Ustawa o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu nimi konsultacji

Katarzyna Wronka

 

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 roku o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu nimi konsultacji, której treść była przedmiotem poprzednich artykułów, zacznie obowiązywać z dniem 25 maja 2006 roku. Prezydent podpisał ją 27 kwietnia, a ukazała się drukiem w Dzienniku Ustaw nr 79, poz. 550 z dnia 10 maja 2006r.

 

Uchwalenie ustawy jest konsekwencją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/14/WE z dnia 11 marca 2002 roku ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzana konsultacji z pracownikami we wspólnocie Europejskiej (Dz.Urz. WE L 80 z 23.03.2002; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 50, t. 4, str. 219).

 

Treść ustawy nie zmieniła się zasadniczo w odniesieniu do wersji, na podstawie której przybliżaliśmy ją naszym czytelnikom ostatnio. Bez zmian pozostał krąg pracodawców, u których rady mają zostać utworzone. Jej przepisy stosować się będzie do pracodawców wykonujących działalność gospodarczą, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników. Przepisów ustawy nie będzie stosować się do przedsiębiorstw, gdzie powoływane są z mocy ustawy rady zakładowe, a więc w przedsiębiorstwach państwowych, w których tworzony jest samorząd załogi przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwach mieszanych zatrudniających co najmniej 50 pracowników, pracowników instytucji filmowych.

Sejm nie zmienił również składu i wielkości rad pracowników, ani też sposobu ich powoływania. Zatem rady pracowników składać się będą (co do zasady) z odpowiednio 3, 5 lub 7 osób. Tam, gdzie u pracodawcy działają związki zawodowe – one wybierają członków rady i powiadamiają o tym pracodawcę. Natomiast, gdy u pracodawcy nie ma związków zawodowych lub w określonym terminie nie zostanie zawarte stosowne porozumienie, wówczas radę wybierają pracownicy. Nie uległ zmianie zakres czynnego i biernego prawa wyborczego. Zasady opisane w powyższych artykułach na łamach Tygodnika Solidarność Świętokrzyska – nie uległy zmianie.

Warto zwrócić uwagę na drobne zmiany w zakresie działania rady. Mianowicie opublikowany w Dzienniku Ustaw tekst ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, wymienia w art. 5 przedmiot ustaleń z pracodawcą. Zatem rada ustala z pracodawcą tryb i zasady przekazywania jej informacji i przeprowadzania konsultacji, tryb rozstrzygania kwestii spornych, zasady ponoszenia kosztów związanych z wyborem i działalnością rady (powoływanej tam, gdzie nie istnieją organizacje związkowe) w tym kosztów związanych z wykonywaniem ekspertyz oraz zasady ponoszenia kosztów związanych z wykonywaniem niezbędnych ekspertyz w przypadku rad wyłanianych przez związki zawodowe.

Rada może również ustalić z pracodawcą inne, dodatkowe zasady jej składu oraz funkcjonowania (w tym kwestie kosztów) – w tym zakresie ustawodawca nie wprowadził zmian do tekstu ustawy.

Karze ograniczenia wolności albo grzywny podlega ten, kto uniemożliwia utworzenia rady pracowników, niepodanie jej określonych prawem informacji, nie organizuje lub utrudniania przeprowadzenie wyborów rad, nie informuje rad, oraz nie przeprowadza wymaganych prawem konsultacji. Takiej samej karze podlegać będzie każdy, kto dyskryminuje członka rady pracowników w związku z wykonywaniem przez niego czynności związanych z informowaniem i przeprowadzaniem konsultacji. Z katalogu kar, proponowanego wcześniej wyłączono zatem obłożenie karą ograniczenia wolności lub grzywny przekazywanie radom pracowników informacji fałszywych.

 

_______________________

 

Warto zwrócić uwagę na art. 24 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Stanowi on bowiem, że przepisów ustawy nie stosuje się do pracodawców, u których przed dniem wejścia w życie ustawy (25 maja 2006r.) zostało zawarte porozumienie dotyczące informowania pracowników i przeprowadzania z nimi konsultacji zapewniające warunki informowania i przeprowadzania konsultacji co najmniej równe określonym w ustawie oraz uwzględniające interes pracodawcy i pracowników. Jednakże w razie zawarcia porozumienia, do pracodawców i przedstawicieli pracowników uprawnionych zgodnie z wyżej wskazanym porozumieniem do uzyskiwania informacji i prowadzenia konsultacji stosuje się odpowiednio przepisy mówiące o korzystaniu z pomocy osób posiadających specjalistyczną wiedzę, dotyczące obowiązku nieujawniania uzyskanych w związku z wykonywaniem ustawy informacji, zdolności sądowej oraz ochrony stosunku pracy przed wypowiedzeniem, jednostronną zmianą warunków pracy lub płacy oraz zwolnieniem od pracy zawodowej na czas niezbędny do wykonywania powyższych obowiązków (art. 15 – 17 ustawy). W porozumieniu, każda ze stron może złożyć drugiej stronie pisemne zastrzeżenia co do spełniania przez to porozumienie wymogów określonych przepisami ustawy. Jeżeli w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżenia stronny porozumienia nie uzgodnią wskazanych w nim zarzutów, wówczas porozumienie rozwiązuje się z mocy prawa, a zaczyna stosować się przepisy ustawy. O zawartym porozumieniu pracodawca ma obowiązek poinformować w terminie 30 dni ministra właściwego do spraw pracy.

 

Wszystkich przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych zapraszamy w najbliższym czasie do Zarządu Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność” w celu uzgodnienia treści porozumienia i warunków jego zawarcia.

 

Wzór porozumienia znajduje się w Dziale Prawnym Regionu