Uprawnienia organizacji pracowniczych (cz. V)

Katarzyna Wronka

 

Samorząd pracowniczy przedsiębiorstwa mieszanego

Przedsiębiorstwo mieszane, wg przepisów ustawy o przedsiębiorstwach państwowych to przedsiębiorstwo międzynarodowe utworzone wspólnie z innymi państwami. Z kolei zgodnie z definicją zawartą w przepisach ustawy z dnia 10 lipca 19985 roku o przedsiębiorstwach mieszanych przedsiębiorstwo mieszane może być utworzone w drodze połączenia mienia różnych rodzajów własności społecznej, w celu rozwijania wspólnej działalności gospodarczej oraz efektywnego wykorzystania mienia społecznego i myśli naukowo-technicznej i technicznej. Przedsiębiorstwami mieszanymi są zatem przedsiębiorstwa państwowo-spółdzielcze, państwowo-społeczne, państwowo-spółdzielczo-społeczne, utworzone przez skarb państwa, przedsiębiorstwa państwowe, inne państwowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną, jednostki badawczo-rozwojowe, organizacje społeczne i spółdzielcze.

 

W przedsiębiorstwach mieszanych zatrudniających co najmniej 50 pracowników działa samorząd pracowniczy, którego organami są:

-        ogólne zebranie pracowników,

-        rada pracownicza.

W przedsiębiorstwach, w których liczba zatrudnionych przekracza 300 osób, funkcje zebrania ogólnego spełnia zebranie delegatów, wybieranych na dwuletnią kadencję.

 

Ogólne zebranie pracowników jest zwoływane przez radę pracowniczą co najmniej raz w roku, a dodatkowo na wniosek zarządu lub dyrektora przedsiębiorstwa albo rady nadzorczej oraz na wniosek jednej piątej liczby pracowników (delegatów). Organ ten ma prawo:

1)      uchwalania statutu samorządu pracowniczego,

2)      opiniowania projektów wieloletnich planów rozwoju przedsiębiorstwa oraz projektów zmian tych planów,

3)      uchwalania zasad podziału zysku, przypadającego dla załogi,

4)      dokonywania rocznej oceny działalności zarządu i dyrektora przedsiębiorstwa oraz rady pracowniczej,

5)      wyrażania opinii we wszystkich innych sprawach dotyczących przedsiębiorstwa.

 

Natomiast rada pracownicza przedsiębiorstwa mieszanego składa się z 9 członków (chyba, że statut samorządu pracowniczego przewiduje inną liczbę członków) wybranych na dwuletnią kadencję. Członkowie rady wybierani są w wyborach powszechnych, bezpośrednich i równych, w głosowaniu tajnym.

Do kompetencji rady pracowniczej przedsiębiorstwa mieszanego należy:

1)      opiniowanie rocznego planu działalności przedsiębiorstwa oraz projektów zmiany tego planu,

2)      uchwalanie na wniosek zarządu lub dyrektora przedsiębiorstwa regulaminu pracy przedsiębiorstwa,

3)      opiniowanie rocznego sprawozdania zarządu lub dyrektora z działalności przedsiębiorstwa,

4)      wyrażanie opinii w sprawie tworzenia funduszów wygospodarowanych z zysku do podziału,

5)      podejmowanie uchwał w sprawie zasad wykorzystania funduszów socjalnego i mieszkaniowego,

6)      opiniowanie zmian kierunków działalności gospodarczej przedsiębiorstwa,

7)      wyrażanie opinii w sprawie zmiany umowy o utworzeniu przedsiębiorstwa mieszanego lub jej rozwiązania, a także połączenia się przedsiębiorstw mieszanych,

8)      współdziałanie z zarządem lub dyrektorem w ustalaniu sposobów wykonywania zadań wynikających z planu działalności gospodarczej,

9)      uczestniczenie, za pośrednictwem swych przedstawicieli, w zgromadzeniu wspólników i w radzie nadzorczej,

10)  wykonywanie innych czynności określonych w ustawie i statucie samorządu pracowniczego.

11)  opiniuje wniosek o powołanie i odwołanie zastępcy dyrektora przedsiębiorstwa mieszanego oraz głównego księgowego,

12)  rada może uchylić lub wstrzymać wykonanie uchwały zarządu lub decyzji dyrektora sprzecznej z prawem lub interesem przedsiębiorstwa mieszanego.

 

Dodatkowo, rada pracownicza posiada kompetencje rady pracowników, a więc ma prawo uzyskiwania informacji i przeprowadzania konsultacji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 kwietnia br. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.

Przedstawiciel rady pracowniczej uczestniczy z głosem doradczym w zgromadzeniu wspólników, przy czym przysługują mu takie same prawa jak członkowi rady nadzorczej.

Członkowie rady pracowniczej korzystają z ochrony stosunku pracy w czasie dwuletniej kadencji oraz przez rok po jej zakończeniu. W tym czasie, bez zgody rady, nie można wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z członkiem rady pracowniczej lub zmienić mu warunków pracy i płacy.