Zaległy urlop wypoczynkowy

Łukasz Czarniecki

 

Zaległy urlop wypoczynkowy, jest to urlop, który nie został wykorzystany do końca roku kalendarzowego, w okresie którego pracownik nabył do niego prawo. Urlop powinien zostać udzielony najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego. Udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego zgodnie z artykułem 161 Kodeksu pracy jest obowiązkiem pracodawcy. Urlop udzielony jest zgodnie z planem urlopów. Ustalany jest przez pracodawcę po uwzględnieniu wniosków pracowników. Plan urlopów nie obejmuje części urlopów zwanych „urlopem na żądanie”.

Artykuł 168 Kodeksu pracy przewiduje obowiązek udzielenia pracownikowi zaległego urlopu najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego, a więc do 31 marca danego roku. Przepis ten mówi nam o udzieleniu urlopu, a nie wykorzystaniu urlopu. Zdarzają się sytuacje, gdy pracodawca nie dopełnia obowiązku udzielenia owego zaległego urlopu. Nie wywiązanie się przez pracodawcę z obowiązku, który ciąży na nim, nie może jednak uzasadniać podjęcia przez pracownika samodzielnej decyzji o wykorzystaniu zaległego urlopu.

Nieudzielenie przez pracodawcę zaległego urlopu w terminie określonym w artykule 168 Kodeksu pracy, traktować należy jako naruszenie obowiązków leżących po jego stronie, ponieważ stosunek pracy oparty jest na zasadzie równości stron, a pracodawca nie może bez wyraźnej przyczyny odmówić pracownikom udzielenia urlopu wypoczynkowego w terminach, które określone są w Kodeksie pracy. Udzielenie zaległego urlopu jest obowiązkiem pracodawcy, na którego realizację nie ma wpływu jego wola. Ponadto, postępowanie pracodawcy polegające na nie udzieleniu pracownikowi w terminie zaległego urlopu wypoczynkowego może uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika, o czym mówi nam artykuł 55 § 1 Kodeksu pracy, jak również może być uznane jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika, na podstawie artykułu 282 § 1 pkt 2 k.p. Jeżeli pracodawca nie udzieli w terminie zaległego urlopu wypoczynkowego należy uznać takie postępowanie pracodawcy za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Pracownikowi przysługuje w takim wypadku odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w sytuacji, gdy umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy, odszkodowanie będzie wynosić równowartość wynagrodzenia za 2 tygodnie. Ponadto, artykuł 282 § 2 pkt 2 przewiduje karę grzywny dla pracodawcy, który nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu.