Stanowisko Prezydium KK nr 1/16 w sprawie tzw. „gospodarki współpracy”

Rozwój nowych technologii i sposób wykorzystywania internetu wywołują określone konsekwencje społeczne i prawne, w tym w zakresie praw pracowniczych. We współczesnym rozwoju usług coraz częściej mamy do czynienia z tzw. „gospodarką współpracy”. Odwołując się do definicji „gospodarki współpracy”, którą zaproponowała Komisja Europejska w ramach powszechnych konsultacji (konsultacje dotyczące otoczenia regulacyjnego platform i pośredników internetowych, przetwarzanie danych, chmur obliczeniowych i gospodarki współpracy) – gospodarka współpracy polega na łączeniu osób fizycznych i prawnych za pomocą platform internetowych (platform gospodarki współpracy), aby umożliwić im świadczenie usług lub wspólne korzystanie z aktywów, zasobów, czasu, umiejętności lub kapitału, nierzadko w ograniczonym czasie i bez przekazywania praw własności. Typowymi przykładami są usługi transportowe, w tym świadczone za pomocą prywatnych pojazdów do przewozu pasażerów lub wspólnych pojazdów, noclegi lub usługi świadczone w ramach wolnych zawodów.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że obecnie mamy do czynienia z niejasnością wzajemnych praw i obowiązków usługodawców i usługobiorców działających w ramach wielu platform „gospodarki współpracy”. Niepokojące jest to, że spontaniczny i niekontrolowany rozwój „gospodarki współpracy” prowadzi do osłabienia praw socjalnych pracowników, gdyż działalność osób – usługodawców w ramach platform staje się nieuczciwą konkurencją w stosunku do usług klasycznych. Wielu usługodawców, w ramach platform, nie dotyczą żadne standardy w zakresie ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i higieny pracy. Często są to osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej. Tym samym, działanie platform w ramach „gospodarki współpracy” przyczynia się do powstawania trudnej do opisania strefy pomiędzy klasycznym zatrudnieniem a klasyczną pracą na czarno. W wielu wypadkach usługi oferowane w ramach „gospodarki współpracy” podważają efektywne prawo do minimalnego wynagrodzenia i bezpieczeństwa socjalnego. Mając pełną świadomość powstawania nowych rozwiązań i koncepcji biznesowych
ze względu na rozwój nowych technologii Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uważa, że proces ten nie może być całkowicie spontaniczny i nie poddający się żadnym regułom. 

Jednym z kluczowych wyzwań stojących przed gospodarką w Polsce jest wypracowanie docelowych mechanizmów regularnego wzrostu wynagrodzeń nadążającego za wzrostem efektywności pracy siły roboczej. Niekontrolowany rozwój „gospodarki współpracy” gdzie „usługodawców” nie reprezentują związki zawodowe oraz nie dochodzi do żadnej formy zbiorowej reprezentacji interesów (w tym płacowych) może stać się przeszkodą w osiągnięciu tego celu. 

 

Stanowisko Prezydium KK nr 2/15 ws. naruszenia prawa w projekcie rozporządzenia ws. ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z oburzeniem przyjmuje treść, przesłanego do konsultacji społecznych, projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia ws.   ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. W projekcie znalazł się zapis, który zdaniem Prezydium Komisji Krajowej dyskwalifikuje ów projekt bez wnikania w jego treść merytoryczną. Zapis, o którym mowa (§ 2 ust. 4 pkt. 1 projektu) stanowi:

„Świadczeniodawca, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zmian umowy, o których mowa w ust. 3, przekazuje podpisane zmienione umowy wraz z:

1)     uzgodnionym, z przedstawicielami związków zawodowych pielęgniarek i położnych zrzeszających wyłącznie pielęgniarki i położne, działających u świadczeniodawcy, porozumieniem dotyczącym sposobu podziału miesięcznie środków określonych
w ust. 3 na wynagrodzenia pielęgniarek i położnych, z uwzględnieniem zapewnienia średniego wzrostu wynagrodzenia wraz z innymi składnikami o 300 zł. w przeliczeniu na etat;”.

Jedną z fundamentalnych zasad dotyczących funkcjonowania ruchu związkowego jest wymóg równego traktowania organizacji związkowych. Jest to zasada wynikająca w pierwszym rzędzie z postanowień ustawy zasadniczej. W świetle art. 32 ust. 1 Konstytucji: „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.”. W przypadku związków zawodowych reguła ta została doprecyzowana w art. 1 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych, który narzuca obowiązek jednakowego traktowania wszystkich związków zawodowych przez organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawców.

Brzmienie § 2 ust. 4 pkt 1 projektu rozporządzenia narusza zasadę równości związków zawodowych. Nie znajduje żadnego uzasadnienia ograniczenie prawa do zawierania porozumienia, dotyczącego sposobu podziału miesięcznie środków na wynagrodzenie pielęgniarek i położnych, tylko do związków zawodowych pielęgniarek i położnych zrzeszających wyłącznie pielęgniarki i położne. Przepis taki powoduje wyłączenie
z procedury zawierania wskazanego porozumienia wszelkich innych związków zawodowych działających u danego pracodawcy. W szczególności rażące jest wyłączenie związków, które działając u tego samego pracodawcy zrzeszają zatrudnione pielęgniarki i położne, lecz obok tych dwóch grup pracowniczych zrzeszają także osoby z pozostałych kategorii personelu placówek zdrowia. Taki zapis rozporządzenia narusza ustawę o związkach zawodowych, a także rodzi podejrzenia naruszenia Konstytucji RP.

Wobec powyższego Prezydium Komisji Krajowej żąda natychmiastowego wycofania z procesu legislacyjnego projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia ws. ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i wyciągnięcia konsekwencji wobec osób winnych tak rażącego naruszenia prawa. W szczególności dotyczy to Departamentu Prawnego, który zgodność projektu z prawem potwierdził.

Stanowisko Prezydium KK nr 2/15 ws. naruszenia prawa w projekcie rozporządzenia ws. ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z oburzeniem przyjmuje treść, przesłanego do konsultacji społecznych, projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia ws.   ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. W projekcie znalazł się zapis, który zdaniem Prezydium Komisji Krajowej dyskwalifikuje ów projekt bez wnikania w jego treść merytoryczną. Zapis, o którym mowa (§ 2 ust. 4 pkt. 1 projektu) stanowi:

„Świadczeniodawca, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zmian umowy, o których mowa w ust. 3, przekazuje podpisane zmienione umowy wraz z:

1)     uzgodnionym, z przedstawicielami związków zawodowych pielęgniarek i położnych zrzeszających wyłącznie pielęgniarki i położne, działających u świadczeniodawcy, porozumieniem dotyczącym sposobu podziału miesięcznie środków określonych
w ust. 3 na wynagrodzenia pielęgniarek i położnych, z uwzględnieniem zapewnienia średniego wzrostu wynagrodzenia wraz z innymi składnikami o 300 zł. w przeliczeniu na etat;”.

Jedną z fundamentalnych zasad dotyczących funkcjonowania ruchu związkowego jest wymóg równego traktowania organizacji związkowych. Jest to zasada wynikająca w pierwszym rzędzie z postanowień ustawy zasadniczej. W świetle art. 32 ust. 1 Konstytucji: „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.”. W przypadku związków zawodowych reguła ta została doprecyzowana w art. 1 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych, który narzuca obowiązek jednakowego traktowania wszystkich związków zawodowych przez organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawców.

Brzmienie § 2 ust. 4 pkt 1 projektu rozporządzenia narusza zasadę równości związków zawodowych. Nie znajduje żadnego uzasadnienia ograniczenie prawa do zawierania porozumienia, dotyczącego sposobu podziału miesięcznie środków na wynagrodzenie pielęgniarek i położnych, tylko do związków zawodowych pielęgniarek i położnych zrzeszających wyłącznie pielęgniarki i położne. Przepis taki powoduje wyłączenie
z procedury zawierania wskazanego porozumienia wszelkich innych związków zawodowych działających u danego pracodawcy. W szczególności rażące jest wyłączenie związków, które działając u tego samego pracodawcy zrzeszają zatrudnione pielęgniarki i położne, lecz obok tych dwóch grup pracowniczych zrzeszają także osoby z pozostałych kategorii personelu placówek zdrowia. Taki zapis rozporządzenia narusza ustawę o związkach zawodowych, a także rodzi podejrzenia naruszenia Konstytucji RP.

Wobec powyższego Prezydium Komisji Krajowej żąda natychmiastowego wycofania z procesu legislacyjnego projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia ws. ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i wyciągnięcia konsekwencji wobec osób winnych tak rażącego naruszenia prawa. W szczególności dotyczy to Departamentu Prawnego, który zgodność projektu z prawem potwierdził.

Stanowisko Prezydium KK nr 2/15 ws. naruszenia prawa w projekcie rozporządzenia ws. ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z oburzeniem przyjmuje treść, przesłanego do konsultacji społecznych, projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia ws.   ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. W projekcie znalazł się zapis, który zdaniem Prezydium Komisji Krajowej dyskwalifikuje ów projekt bez wnikania w jego treść merytoryczną. Zapis, o którym mowa (§ 2 ust. 4 pkt. 1 projektu) stanowi:

„Świadczeniodawca, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zmian umowy, o których mowa w ust. 3, przekazuje podpisane zmienione umowy wraz z:

1)     uzgodnionym, z przedstawicielami związków zawodowych pielęgniarek i położnych zrzeszających wyłącznie pielęgniarki i położne, działających u świadczeniodawcy, porozumieniem dotyczącym sposobu podziału miesięcznie środków określonych
w ust. 3 na wynagrodzenia pielęgniarek i położnych, z uwzględnieniem zapewnienia średniego wzrostu wynagrodzenia wraz z innymi składnikami o 300 zł. w przeliczeniu na etat;”.

Jedną z fundamentalnych zasad dotyczących funkcjonowania ruchu związkowego jest wymóg równego traktowania organizacji związkowych. Jest to zasada wynikająca w pierwszym rzędzie z postanowień ustawy zasadniczej. W świetle art. 32 ust. 1 Konstytucji: „Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.”. W przypadku związków zawodowych reguła ta została doprecyzowana w art. 1 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych, który narzuca obowiązek jednakowego traktowania wszystkich związków zawodowych przez organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawców.

Brzmienie § 2 ust. 4 pkt 1 projektu rozporządzenia narusza zasadę równości związków zawodowych. Nie znajduje żadnego uzasadnienia ograniczenie prawa do zawierania porozumienia, dotyczącego sposobu podziału miesięcznie środków na wynagrodzenie pielęgniarek i położnych, tylko do związków zawodowych pielęgniarek i położnych zrzeszających wyłącznie pielęgniarki i położne. Przepis taki powoduje wyłączenie
z procedury zawierania wskazanego porozumienia wszelkich innych związków zawodowych działających u danego pracodawcy. W szczególności rażące jest wyłączenie związków, które działając u tego samego pracodawcy zrzeszają zatrudnione pielęgniarki i położne, lecz obok tych dwóch grup pracowniczych zrzeszają także osoby z pozostałych kategorii personelu placówek zdrowia. Taki zapis rozporządzenia narusza ustawę o związkach zawodowych, a także rodzi podejrzenia naruszenia Konstytucji RP.

Wobec powyższego Prezydium Komisji Krajowej żąda natychmiastowego wycofania z procesu legislacyjnego projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia ws. ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i wyciągnięcia konsekwencji wobec osób winnych tak rażącego naruszenia prawa. W szczególności dotyczy to Departamentu Prawnego, który zgodność projektu z prawem potwierdził.

Stanowisko Prezydium KK nr 1/15 ws. protestu w Jastrzębskiej Spółce Węglowej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” popiera akcję strajkową pracowników oraz wszystkie postulaty i działania związków zawodowych funkcjonujących w górnictwie, podejmowane przez Wspólną Reprezentację Związków Zawodowych w Jastrzębskiej Spółce Węglowej. NSZZ „Solidarność” w ramach ogłoszonego ogólnokrajowego pogotowia strajkowego udzieli strajkującym pracownikom JSW wszelkiego możliwego wsparcia.

Prezydium Komisji Krajowej ocenia działania zarządu i prezesa JSW jako świadomą prowokację zmierzającą do wywołania konfliktu. Ogłoszenie jednostronne, bez wcześniejszych rozmów, decyzji o wypowiedzeniu umów zbiorowych funkcjonujących
w spółce oraz próba zwolnienia za udział w legalnej akcji solidarnościowej, chronionych prawem, liderów związkowych jest rażącym przykładem łamania prawa i antyzwiązkowej działalności pracodawcy. Zarząd JSW wiedząc, jaka będzie reakcja pracowników, nie prowadził negocjacji w sprawie zamiaru wypowiedzenia umów zbiorowych, nie próbował przekonać strony społecznej do konieczności takich działań. To podważa prawdziwość publicznie podawanych intencji zarządu JSW. Dlatego wzywamy wszystkich akcjonariuszy, w tym największego – Skarb Państwa – do usunięcia obecnego zarządu i bezpośredniego włączenia się w rozwiązanie sporu w JSW.

Stanowisko Prezydium KK nr 11/15 ws. protestów górniczych w obronie miejsc pracy

       Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” solidaryzuje się z uczestnikami spontanicznego protestu załóg górniczych broniących swoich miejsc pracy w kopalniach należących do Kompanii Węglowej oraz popiera wszystkie działania górniczych związków zawodowych, reprezentowanych przez Międzyzwiązkowy Komitet Protestacyjno-Strajkowy Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Ostrzegamy, że ewentualny konflikt z górniczymi związkami zawodowymi będzie konfliktem z całą „Solidarnością”.

       Całkowicie podzielamy opinię Międzyzwiązkowego Komitetu, że rządy Donalda Tuska,
a obecnie Ewy Kopacz, pozorowały negocjacje zwodząc górników pustymi deklaracjami, których celem było jedynie uspokojenie nastrojów społecznych przed wyborami do Europarlamentu i wyborami samorządowymi. Teraz poznaliśmy prawdziwe intencje rządu. Dlatego dzisiaj, po ogłoszeniu rządowego programu, który nie był nawet przedstawiony związkom zawodowym, czujemy się oszukani! Takie postępowanie – choć niestety wpisuje się w sposób prowadzenia dialogu z partnerami społecznymi przez PO-PSL – jest zwykłym oszustwem i będzie to miało daleko idące skutki.

       Dzisiaj górnicy nie walczą tylko o swojej miejsca pracy. Walczą również o miejsca pracy w całym regionie, szczególnie w branżach, które bez górnictwa nie mogą istnieć. Po raz kolejny przypominamy, że jedno miejsce pracy w kopalni generuje od kilku do kilkunastu miejsc pracy
w otoczeniu.

       Obrona polskiego górnictwa, to obrona polskiego bezpieczeństwa energetycznego, a tym samym polskiej racji stanu. Nie wolno dopuścić, aby nieodpowiedzialni politycy, którzy dodatkowo okazali się zwykłymi oszustami, dla doraźnego partyjnego interesu pogrążyli jedną
z najważniejszych i strategicznych dla polskiej gospodarki branż.

 

Stanowisko Prezydium KK nr 85/2014 ws. sytuacji w ENEA S.A.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w pełni popiera akcję protestacyjną prowadzoną przez wszystkie związki zawodowe działające w Grupie Kapitałowej ENEA S.A. 

Prezydium Komisji Krajowej uważa postulaty zgłaszane przez Komitet Protestacyjno-Strajkowy za głęboko uzasadnione.

Niedopuszczalne jest łamanie przez pracodawcę prawa wynikającego z art. 261 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych – przenoszenie  pracowników ENEA SA i Enea Operator  do Enea Centrum bez zawierania porozumień zbiorowych, łamanie zawartych ze związkami porozumień w sprawie zmian w strukturach organizacyjnych spółek, a także brak rozmów
w sprawie wzrostu wynagrodzeń w roku 2014.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” oczekuje od pracodawcy pilnego przystąpienia do rozmów ze związkami zawodowymi tak, aby konflikt mógł zostać zażegnany z korzyścią dla pracowników.

Stanowisko Prezydium KK nr 44/2014 ws. naruszenia prawa pracy przez armatora TT-Line

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wyraża oburzenie, odnotowując kolejny przypadek naruszenia prawa pracy przez pracodawców z krajów członkowskich Unii Europejskiej, wykorzystujących opieszałość polskich organów państwowych w egzekwowaniu krajowego prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz właściwych regulacji europejskich.

Niemiecka grupa armatorska TT-Line, pracodawca 80 polskich marynarzy, świadczących od początku stycznia 2014 roku pracę na pokładzie promu m/f „Nils Dacke”, kursującego na trasie Świnoujście – Trelleborg, nie dokonał jak dotąd zgłoszenia swoich pracowników do ubezpieczeń społecznych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, co oznacza, że  w konsekwencji nie zamierza odprowadzać za nich składek na ubezpieczenie społeczne w ZUS. 

Skoro praca wykonywana jest na statku „Nils Dacke” podnoszącym polską banderę, zatrudnieni tam marynarze podlegają polskim przepisom z zakresu zabezpieczenia społecznego. Powyższe obowiązki wynikają z zastosowania w opisanym przypadku przepisów bezwzględnie obowiązujących z zakresu prawa Unijnego, tj. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz przepisów prawa polskiego tj. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

 Ze smutkiem odnotowujemy, iż polski rząd z niebywałą sprawnością potrafił odebrać Polakom ich oszczędności gromadzone przez lata w OFE, a nie potrafi wyegzekwować od pracodawcy zagranicznego stosowania przepisów z zakresu prawa pracy.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” domaga się natychmiastowej i zdecydowanej reakcji właściwych organów państwa wobec zaistniałej  sytuacji.

 

Stanowisko Prezydium KK nr 201/2013 ws. sytuacji na Ukrainie

NSZZ „Solidarność” z wielkim zaniepokojeniem śledzi coraz bardziej dramatyczną sytuację na Ukrainie. Potępiamy zdecydowanie atak sił policyjnych na pokojowe zgromadzenia obywateli a szczególnie niczym niesprowokowaną brutalność wobec bezbronnych uczestników zgromadzeń. Bezpośrednim powodem protestów społecznych była deklaracja rządu Ukrainy o wstrzymaniu prac nad układem stowarzyszeniowym Ukraina – Unia Europejska, jednak manifestacje nie przebiegają w oderwaniu od coraz trudniejszej sytuacji społecznej i gospodarczej oraz pogarszającego się klimatu politycznego na Ukrainie.

Wyrażamy naszą solidarność wobec ukraińskich związków zawodowych i pracowników, którzy nie tylko padają ofiarą represji ze strony władz, lecz również cierpią na skutek gwałtownie rozszerzającej się strefy ubóstwa, rosnącego bezrobocia i problemów społecznych. Zatrzymanie wypłat emerytur i wynagrodzeń w wielu gałęziach gospodarki,
a szczególnie w sferze budżetowej jest niedopuszczalne. Katastrofalna sytuacja gospodarcza
i społeczna Ukrainy jest wynikiem nieudolnej polityki rządu i administracji prezydenta, oligarchizacji gospodarki, korupcji i deficytu procedur demokratycznych oraz przede wszystkim brakiem autentycznego dialogu społecznego. Zdajemy sobie jednak sprawę,
że sytuację dramatycznie pogorszyły rosyjskie sankcje handlowe narzucone na Ukrainę
w celu wywarcia niedopuszczalnego nacisku politycznego.

Wzywamy władze Ukrainy do zaprzestania represji wobec społeczeństwa, które musi mieć zagwarantowane prawo do nieskrępowanej decyzji w sprawie przyszłości swego kraju. Jesteśmy też przekonani, że przybliżenie Ukrainy do europejskiego modelu społecznego, stosowanie europejskich standardów w dziedzinie praw człowieka, praw pracowniczych
i związkowych a także otwarcie dla Ukrainy jednolitego rynku europejskiego będzie miało pozytywne skutki dla obywateli i pracowników.

Wzywamy instytucje europejskie do wykazania większej aktywności i wyobraźni
w rozmowach z partnerami ukraińskimi. Zarysowanie perspektywy akcesji do UE
w dłuższym horyzoncie czasowym i pilne załatwienie ułatwień wizowych wraz
z przedstawieniem harmonogramu dojścia do całkowitego zniesienia wiz, to minimum, którego załatwienie zależy wyłącznie od woli politycznej.

NSZZ „Solidarność” deklaruje pełne wsparcie dla europejskich aspiracji Ukrainy
i będzie współpracować z ukraińskimi wolnymi związkami zawodowymi i organizacjami partnerskimi dążącymi do zbliżenia Ukrainy do UE.

Stanowisko Prezydium nr 167/2012 ws. szykanowania działaczy związkowych w instytucjach podlegających Ministerstwu Finansów

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wyraża oburzenie działaniami pracodawców  w instytucjach podlegających Ministerstwu Finansów.

Decyzje skutkujące zwalnianiem z pracy kolejnych działaczy NSZZ „Solidarność” szczebla zakładowego i krajowego  ewidentnie potwierdzają tezę,  że  władze resortu dążą do zniszczenia legalnie działających związków zawodowych.

Praktyki te zaprzeczają zasadom demokracji. Stoją też w sprzeczności z ideą dialogu społecznego i w drastyczny sposób naruszają prawo pracowników do zrzeszania się.

NSZZ „Solidarność” użyje wszelkich statutowych środków dla obrony praw pracowniczych członków Związku.