Stanowisko Prezydium KK nr 1/17 ws. potrzeby ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej

Prezydium Komisji KrajowejNSZZ „Solidarność”mając na względzie dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego polskich obywateli w wymiarze perspektywicznym, uznaje za konieczne podjęcie działań prawnych i faktycznych zbliżających Polskę do ratyfikacji Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej (ZEKS). Jest to szczególnie istotne ze względu na rosnącą niepewność, co do przyszłości Unii Europejskiej. W tej sytuacji przyjęcie ZEKS jako fundamentu praw socjalnych może zapewnić stabilność niezbędną dla odpowiedzialnego rozwoju naszego kraju.

NSZZ „Solidarność” od wielu lat w swoich dokumentach programowych wzywał do pełnej ratyfikacji Europejskiej Karty Społecznej (Uchwała 13 IX KZD -1997r., Decyzja Prezydium KK nr 54/1998, Uchwała 7 XX KZD -2006r., Uchwała 11 XXI KZD -2007 r.), a także wskazywał na potrzebę ratyfikacji ZEKS (Apel Prezydium KK nr 20/2000).

W ocenie NSZZ „Solidarności” ratyfikacja winna podnosić poziom ochrony socjalnej przewidzianej w polskim porządku prawnym. Równocześnie należy poddawać wnikliwej analizie czy już ratyfikowane postanowienia Europejskiej Karty Społecznej są realizowane w praktyce. Ratyfikacja ZEKS powinna być poprzedzona ratyfikacją Protokołu o Skardze Zbiorowej, jako efektywnego narzędzia ponadnarodowej kontroli przyjętych przez państwa członkowskie zobowiązań. Uważamy, że Polska powinna znaleźć się w awangardzie państw realizujących efektywne prawo związków zawodowych, organizacji pracodawców i organizacji pozarządowych do dokonywania kontroli przyjętych na siebie przez państwo zobowiązań.

Prezydium KK oczekuje, że rząd zainicjuje konsultacje z partnerami społecznymi w tej kwestii w ramach Zespołu ds. Międzynarodowych Rady Dialogu Społecznego, gdyż kwestią kluczową jest wyrażenie politycznej woli ratyfikacji ZEKS tak, aby standardy wypracowane przez Radę Europy mogły być brane pod uwagę w trakcie prac nad konstruowaniem nowego kształtu indywidualnego i zbiorowego prawa pracy przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Pracy.

Jednocześnie wskazujemy obszary, w których podjęcie działań jest szczególnie istotne i pilne z punktu widzenia interesów pracowniczych, a jednocześnie mogłoby doprowadzić do rozpoczęcia procesu ratyfikacji ZEKS.

1.   W świetle art. 1 § 4 ZEKS należy zwiększyć efektywność usług pośrednictwa zawodowego.

2.   W świetle art. 2 § 1 ZEKS należy ograniczyć możliwość pracy 16 lub 24 godziny na dobę, ograniczyć możliwość przedłużania okresów rozliczeniowych ponad 6 miesięcy, odstąpić od nietraktowania dyżuru jako czasu pracy oraz co bardzo istotne zwiększyć efektywny nadzór nad przestrzeganiem przepisów o czasie pracy.

3.   W świetle art. 2 § 7 ZEKS należy poprawić warunki pracowników pracujących w nocy w kontekście ich prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

4.   W świetle art. 4  § 2 należy zmodyfikować zasady określające prawo pracowników zatrudnionych w korpusie służby cywilnej bez względu na stopień bądź zakres obowiązków do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych w postaci dni wolnych w tym samym wymiarze (a nie wyższym).

5.   Wypełnienie zobowiązań wynikających z ratyfikacji art. 5 ZEKS wymaga zmian w ustawie o służbie cywilnej określającego zbyt szeroki zakres osób, które nie mogą pełnić funkcji w związkach zawodowych.

6.   Wypełnienie zobowiązań wynikających z ratyfikacji art. 6 § 4 ZEKS wymaga modyfikacji zasad wyłączających prawo do strajku wszystkich pracowników zatrudnionych w organach władzy państwowej, administracji rządowej i samorządowej, sądach oraz prokuraturze bez powołania się na szczególne znaczenie zajmowanego stanowiska lub rodzaju wykonywanych zadań, które uzasadniałoby wyłączenie tego prawa.

7.   W celu ratyfikacji art. 7  § 5 ZEKS należy przystąpić do analizy zasad wynagradzania pracowników młodocianych. Obecne określenie poziomu wynagrodzenia (oscylującego koło 4 – 6 procent wynagrodzenia minimalnego) nie tylko nie pozwala na ratyfikację wskazanego wynagrodzenia, ale czyni ścieżkę rozwoju zawodowego poprzez naukę zawodu jako pracownik młodociany mało atrakcyjną.

8.   W celu wypełnienia zobowiązań wynikających z ratyfikacji art. 12  § 1 ZEKS należy podnieść wysokość zasiłku dla bezrobotnych tak, aby jego wysokość kształtowała się powyżej progu ubóstwa co nie ma miejsca w obecnym stanie prawnym.

9.   W celu ratyfikacji art. 24 ZEKS należy zmodyfikować przepisy określające maksymalną wysokość odszkodowania w razie rozwiązania stosunku pracy tak, aby spełniał ono w pełni funkcję represyjną oraz kompensacyjną.

10.    W celu ratyfikacji art. 29 ZEKS należy wprowadzić efektywne sankcje związane z sytuacją, gdy pracodawca nie wypełnił procedury informacyjno-konsultacyjnej w toku procedury poprzedzającej zwolnienia grupowe.   

 

Stanowisko KK nr 2/17 ws. bezpieczeństwa socjalnego polskich emerytów i rencistów

 

Wprowadzana przez rząd waloryzacja świadczeń emerytalnych i rentowych mija się z oczekiwaniami i potrzebami środowiska emerytów i rencistów. Nadal obserwujemy jak biedni biednieją szybciej, a bogaci szybciej się bogacą. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” oczekuje od Rządu Pani Premier Beaty Szydło podjęcia niezwłocznych działań w sprawie korekty sposobu waloryzacji emerytur i rent, tak by zahamować proces wpychania polskich emerytów w sferę ubóstwa. Reforma polskiego systemu z 1999 r oparta była na fałszywych założeniach społeczno­ekonomicznych i doprowadziła do sytuacji, w której poziom najniższych świadczeń emerytalnych nie wystarcza na zaspokojenie nawet najbardziej elementarnych potrzeb ludzi starszych.

            Dzisiejsze pokolenie polskich emerytów to generacja ludzi dotknięta skutkami niesprawiedliwej społecznie transformacji ustrojowej, która dziś negatywnie wpływa na, ekonomiczne podstawy ich życia. Teraz z racji swego wieku i odpowiedniego zabezpieczenia socjalnego nie mogą dłużej czekać na zmiany niewydolnego systemu. Komisja Krajowa oczekuje, że „dobre zmiany” zapowiadane przez Prawo i Sprawiedliwość wkrótce także będą dotyczyły materialnych podstaw życia emerytów i rencistów.

            Dlatego domagamy się od Rządu RP systemowej waloryzacji najniższych świadczeń emerytalno-rentowych w taki sposób, by zapewniała ona utrzymanie ich siły nabywczej, uwzględniając przy tym wzrost gospodarki krajowej. 

Stanowisko KK nr 1/17 ws. sytuacji w kraju

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” z niepokojem obserwuje wydarzenia ostatnich tygodni rozgrywające się w Sejmie RP oraz w stolicy i innych miastach kraju.

            Narracja opozycji, która sama nazywa siebie opozycją totalną, ma na celu stworzenie wrażenia totalnego chaosu w kraju. Metoda ta obliczona jest na wywołanie konfrontacji społecznej, paraliżu państwa a w konsekwencji na przejęcie władzy. Ten sposób działania niemający nic wspólnego z demokracją i niszczący kulturę polityczną, niezbędną do funkcjonowania demokratycznych instytucji, nie może być akceptowany.  

                                                 

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, zbudowany na zasadach demokratycznych w oparciu o szeroko rozumiane wartości zawarte w katolickiej nauce społecznej, wśród statutowych celów wskazuje między innymi „szerzenie zasad demokracji i występowanie w obronie uniwersalnych wartości” oraz „kształtowanie aktywnej postawy działania dla dobra Ojczyzny”.

Kierując się powyższymi zasadami, Związek nie może być bierny w tej sytuacji.
Nie chodzi nam o obronę tej czy innej partii politycznej, ale o obronę podstawowych zasad społeczeństwa i państwa demokratycznego.

 

Ponadto każdy obywatel powinien mieć w pamięci antypracownicze i antyspołeczne decyzje poprzedniej władzy a dzisiejszej opozycji. Wydłużenie wieku emerytalnego, zlekceważenie dwóch milionów podpisów pod wnioskiem o referendum w tej sprawie, zamrożenie podstawy dochodu wolnego od podatku, zamrożenie wskaźnika naliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, wielokrotną liberalizację Kodeksu pracy itp., nie mogą być przez nas zapomniane.   

 

Zrealizowanie przez obecną ekipę rządzącą wielu z postulatów związkowych i społecznych stanowi nadzieję na dalsze kontynuowanie prospołecznej polityki państwa.

Dążenie twórców polityki antyspołecznej do władzy, stanowi zagrożenie powrotem do tamtych, antypracowniczych rozwiązań.

NSZZ „Solidarność”, biorąc pod uwagę informację o możliwym porozumieniu sił parlamentarnych zmierzającym do zakończenia kryzysu sejmowego uważa, że należy powstrzymać się od czynnych działań i dać szansę na powrót do normalności.

            NSZZ „Solidarność” apeluje o uszanowanie zasad demokracji konstytucyjnej i zaprzestanie totalnej opozycji wobec decyzji polskiego społeczeństwa wyrażonej przy urnach wyborczych. Niezależnie od powyższego każde naruszenie tych zasad, zmierzające do paraliżu funkcjonowania państwa, spotka się ze zdecydowaną reakcją Związku.

 

Stanowisko KK nr 7/16 ws. branż podległych Ministrowi Środowiska

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” z wielkim niepokojem obserwuje przebieg procesów legislacyjnych dotyczących branż podległych Ministerstwu Środowiska. Przedkładane do konsultacji projekty aktów prawnych skrajnie odbiegają od treści tych, które są wnoszone do parlamentu. Szczególnie zostało to uwidocznione w nowelizowanych ustawach Prawo Wodne oraz Prawo Łowieckie.

            Komisja Krajowa oczekuje realizacji Porozumienia Pracowniczego z dnia 5 maja 2016 roku, zawartego z Ministrem Środowiska przez Krajowy Sekretariat Zasobów Naturalnych Ochrony Środowiska i Leśnictwa NSZZ „Solidarność”.

            Komisja Krajowa domaga się od Rządu RP powstrzymania destrukcji branż zarządzających strategicznymi zasobami naturalnymi Polski.

 

Stanowisko KK nr 6/16 w 35. rocznicę stanu wojennego

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” w 35. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego wyraża głęboki szacunek i uznanie wszystkim, którzy w tym dramatycznym czasie podjęli się nierównej walki w obronie wolności, podstawowych praw pracowniczych
i ludzkich. Wielu z nich zapłaciło za to życiem, zdrowiem, swoją karierą i przymusową emigracją. Wielu do dzisiaj ponosi negatywne konsekwencje represji (zdrowotne
i materialne), którym byli poddani przez komunistyczny reżim. Inaczej niż to ma się
w stosunku do ich oprawców, pobierających od wolnej i demokratycznej Polski wysokie wynagrodzenia.

W tym kontekście procedowana obecnie ustawa, która zakłada między innymi odebranie komunistycznym oprawcom wysokich emerytur, jest pierwszą realną próbą naprawienia tej wielkiej niesprawiedliwości. Za nią muszą iść kolejne decyzje, w tym między innymi wobec prokuratorów, sędziów oraz tych, którzy odpowiadają za wprowadzenie stanu wojennego. Domagamy się również odebrania stopni wojskowych i milicyjnych takim osobom jak generałowie Jaruzelski i Kiszczak.

Mamy świadomość długu państwa polskiego wobec ofiar stanu wojennego. Dlatego
w imię prawdy i elementarnej sprawiedliwości domagamy się od polskiego wymiaru sprawiedliwości bardziej zdecydowanego ścigania i osądzenia winnych oraz naprawienia krzywd wobec osób, którym zawdzięczamy wolną i niepodległą Ojczyznę.

Jednocześnie Komisja Krajowa przypomina, że 13 grudnia jest dniem, w którym składamy hołd ofiarom stanu wojennego. Dlatego też apelujemy, aby nie wykorzystywać tej daty do bieżącej walki politycznej.

 

STANOWISKO NR 11 XXVIII KZD ws. pracy zmianowej

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” zwraca się do Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” o podjęcie działań mających na celu ograniczenie świadczenia pracy w niedziele i święta w systemie pracy zmianowej, poprzez zmianę przepisów art. 128 par. 2 pkt 1 i 15110 pkt 3 Kodeksu Pracy.

STANOWISKO NR 10 XXVIII KZD ws. sytuacji w branży elektroenergetycznej

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” wyraża zaniepokojenie sytuacją panującą w branży elektroenergetycznej. Prowadzone procesy restrukturyzacyjne skutkują: redukcją zatrudnienia, obniżeniem świadczeń pracowniczych, likwidacją wielu obszarów działalności.  Nowo powołane zarządy spółek, często nie mające odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w zarządzaniu strategiczną dla Polski branżą elektroenergetyczną, realizują liberalne strategie poprzedniego rządu.

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” nie zgadza się na takie działania i praktyki, dlatego domaga się od władz spółek elektroenergetycznych zweryfikowania realizowanych strategii.

Przykładowo w spółce zależnej TAURON Obsługa Klienta realizowany jest program poprawy efektywności, który zakłada zmniejszenie kosztów działalności tej spółki do roku 2018 w wysokości 265 milionów złotych, poprzez redukcję zatrudnienia i obniżenie świadczeń pracowniczych. Kolejny przykład, to sytuacja w Grupie Kapitałowej Enea, gdzie utworzono Centrum Usług Wspólnych, które zatrudnia wiele osób na umowach „śmieciowych”, a mimo to generuje znacznie wyższe koszty. W Enea odwołano, wybranego przez pracowników w czerwcu 2016 r., członka zarządu Enea Operator, co narusza zasady dialogu społecznego. 

STANOWISKO NR 9 XXVIII KZD ws. nowelizacji dyrektywy o handlu emisjami (ETS)

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” stanowczo sprzeciwia się aktualnie procedowanej wersji zmiany Dyrektywy 2003/87/EC o systemie handlu emisjami (ETS), który ma być poddany pod głosowanie w Parlamencie Europejskim na początku 2017 roku. 

W ocenie KZD wdrożenie proponowanych regulacji doprowadzi do likwidacji tysięcy miejsc pracy, w szczególności w energochłonnych branżach polskiego przemysłu. Będzie się to wiązać z drastycznym pogorszeniem sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw energochłonnych i sektorów z nimi kooperujących min.energetyki opartej na węglu, górnictwa węgla kamiennego i brunatnego oraz innych branż: przemysłu cementowego, wapienniczego, hutnictwa, papiernictwa, przemysłu szklarskiego, przemysłu nawozów sztucznych.

Według szacunków branży hutniczej w okresie 2017-2030 skumulowane skutki finansowe przystosowania tylko zakładów hutniczych do nowych regulacji uszczuplą polski budżet o kwotę ponad 46 mld zł, a ponad 21 tys. pracowników zatrudnionych w sektorze hutniczym i stalowym oraz przedsiębiorstwach kooperujących stanie przed widmem utraty pracy. 

            Nowelizacja dyrektywy o handlu emisjami jest jednym z elementów drugiego Pakietu Klimatyczno-Energetycznego, na którego wdrożenie Polska wyraziła zgodę w zamian za uzyskane derogacje, czyli zapewnienie wprowadzenia mechanizmów łagodzących skutki wdrażanych regulacji. Tymczasem aktualnie procedowany w Parlamencie Europejskim tekst nowelizacji dyrektywy nie uwzględnia zawartego porozumienia.  W związku z tym Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” zwraca się do Rządu RP o przedstawienie opinii publicznej oceny skutków społeczno-gospodarczych wdrożenia nowelizacji dyrektywy o handlu emisjami oraz niezwłoczne podjęcie adekwatnych i skutecznych działań w celu zmiany procedowanego projektu w Parlamencie Europejskim.

            Jednocześnie wzywamy Rząd RP, do sformułowania jak najszybciej jednolitej strategii Polski w zakresie unijnej polityki klimatycznej. Uprawianie biernej polityki w sytuacji, gdy większość decyzji w UE podejmowana jest w trybie procedury większościowej, z góry stawia Polskę na straconej pozycji.

Zdaniem KZD zwiększenie skuteczności działań rządu powinno obejmować dokonanie przeglądu pod względem formalno-prawnym, dotychczasowych aktów prawnych oraz procedur decyzyjnych wdrożonych przez KE w zakresie polityki klimatycznej. W przypadku stwierdzenia wątpliwości prawnych, co do legalności niektórych z decyzji, Rząd RP powinien wystąpić z formalnym wnioskiem do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości o ustalenie, czy są one prawnie wiążące.

Dalsza bierna polityka w tej kwestii, prowadząca do utraty konkurencyjności przez zakłady przemysłowe w Polsce, dekarbonizacji gospodarki, uniemożliwi realizację ambitnych planów repolonizacji i odbudowy przemysłu w naszym kraju oraz zwiększenia dynamiki wzrostu PKB, stawiając Polskę w jeszcze trudniejszym położeniu niż obecna tzw. „pułapka średniego rozwoju”.

 

 

STANOWISKO NR 8 XXVIII KZD ws. muzealników i muzeów

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” zwraca się do Rządu RP o podjęcie negocjacji ze Związkiem w sprawie wynagrodzeń pracowników muzeów państwowych, samorządowych i współprowadzonych.

            Wieloletnia dyskryminacja płacowa doprowadziła do pauperyzacji środowiska, któremu powierzono odpowiedzialność za dziedzictwo narodowe. Stwierdzamy, że wzrost nakładów na muzealnictwo nie poprawił sytuacji materialnej pracowników muzeów.

            Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”wnioskuje o podjęcie dialogu ze Związkiem w oparciu o środowiskowy projekt ustawy o zbiorach muzealnych i muzeach, złożony w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w czerwcu 2016 r.

STANOWISKO NR 7 XXVIII KZD ws. systemu pracy weekendowej

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę na krzywdzący pracowników zapis w Kodeksie pracy dotyczący systemu pracy weekendowej, w którym praca świadczona jest wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

 Przypominamy, że jednym z postulatów sierpniowych było żądanie wprowadzenia wszystkich wolnych sobót. Niestety, dzisiaj już nie tylko soboty, ale  i niedziele stały się zwykłym dniem pracy. Co gorsze, również w dni świąteczne praca staje się powszechna. Takim przykładem jest właśnie system pracy weekendowej, w którym ustawodawca dopuszcza pracę w święta, które w ten sposób stają się dla pracownika zwykłym dniem pracy. Święta, zarówno te państwowe, jak i kościelne, ustawowo uznane za dni wolne od pracy, powinny stanowić dobro publiczne i wartość kulturową każdego obywatela, a więc nieuzasadniona praca w te dni ogranicza te wartości. W naszym przekonaniu jest to również sprzeczne z art. 47 Konstytucji RP, który mówi, że każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” zwraca się do Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” o skierowanie do Komisji Kodyfikacyjnej poprawki w art. 144  Kodeksu pracy polegającej na usunięciu zapisu o dopuszczalności w tym systemie pracy weekendowej,  pracy w święta.