Przejdź do treści Wyszukiwarka

MOP

Międzynarodowa Organizacja Pracy – MOP
International Labour Organization – ILO
Adres
International Labour Organisation – ILO
4 route des Morillons,
CH‑1211 Geneva 22, Switzerland
Telefon
+41 22 7997912
Email
ilo@ilo.org
Strona internetowa
www.ilo.org

Dyrektor Generalny: Gilbert F. Houngbo

MOP to trójstronna organizacja, w której zasiadają przedstawiciele pracowników, pracodawców i władz państwowych. Została założona w 1919 r., aby doprowadzić rządy, przedsiębiorców i związki zawodowe do wspólnego działania na rzecz sprawiedliwości społecznej i lepszych warunków życia na całym świecie.

W preambule do Konstytucji MOP czytamy, że pokój powszechny i trwały może być zbudowany jedynie na zasadach sprawiedliwości społecznej.

Jednym z podstawowych warunków sprawiedliwości społecznej są warunki pracy a szczególnie:

  • wynagrodzenie zapewniające warunki przyzwoitego utrzymania,
  • ochrona pracowników na wypadek chorób zawodowych, nieszczęśliwych wypadków, spowodowanych pracą,
  • ochrona pracy dzieci, młodzieży i kobiet,
  • ubezpieczenia na wypadek starości i niezdolności do pracy,
  • ochrony interesów pracowników migrujących,
  • uznania zasady „równej płacy za równą pracę”,
  • uznania zasady wolności zrzeszania się.

MOP:

  1. formułuje międzynarodowe standardy pracy w formie konwencji i zaleceń,
  2. stanowi unikalną trójstronną, równouprawnioną strukturę złożoną z przedstawicieli pracodawców, pracowników i rządów,
  3. promuje rozwój niezależnych organizacji pracodawców i pracowników,
  4. służy pomocą techniczną (doradztwo prawne, szkolenia, etc.).

MOP prowadzi swoją działalność w oparciu o 3 główne organy. Są to:

  1. Międzynarodowa Konferencja Pracy
    • przedstawiciele państw członkowskich: 2 delegatów rządowych, 1 delegata pracodawców, 1 delegata pracowników oraz doradców i ekspertów
    • konferencja odbywa się raz w roku w czerwcu
    • delegacji przewodniczy przedstawiciel ministerstwa pracy, który zabiera głos w imieniu swojego rządu danego kraju
    • pracodawcy i pracownicy mają prawo głosu i głosują zgodnie z wolą swoich organizacji (zdarza się że głosują przeciwko sobie lub wespół przeciwko swojemu rządowi)
    • rola:
      • ustanawia i przyjmuje międzynarodowe standardy pracy
      • działa jako forum, na którym omawiane są najważniejsze zagadnienia dotyczące pracy i kwestii społecznych
      • wybiera członków Rady Administracyjnej
      • zatwierdza budżet organizacji
  2. Rada Administracyjna MOP
    • rada wykonawcza MOP
    • składa się z 28 przedstawicieli rządowych, 14 pracodawców i 14 pracowników. 10 miejsc rządowych permanentnie należy do krajów członkowskich najbardziej rozwiniętych przemysłowo. Przedstawiciele innych państw członkowskich wybierani są przez Konferencję na 3 letnią kadencję, biorąc pod uwagę podział geograficzny. Pracodawcy i pracownicy sami wybierają swoich przedstawicieli.
    • spotyka się 3 razy w roku w Genewie
    • rola:
      • decyduje o polityce MOP
      • tworzy program i budżet, który przedkłada Konferencji do akceptacji
      • wybiera dyrektora generalnego MOP
  3. Międzynarodowe Biuro Pracy
    • stały sekretariat MOP, działający pod przewodnictwem dyrektora generalnego (dyrektor wybierany jest na 5 letnią kadencję z możliwością reelekcji)
    • zatrudnia 1900 urzędników, ma 40 biur w poszczególnych krajach, dodatkowo wysyła 600 ekspertów na misje do poszczególnych regionów świata, organizuje pomoc techniczną, badania, a poprzez ośrodek w Turynie szkolenia, przygotowuje raporty, wydaje publikacje.

MIĘDZYNARODOWE STANDARDY PRACY

Standardy pracy mają formę konwencji i zaleceń. Konwencje są międzynarodowymi umowami, wymagającymi ratyfikacji państw członkowskich. Zalecenia nie są wiążące. Inne mniej formalne dokumenty to: kodeksy postępowania, uchwały, deklaracje – nie są one jednak częścią systemu międzynarodowych standardów.

Istnieje 185 konwencji i 195 zaleceń. Wśród konwencji wyróżnia się:

  • konwencje zasadnicze,
  • konwencje priorytetowe
  • oraz inne kategorie konwencji i zaleceń

Do konwencji zasadniczych (tzw. core conventions) należą konwencje dotyczące:

  • wolności zrzeszania się:
    1. O wolności związkowej i ochronie praw związkowych z 1948 r. – nr 87
    2. O prawie organizowania się i rokowań zbiorowych z 1949 r. – nr 98
  • zniesienia pracy przymusowej:
    1. O pracy przymusowej z 1930 r. – nr 29 (i Protokół do niej z 2014 r.)
    2. O zniesieniu pracy przymusowej z 1957 r. – nr 105
  • eliminacji pracy dzieci
    1. najniższym wieku dopuszczania do zatrudnienia z 1973 r. – nr 138
    2. natychmiastowym zniesieniu najgorszych form pracy dzieci z 1999 r. – nr 182
  • równości
    1. dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia i wykonywania zawodu z 1958 r. – nr 111
    2. równości wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za pracę jednakowej wartości z 1951 r. – nr 100
  • bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
    1.  bezpieczeństwa i zdrowia w pracy z 1981 r. – nr 155
    2. ram promocji bezpieczeństwa i zdrowia w pracy z 2006 r. – nr 187

Do konwencji priorytetowych należą konwencje dotyczące konsultacji trójstronnych z 1976 r. (nr 144), inspekcji pracy z 1947 r. (nr 81), inspekcji pracy w rolnictwie z 1969 r. (nr 129), polityki zatrudnienia z 1964 r. (nr 122).

Pozostałe konwencje zgrupowano wg następujących kategorii: prawa człowieka, zatrudnienie, polityka społeczna, bezpieczeństwo socjalne, administracja pracy, stosunki pracy, zatrudnienie kobiet, dzieci, młodocianych, pracownicy migrujący, inne kategorie odnoszące się do poszczególnych zawodów.

Prawo do inicjatywy mają pracodawcy i pracownicy. Ustanawianie międzynarodowych standardów pracy odbywa się w procesie podwójnej debaty następującej sekwencyjnie.

MECHANIZM KONTROLNY STOSOWANIA KONWENCJI

Służy temu procedura składania skarg i zażaleń. Aby ją uruchomić nie musi zostać spełniony wymóg uprzedniego wyczerpania środków krajowych. Skargi i zażalenia różnią się od siebie sposobem uruchamiania procedur i zastosowanym procesem badawczym.

Skargi
Zażalenia
Są najbardziej formalną metodą kontrolną i odwołują się do innych przepisów Konstytucji MOP (art. 26-34) niż zażalenia. Nie są też tak często stosowane jak zażalenia.Są częstą i mniej formalną metodą kontrolną i odwołują się do art. 24-25 Konstytucji MOP.
RA ma prawo zainicjować rozpatrzenie zażalenia zgodnie z procedurą skargową!
Wnoszone są przez każde państwo członkowskie do MBP (w formie pisemnej) przez inne państwo członkowskie lub wnosi je Rada Administracyjna z własnej inicjatywy lub po otrzymaniu informacji od delegata MKPWnoszone są przez organizacje pracodawców lub pracowników, lub takie same organizacje z innych państw, bądź przez organizacje międzynarodowe
Procedura
Procedura
po otrzymaniu skargi, RA żąda od rządu wyjaśnień
RA może powołać Komisję badawczą (3 osoby, Komisja nie ma regulaminu działania, sposób w jaki bada skargę zależy od niej)
w przypadku gdy skarga dotyczy spraw związkowych praktykuje się jej zreferowanie jej istoty przed Komitetem Wolności Związkowej (czasami skargę odkłada się, ponieważ został nawiązany między stronami sporu dialog – w obecności MOP)
Komisja przedstawia RA raport z badań i formułuje zalecenia
RA podejmuje decyzje o opublikowaniu lub nie skargi
każda ze stron sporu powinna w ciągu 3 m-cy od decyzji RA potwierdzić przyjęcie zaleceń lub powiadomić o przekazaniu sprawy do MTS
MTS może potwierdzić, zmienić lub anulować wnioski lub zalecenia Komisji Badawczej – jego orzeczenia są ostateczne (nie zdarzyło się aby państwo odwołało się do MTS)
jeżeli strona nie dostosuje się do zaleceń Komisji lub MTS, to RA może zalecić Konferencji postępowanie, które wyda się skuteczne dla zapewnienia wykonania zaleceń – nie ma w praktyce takich środków bo nie istnieją sankcje, mają one wymiar moralny
w praktyce weryfikacja działań podjętych na podstawie Komisji Badawczej wykonywana jest przez Komitet Ekspertów.
warunki: zażalenie musi zostać złożone na piśmie do MOP przez organizację pracowników lub pracodawców i musi odnosić się do konkretnej konwencji MOP, ratyfikowanej przez dany kraj, ze wskazaniem naruszenia tej konwencji
dyrektor generalny przedstawia skargę funkcjonariuszom MOP oraz informuje właściwy rząd o tym fakcie
funkcjonariusze przedstawiają RA opinię o przyjmowalności zażalenia na podstawie której RA podejmuje decyzję czy przyjąć zażalenie
jeżeli zażalenie jest przyjmowalne wówczas RA powołuje komitet do zbadania zażalenia (złożony z 3 członków RA: rząd, pracodawca, pracownik – ale nie z kraju, z którego pochodzi zażalenie)
w przypadku gdy zażalenie dotyczy łamania praw związków zawodowych, to RA może je skierować do zbadania przez Komitet Wolności Związkowej (są to posiedzenia poufne)
Komitet po zakończeniu badania skargi przedstawia RA wnioski i formułuje zalecenia dotyczące podjęcia decyzji przez RA. W międzyczasie RA może (nie musi) zaprosić przedstawiciela rządu na swoje posiedzenie, na którym będzie rozpatrywała sprawę zażalenia – przedstawiciel rządu ma prawo głosu ale nie głosowania
RA po rozpatrzeniu zażalenia może (nie musi) opublikować w specjalnym biuletynie MOP treść zażalenia i komunikat o podjętych przez RA decyzjach i zaleceniach. Dzieje się tak zazwyczaj gdy rząd nie złoży wyjaśnienia lub jest ono niedostateczne – publikacja zamyka procedurę

WOLNOŚĆ ZWIĄZKOWA

Komitet Wolności Związkowej korzystając z ponad 50 lat doświadczeń opracował na podstawie przypadków, którymi się zajmował kanon zasad mogących stanowić wskazówki do podejmowania działań i tworzenia polityki w celu zapewnienia podstawowych zasad wolności związkowych. Decyzje i zasady zostały wypracowane przez Komitet na podstawie skarg wnoszonych przez organizacje pracowników lub pracodawców.

Dostępne są polskie wersje tego opracowania, do skorzystania z których serdecznie zachęcamy.

MOP