Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z niepokojem śledzi przebieg zdarzeń w Tarnowskiej Fabryce Maszyn. Sytuacja, w której pracodawca w trakcie toczącego się sporu zbiorowego, bez wcześniejszego powiadomienia, z dnia na dzień, zamyka przed pracownikami bramy zakładu – nosi znamiona lokautu, który w polskim porządku prawnym jest niedopuszczalny.
Prezydium KK oczekuje, że organy ścigania, szczególnie prokuratura, niezwłocznie podejmie śledztwo w tej sprawie.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, odnosząc się do dotychczasowego przebiegu debaty społecznej wokół tworzenia Polskiej Ramy Kwalifikacji wskazuje, iż
z punktu widzenia wyzwań, które rysują się przed polskim rynkiem pracy konieczne jest konkretne odniesienie się w debacie do potrzeby rozwoju efektywnego mechanizmu kształcenia ustawicznego (lifelong learning), zapewnienia właściwej roli instrumentom oświaty formalnej oraz wzmocnienia uczestnictwa związków zawodowych we wszystkich kwestiach odnoszących się do poziomu przygotowania zawodowego pracowników.
W debacie nie poświęca się wystarczającej uwagi rzeczywistym barierom w dostępie Polaków do kształcenia ustawicznego, których istnienie sygnalizuje od dłuższego czasu NSZZ „Solidarność”. Chodzi zwłaszcza o nieefektywność obecnie obowiązujących instrumentów wsparcia zapisanych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Brak właściwych regulacji dotyczących funduszy szkoleniowych (art. 67 ustawy) powoduje, że w praktyce przepisy te są martwe a pracodawcy takich funduszy nie tworzą. Także przepisy pozwalające dofinansować ze środków publicznych szkolenia organizowane przez pracodawców (art. 69 ustawy) mają charakter fasadowy i nie są wykorzystywane w praktyce. Ze względu na brak środków finansowych nie są wykorzystywane możliwości wsparcia kształcenia pracowników zagrożonych utratą pracy lub zainteresowanych rozwojem swoich umiejętności (jak np. art. 43 ustawy, pozwalający na finansowanie szkoleń pracowników 45 plus ze środków Funduszu Pracy). Ze względu na braki kadrowe i całkowicie nieadekwatną do bieżących wyzwań filozofię funkcjonowania powiatowych urzędów pracy, ograniczony jest także dostęp do prawidłowego poradnictwa i doradztwa zawodowego.
Niepokojące jest, że pomimo napływu do Polski środków Europejskiego Funduszu Społecznego nie wpływa to na poprawę uczestnictwa Polaków w kształceniu ustawicznym. Badania pokazują (Bilans Kapitału Ludzkiego w Polsce, PARP, Warszawa 2011, str. 165), że bardzo niski wskaźnik uczestnictwa wynoszący w 2008 r. 5% spadł w 2010 r. do 4,2% Jest oczywiste, że kwestia ta kluczowa dla przyszłej konkurencyjności polskiej gospodarki wymaga pilnej i szerokiej debaty w celu wypracowania mechanizmów wsparcia adresowanych bezpośrednio do pracowników (jak np. bony szkoleniowe).
Zwracamy także uwagę, że wprowadzenie Polskiej Ramy Kwalifikacji nie może doprowadzić do zmniejszania roli oświaty formalnej, co pociąga za sobą bardzo często obniżenie jakości kształcenia. Kształcenie formalne w systemie oświaty publicznej nie może być zastępowane przez kształcenie pozaformalne, które prowadzone przez instytucje prywatne, nastawione będzie głównie na wynik finansowy a nie, na jakość kształcenia.
W pracach nad tabelą deskryptorów w Polskiej Ramie Kwalifikacji ogromne znaczenie mają prace dotyczące opracowania procedur przypisywania kwalifikacji. Oceny takiej powinni dokonywać również przedstawiciele związków zawodowych – specjaliści z poszczególnych branż kontrolując czy przypisywane w ramach danej kwalifikacji konkretne efekty uczenia się w danym zawodzie i na danym poziomie są poprawne, jasne i nie budzące kontrowersji.
Prezydium KK oczekuje, że debata dotycząca kwestii tak istotnych dla kompetencji polskich pracowników, a co za tym idzie dla przyszłości polskiego rynku pracy prowadzona będzie z uwzględnieniem stanowiska związków zawodowych.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia przedstawioną przez Komisję Europejską Zieloną Księgę. Restrukturyzacja i przewidywanie zmian: wnioski wynikające z ostatnich doświadczeń {SEK(2012)59 wersja ostateczna}.
Zielona Księga wskazuje udane praktyki i strategie w dziedzinie restrukturyzacji
i przystosowania się do zmian w celu propagowania zatrudnienia, wzrostu i konkurencyjności jako elementu strategii „Europa 2020”.
Komisja Europejska, analizując działania przedsiębiorców oraz rządów w krajach UE w czasie kryzysu podkreśla przede wszystkim znaczenie partnerów społecznych zarówno na szczeblu zakładowym jak i ponadzakładowym w łagodzeniu jego skutków. Pracownicy godząc się na wielomiesięczne wyrzeczenia ponosili skutki kryzysu, zgadzając się na kompromisowe rozwiązania pozwalające na utrzymanie maksymalnej ilości miejsc pracy. To właśnie wysoki poziom zatrudnienia jest w ocenie Komisji Europejskiej bardzo ważnym czynnikiem pomagającym niwelować skutki kryzysu.
W przeciwieństwie do opinii Komisji Europejskiej rola partnerów społecznych
w Polsce jest niestety niedoceniana. Mamy do czynienia z kryzysem dialogu społecznego oraz z ignorowaniem partnerów społecznych. Dopiero wielotygodniowe naciski ze strony NSZZ „Solidarność” i innych partnerów społecznych spowodowały, że rząd zdecydował się wreszcie usiąść do stołu rozmów i przygotować konkretne rozwiązania łagodzące skutki kryzysu. Niestety zbyt późne wprowadzenie ustawy z dnia 1 lipca 2009 roku o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, ustanowienie zbyt rygorystycznych i biurokratycznych zasad, a przede wszystkim ograniczenie wprowadzanych rozwiązań spowodowało, że do końca listopada 2011 roku jedynie 195 przedsiębiorców złożyło wnioski do FGŚP o wykorzystanie instrumentów pomocowych zagwarantowanych
w ustawie.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” podziela stanowisko Komisji Europejskiej, że Polska potrzebuje strategii w zakresie szkoleń i działań aktywizujących, które wraz z odpowiednio zaprojektowanymi systemami zasiłków dla bezrobotnych, kierować będą zwolnionych pracowników ku nowym miejscom pracy i zawodom. Istotne jest również położenie nacisku na to, że „aktywna i dynamiczna restrukturyzacja może być łatwiejsza, gdy organy publiczne wspierają działania restrukturyzacyjne i procesy ich przewidywania poprzez ułatwianie koordynacji między podmiotami zewnętrznymi i przedsiębiorstwami”.
Działania te wymagają spójnej i adekwatnej polityki ich finansowania. W realiach Polski konieczne jest pilne uruchomienie środków z Funduszu Pracy. Niestety Minister Finansów, kolejny rok, ogranicza wydatkowanie środków zgromadzonych na Fundusz Pracy, a zdeponowanych na rachunkach pozostających w jego zarządzie.
Obecnie konieczne jest wyciągnięcie konstruktywnych wniosków z ostatnich kilku lat. Zdaniem Związku konieczne jest uruchomienie całego systemu działań zarówno na szczeblu centralnym jak i na szczeblu regionalnym. Niezbędne jest stałe monitorowanie zmian na rynkach pracy i dostosowywanie do nich systemów kształcenia. Równie duże znaczenie ma realizacja idei kształcenia przez całe życie. Zdobywanie dodatkowych kwalifikacji przez pracowników oraz możliwości całkowitego przekwalifikowania pozwalają na utrzymanie wysokiego wskaźnika zatrudnienia, co jest jednym z kluczowych czynników ograniczania skutków kryzysu oraz kreowania wzrostu gospodarczego.
Wbrew tezom zawartym w dokumencie dotychczas tocząca się dyskusja o rynku pracy ogranicza się do stawianych przez stronę pracodawców postulatów o konieczności dalszego uelastyczniania rynku pracy. Komisja Europejska w Księdze jednoznacznie stwierdziła, iż czasy kryzysowe ukazały, że obecny rynek pracy jest już elastyczny i to właśnie dzięki wyrzeczeniom pracowników negatywne skutki kryzysu zostały ograniczone.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi o zastosowanie w naszym kraju wniosków płynących z Zielonej Księgi, a w szczególności wzrostu znaczenia dialogu społecznego na wszystkich szczeblach oraz wprowadzenia rozwiązań wspomagających wzrost zatrudnienia.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z dużym zdziwieniem
i zaniepokojeniem przyjęło wiadomość dotyczącą propozycji zmiany Regulaminu Rady Ochrony Pracy przedstawione przez jej Prezydium.
Niezrozumiała dla nas jest szczególnie propozycja zmiany ustępów 9 i 10 paragrafu 6 w brzmieniu:
„9. Jakiekolwiek wypowiedzi członków Rady Ochrony Pracy, wygłaszane w imieniu Rady muszą być wcześniej uzgadniane z Prezydium ROP oraz być zgodne ze stanowiskami lub opiniami Rady w danej sprawie” oraz „10. Członek Rady Ochrony Pracy, aby uczestniczyć w jakimkolwiek gremium, używając tytułu związanego z Radą Ochrony Pracy, winien takie uczestnictwo uzgodnić wcześniej z Prezydium Rady”. Nakaz uzgodnienia z Prezydium Rady uczestnictwa w jakichkolwiek gremiach przez Członków Rady Ochrony Pracy, używających tytułu związanego z Radą Ochrony Pracy, jest rażąco sprzeczne z podstawowymi prawami obywatelskimi – prawem do swobody uczestnictwa i swobody wypowiedzi.
Przypominamy, że część z Członków Rady jest delegowana do prac w Radzie przez organizacje partnerów społecznych, w tym dwoje przez NSZZ „Solidarność”. Są oni związani członkostwem z NSZZ „Solidarność”, poprzez to są związani stanowiskiem i opiniami naszego Związku. Osoby te muszą mieć zagwarantowane prawo do wyrażania publicznie własnych opinii bez względu na to gdzie i kiedy je prezentują i czy są one sprzeczne czy też nie ze stanowiskiem większości Członków Rady Ochrony Pracy.
Rozumiemy natomiast konieczność uzgodnienia wypowiedzi Członka Rady Ochrony Pracy wypowiadanej w imieniu jej samej. Jest oczywiste, że wypowiadając się w imieniu nie tylko Rady, ale każdej instytucji czy też osoby fizycznej, należy uwzględniać jej stanowiska, decyzje, opinie, czy też przyjętą politykę. W szczególnych przypadkach konieczne jest jej uzgodnienie, czy też wręcz uzyskanie upoważnienie do takiej wypowiedzi. To oczywistość i nie ma powodu zapisywania jej w Regulaminie.
Rada Ochrony Pracy jest gremium reprezentującym różne środowiska, mające też różne oceny zjawisk będących przedmiotem jej działalności i dlatego też wnosimy
o odstąpienie od forsowania powyższych zmian. Poddanie pod głosowanie tych propozycji zmusi naszych przedstawicieli do zajęcia stanowiska odrębnego, a Związek do skierowania Regulaminu Rady, w projektowanym kształcie, do osądu jego zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wielokrotnie alarmowało w sprawie rosnących kosztów utrzymania, wzrostu cen paliw i energii. Apelowaliśmy do Rządu RP o podjęcie działań, nawet doraźnych, mających na celu zahamowanie galopady cen. Niestety w większości bezskutecznie.
Ze wzrostem cen paliw związany jest spadek wartości prawnie uregulowanych zwrotów kosztów, związanych z użytkowaniem do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy.
Ostatnie urealnienie stawek za 1 km przebiegu pojazdu, niebędącego własnością pracodawcy, użytkowanego w celach służbowych, nastąpiło w listopadzie 2007 roku. Od tego czasu ceny detaliczne paliw na rynku polskim wzrosły, w zależności od rodzaju paliwa, o około 50% do 70%.
Taka sytuacja powoduje przerzucanie kosztów działalności pracodawcy na jego pracowników. Dotyczy to wszystkich pracowników bez względu na formę działalności pracodawcy. W szczególny natomiast sposób dotyczy to funkcjonariuszy służb ratowniczychi innych właściwych instytucji, których pracownicy/funkcjonariusze używają pojazdów prywatnych w sytuacji zagrożenia klęską żywiołową lub w celu usuwania jej skutków albo skutków katastrofy ekologicznej. Dotyczy to także służb leśnych oraz służb parków narodowych, tj. wszędzie tam, gdzie istnieje zwiększony limit kilometrowy.
W związku z powyższym, Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej o wydanie stosownej zmiany Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. z dnia 26 marca 2002 r. z późn. zm.), gwarantującej realne pokrycie zwiększonych kosztów używania do celów służbowych pojazdów prywatnych oraz zawierającej mechanizmu okresowej waloryzacji stawek za 1 km przebiegu pojazdu w związku ze wzrostem cen detalicznych paliw.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” po zapoznaniu się z wystąpieniem Sekcji Krajowej Uzdrowisk Polskich NSZZ „Solidarność” do Ministra Zdrowia, dotyczącym utrzymania istniejącej listy zakładów lecznictwa uzdrowiskowego w formie jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, które nie będą podlegać prywatyzacji, popiera stanowisko Sekcji w tej sprawie.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uważa, że uzdrowiska Busko, Ciechocinek, Krynica, Kołobrzeg, Lądek, Świnoujście i Rymanów powinny zachować dotychczasową formę prawną oraz narodowy charakter. Spółki te posiadają cenne zasoby surowców leczniczych wykorzystywanych w lecznictwie, rehabilitacji i profilaktyce, a jedynie w dotychczasowej formie prawnej zapewniają powszechność dostępu polskich obywateli do leczenia uzdrowiskowego.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” popiera strajkujących kierowców zatrudnianych przez Norbert Dentressangle Polska (ND Polska) w Płotach.
Zgodnie z filozofią głoszoną przez firmę ND każdy pracownik ma wpływ na sukces
i rozwój całej grupy. Od ich zaangażowania i kompetencji zależy satysfakcja i sukces klientów ND. Tego sukcesu nie zbudują źle wynagradzani i źle traktowani pracownicy.
Strajk dla pracowników to ostateczność. Fakt, że ponad 370 kierowców ND Polska zdecydowało się na tę formę protestu świadczy o ich wielkiej determinacji. Nie doszłoby do tego, gdyby od początku rokowań podjęto uczciwe rozmowy na temat postulatów zgłaszanych przez kierowców.
Wzywamy pracodawcę do uznania legalności protestu. Wierzymy, że w drodze dialogu między pracodawcą i pracownikami zrzeszonymi w NSZZ „Solidarność” uda się wypracować kompromis, który służyć będzie obu stronom.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” stanowczo protestuje przeciwko zapowiedzianym w expose Premiera Donalda Tuska planom wydłużania wieku emerytalnego, zapowiedzianemu sposobowi waloryzacji rent i emerytur oraz kontynuacji polityki drastycznych oszczędności budżetowych kosztem najsłabszych.
Przestrzegamy, że zapowiedziane rozwiązania uderzą w osoby o niskich dochodach. Stoi to w jawnej sprzeczności z wcześniejszymi zapowiedziami Premiera Donalda Tuska, który wielokrotnie podkreślał, że najubożsi nie będą płacić za kryzys. Tymczasem skutkiem większości rządowych propozycji będzie właśnie pogorszenie się sytuacji najsłabszych grup społecznych.
Nie do zaakceptowania są zapowiedziane zmiany w systemie emerytalnym. Domagamy się ich modyfikacji, poprzedzonej starannymi i pogłębionymi konsultacjami społecznymi. Oczekujemy informacji, jak zrównanie i wydłużenie wieku emerytalnego może wpłynąć na sytuację na rynku pracy, jak na dalszą długość życia czy też na rozwój demograficzny. Nasze wątpliwości budzi też sam mechanizm wydłużania wieku emerytalnego. Nowe rozwiązania, powinny dawać ubezpieczonym prawo świadomego wyboru chwili zakończenia kariery zawodowej w oparciu o wysokość oczekiwanego świadczenia, a rolą prawodawcy powinno być tworzenie warunków motywujących do kontynuacji aktywności zawodowej, a nie tworzenie barier.
Dla poprawy bieżącej sytuacji funduszu ubezpieczeń społecznych, a tym samym zmniejszenia obciążeń budżetowych proponujemy likwidację preferencji w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, szczególnie od osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
Obawy nasze budzi zaproponowany w expose sposób waloryzacji rent i emerytur. Domagamy się, przyspieszenia tempa waloryzacji najniższych świadczeń, tak by rekompensowała co najmniej wzrost kosztów utrzymania w najniższych grupach dochodowych, a w konsekwencji by najniższe świadczenia emerytalne, nie były niższe niż wynosi minimum socjalne dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów.
NSZZ „Solidarność” nie akceptuje również rozwiązań przyjętych przez rząd w tzw. „ustawie okołobudżetowej”. Zamrożenie zarobków w sferze budżetowej, podwyższenie stawki akcyzy na olej napędowy i biokomponenty, ograniczenie wysokości dotacji z budżetu państwa dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, czy wreszcie zamrożenie podstawy naliczania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – te plany również dotkną przede wszystkim osoby o najniższych dochodach.
Zwracamy ponadto uwagę, że projekt tej ustawy został przyjęty z naruszeniem trybu konsultacji społecznych, łamiąc, kolejny raz, terminy konsultacji przewidziane w ustawie o związkach zawodowych. Niestety, Rząd RP, zamiast stać na straży prawa, rozpoczyna wdrażanie programu oszczędnościowego od jego złamania. To jawna kpina z zasad dialogu społecznego.
W 27. rocznicę śmierci Błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” oddaje hołd męczennikowi za wiarę, bestialsko zamordowanemu przez Służbę Bezpieczeństwa.
Ks. Jerzy, niezapomniany kapelan „Solidarności”, do końca pozostał wierny ewangelicznemu wezwaniu, aby zło dobrem zwyciężać. Był niezłomnym orędownikiem umiłowania wolności oraz szacunku dla człowieka pracy - wartości, z których zrodził się Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”.
Czcząc w zadumie pamięć Błogosławionego ks. Jerzego, nie możemy pozostać obojętni wobec brutalnego zamachu na wartości, które całe życie wyznawał i za które zginął.
NSZZ „Solidarność” nigdy nie zaakceptuje ataku na Krzyż, zarówno w Sejmie, jak i w polskim życiu publicznym. Krzyż to symbol polskości, ale również przynależności naszej Ojczyzny do świata chrześcijaństwa i kręgu kultury europejskiej. To znak, w obronie którego wielu Polaków poświęciło wolność, a często i życie. Pod Krzyżem schronienie znajdowała demokratyczna opozycja lat 80. Dziś wszyscy - również wrogowie Krzyża - korzystają z wywalczonych wówczas praw i wolności.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wzywa wszystkie ugrupowania parlamentarne do obrony wartości, którymi kierował się Błogosławiony ks. Jerzy Popiełuszko, do obrony Krzyża w polskim życiu publicznym. W 27 lat po męczeńskiej śmierci kapelana „Solidarności” jesteśmy Mu to winni.