany, to bieg wskazanego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia powrotu pracownika do pracy.

Pracodawca zawiadamia na piśmie pracownika o zastosowanej karze, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się tego naruszenia oraz informuje go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia (art.110 k.p.). Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika.

Pracownik może wnieść sprzeciw w terminie 7 dni od zawiadomienia o ukaraniu, jeżeli kara została zastosowana z naruszeniem przepisów prawa. Decyzję o uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu pracodawca podejmuje po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. Jeżeli pracodawca w terminie 14 dni nie odrzuci sprzeciwu, to uważa się, że sprzeciw uwzględnił.

Pracownik może w terminie 14 dni od dnia zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie kary.

Po roku nienagannej pracy karę uważa się za niebyłą, a odpis o ukaraniu usuwa się z akt osobowych pracownika. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek zakładowej organizacji związkowej reprezentującej pracownika, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu. Powyższe procedurę stosuje się w przypadku uwzględnienia sprzeciwu przez pracodawcę, albo wydania przez sąd pracy orzeczenia o uchyleniu kary.