Związkowiec ma prawo do zwolnienia

Co powinien zawierać wniosek w sprawie zwolnienia członka związku zawodowego w celu wykonania czynności doraźnej?

Aby skorzystać ze zwolnienia z pracy w celu wykonania doraźnej czynności związkowej należy złożyć pracodawcy stosowny wniosek w tej sprawie. Taki wniosek musi zawierać wskazanie funkcji konkretnego działacza, rodzaj czynności doraźnej oraz czasokres jej trwania. Spełnienie powyższych warunków jest wystarczającą podstawą udzielenia członkowi związku zawodowego zwolnienia w celu wykonania czynności doraźnej.

Zgodnie z ustawą o związkach zawodowych pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy. Należy podkreślić, że każdy pracownik, członek Związku ma prawo do zwolnienia, jeżeli musi wykonać czynność:

- doraźną,

- wynikającą z jego funkcji związkowej,

- która nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy.

Prawidłowy wniosek powinien zawierać wszystkie powyższe elementy. O tym czy konkretna czynność ma charakter doraźny decyduje zarząd zakładowej organizacji związkowej lub wyższa struktura danej jednostki organizacyjnej związku, np. zarząd regionu NSZZ „Solidarność”. Ponadto czynność doraźna musi mieć związek z pełnioną funkcją związkową. Zatem niezbędne jest wskazanie we wniosku funkcji, jaką konkretny pracownik - związkowiec pełni w danej strukturze oraz wykazanie, iż zwolnienie ma być udzielone w związku z pełnieniem tej konkretnej funkcji. Nie ma ustawowego katalogu funkcji związkowych. Może to być przykładowo funkcja przewodniczącego, ale także pełnomocnika procesowego, członka zespołu negocjacyjnego, funkcja delegata na zjazd czy skarbnika związkowego.

Ostatnim wymogiem jest określenie terminu zwolnienia. Doraźne czynności związkowe nie zawsze mogą odbywać się w czasie wolnym od pracy, tym bardziej, gdy decyzję w tej sprawie podejmuje wyższy organ związku zawodowego. Nie wolno kojarzyć doraźności danej czynności z jej krótkotrwałością (dla przykładu negocjacje porozumień zbiorowych mogą trwać kilka dni).

Pracodawca nie ma żadnego wpływu na to, kiedy pracownik pełni funkcję związkową w ramach czynności doraźnej i mimo tego, że to on decyduje, czy udzielić związkowcowi zwolnienia od pracy w celu wykonania tej czynności, to ewentualna odmowa może zostać zakwalifikowana jako utrudnianie wykonywania działalności związkowej. Oczywiście pamiętać należy o podaniu we wniosku wszystkich wymaganych informacji. Brak na przykład określenia funkcji działacza, któremu ma być udzielone zwolnienie może skutkować odmową pracodawcy z powodu błędu formalnego.

Wniosek nie musi zawierać informacji, że pracownik pełniący funkcję związkową zachowuje prawo do wynagrodzenia, gdyż określa to sama ustawa związkowa.

Podstawa prawna:

- art. 25 ust. 2, art. 31 ust. 3, art. 35 ust. 1 pkt 2 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001.r. nr 79 poz. 854 ze zmianami)

- § 1 oraz § 6 rozporządzenia RM z 11 czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy (Dz. U. nr 71, poz.336)

(Przedruk za: Serwis Prawny nr 1 (1) 4 czerwca 2007r., Dział Informacji KK)