Decyzja Prezydium KK nr 35/21 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19,innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje poselski projekt  ustawyo zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Celem nowelizacji jest przedłużenie kadencji organów statutowych związków zawodowych, społecznych inspektorów pracy, a także  związku lub organizacji przedsiębiorców w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 do 30 dni po odwołaniu danego stanu, do czasu wyboru organu statutowego związku zawodowego, związku lub organizacji przedsiębiorców oraz społecznych inspektorów pracy na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 90 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Inicjatywa poselska jest odpowiedzią na wspólne stanowisko reprezentatywnych organizacji pracowników.

Decyzja Prezydium KK nr 34/21 ws. rozwiązania umowy dzierżawy z dnia 16 czerwca 1999 r. zawartej z PPUH „Dekom” Sp. z o.o.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia:

  1. zawrzeć porozumienie z Przedsiębiorstwem Produkcyjno-Usługowo-Handlowym „Dekom” Sp. z o.o. w sprawie rozwiązania umowy dzierżawy zawartej 16 czerwca 1999 r. tak, by umowa wygasła z ostatnim dniem czerwca 2021 r. (projekt porozumienia w załączeniu);
  2. upoważnić:

    1. Henryka Nakoniecznego – Członka Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
    2. Bogdana Kubiaka – Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”

do podpisania Porozumienia w przedmiotowej sprawie z Przedsiębiorstwem Produkcyjno-Usługowo-Handlowym „DEKOM” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Gdańsku (80-855) przy ul. Wały Piastowskie 24.

Decyzja Prezydium KK nr 33/21 ws. zawarcia Umowy o Świadczenie Usług w zakresie czynności przygotowawczych oraz w ramach procesu inwestycyjnego na nieruchomości położonej w Gdańsku przy ul. Czarny Dwór z PPUH „Dekom” Sp. z o.o.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia:

  1. zawrzeć „Umowę o Świadczenie Usług” (dalej: Umowa) w zakresie czynności przygotowawczych oraz w ramach procesu inwestycyjnego na nieruchomości położonej w Gdańsku przy ul. Czarny Dwór, obejmującej działki nr 31/5 i 31/12 obręb 018 Gdańsk, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr. GD1G/00316623/4 w Sądzie Rejonowym Gdańsk-Północ III Wydział Ksiąg Wieczystych z Przedsiębiorstwem Produkcyjno-Usługowo-Handlowym „Dekom” Sp. z o.o. (projekt Umowy w załączeniu);
  2. upoważnić:

    1. Bogdana Bisia – Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
    2. Jerzego Jaworskiego – Skarbnika Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”

do podpisania Umowy w przedmiotowej sprawie z Przedsiębiorstwem Produkcyjno-Usługowo-Handlowym „DEKOM” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Gdańsku (80-855) przy ul. Wały Piastowskie 24.

Decyzja Prezydium KK nr 32/21 ws. desygnowania przedstawiciela NSZZ „Solidarność” do Komitetu Europejskiego Funduszu Społecznego+

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia zgłosić Panią Agatę Baranowską – Grycuk jako przedstawicielkę NSZZ „Solidarność” do Komitetu Europejskiego Funduszu Społecznego+  w okresie programowania 2021-2027.

Decyzja Prezydium KK nr 31/21 ws. opinii o dokumencie „Zielona Księga w sprawie starzenia się”

Celem Zielonej księgi w sprawie starzenia się jest zapoczątkowanie debaty na temat rozwiązań w zakresie przewidywania, wyzwań i możliwości jakie niesie ze sobą starzenie się społeczeństwa Europy.
Z pewnością cenną cechą opracowania jest próba zdiagnozowania całości czynników mających wpływ na zjawisko starości, już od najmłodszego wieku. Księga stanowi dość wyczerpujące omówienie zagadnień związanych lub wpływających na proces starzenia. Jednak większą wagę należy nadać kwestiom związanym z warunkami organizacyjno-prawnymi wykonywania pracy, gdyż mają one przeważający wpływ na przyszłość zdrowotną i finansową pracowników. Prezydium KK zwraca uwagę, że ubóstwo, wykluczenie społeczne, złe warunki pracy, niskie dochody to determinanty społeczno-ekonomiczne odpowiedzialne w znaczącym stopniu za sytuację zdrowotną dużej części populacji.
Prezydium Komisji Krajowej podkreśla, że niektóre zaproponowane rozwiązania nie wydają się jednak optymalne:

  1. Zielona księga nie zawiera odniesień do słabej integracji rynku pracy, niskiej jakości miejsc pracy i warunków pracy, a także zbyt mało uwagi poświęcono w niej bezpieczeństwu i higienie pracy. Podstawą konkretnych działań powinno być ambitne wdrożenie Europejskiego Filaru Praw Socjalnych. Nowe zarządzanie europejskie powinno opierać się na tworzeniu bodźców dla inwestycji publicznych i prywatnych, które pozwolą państwom członkowskim nadążać za potrzebami społecznymi.
  2. Szczególnie istotne jest zapewnienie dostępu do publicznej służby zdrowia (co uwypukliło się w czasie pandemii Covid-19), opieki i wsparcia socjalnego, opiekuńczych usług publicznych, opieki długoterminowej aby z jednej strony wzmacniać dobrostan zdrowotny osób starszych, a z drugiej – tworzyć dobrze zorganizowaną srebrną ekonomię. Jednym z kluczowych elementów srebrnej gospodarki są tzw. białe miejsca pracy – sektor usług opiekuńczych i zdrowotnych świadczonych głównie dla osób starszych, którego znaczenie wzrasta wraz ze zwiększającą się liczbą osób starszych w populacji i tutaj należy upatrywać współpracy młodego i starszego pokolenia (włącznie z humanizacją relacji).
    W zakresie poprawy dobrostanu poprzez solidarność międzypokoleniową warto uwzględnić rolę rodziny w szeroko rozumianej opiece nad starszymi członkami rodziny i mentoringiem pokoleniowym.
  3. Głównym czynnikiem wpływającym na aktywne starzenie się jest niewątpliwie długość życia w zdrowiu, dlatego polityka zwiększania aktywności osób starszych powinna opierać się o wiedzę i wskaźniki długości życia w dobrym zdrowiu. W Zielonej księdze brakuje ogólnego porównania ww. wskaźników w poszczególnych krajach członkowskich.
  4. W części 4.2 zawierającej diagnozę ubóstwa wśród osób starszych wskazano, iż „Niektórzy wciąż jednak będą w większym stopniu zagrożeni ubóstwem niż inni, w tym ubóstwem energetycznym. Dotyczy to w szczególności osób, które miały niskie dochody, przerwy w pracy zawodowej lub które wykonywały pracę lub wykonywały zawody, które zapewniały ograniczoną ochronę, np. w przypadku pracowników niestandardowych i osób samozatrudnionych”. Nie sposób nie zgodzić się z tym spostrzeżeniem. Jeśli chodzi o potencjalne rozwiązania to wczęści 5.3 Różnice terytorialne w dostępie do opieki i usług, Ramka 2 wskazano potencjalne zagrożenia w postaci „przeniesienia obciążeń podatkowych z pracy na zanieczyszczenia, jak zaproponowano w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Wobec braku dalszych reform rosnące zróżnicowanie na rynku pracy sprawia, że coraz mniej osób jest objętych systemami ochrony socjalnej i odprowadza składki na rzecz takich systemów”. Niestety jako antidotum przedstawiono jedynie: „zrównoważoność finansów publicznych musi być ściśle monitorowana, zwłaszcza w krajach o wysokim poziomie długu publicznego”.
  5. O ile samo rozwiązanie polegające na poszukiwaniu alterantywnych źródeł finansowania świadczeń emerytalnych jest ciekawe i godne rozważenia, o tyle pozostawienie bez propozycji rozwiązania kwestii występowania zjawiska polegającego na tym, iż część pracowników wykonuje pracę w warunkach, o których z góry można stwierdzić, iż osoby te będą zagrożone w przyszłości ubóstwem nie można ocenić pozytywnie. Jak wskazano w części 2 Księgi, na to jak będziemy się starzeć wpływ ma to, jak przeżyjemy całe życie zawodowe w aspekcie zdrowotnym, dostęp do edukacji i dostęp do pracy. Z tego powodu szczególnymi działaniami powinny zostać objęte te rodzaje pracy, które wpływają niekorzystnie lub wręcz negatywnie na jakość życia, a w konsekwencji na trudną starość. Takim działaniem jest obowiązek promowania dobrych miejsc pracy i zwalczania pracy niestandardowej, niedającej zabezpieczenia socjalnego, która powoli staje się nową formą pracy nierejestrowanej. W przypadku tej formy zatrudnienia ryzyko i koszt społeczny przerzucony jest na zatrudnionego, a w dalszej kolejności na finanse publiczne. Warto byłoby pokusić się o analizę jaki jest koszt dla społeczeństwa i finansów publicznych wykonywania pracy w formie niestandardowej lub w wymuszonym samozatrudnieniu i zadać sobie pytanie, czy można się na to godzić w świetle społecznej misji Unii Europejskiej oraz skutków dla finansów i przyszłych pokoleń. Być może obciążenie przyszłych pokoleń nie byłoby konieczne w tak znacznym stopniu, gdyby nie była akceptowana praca niskiej jakości tj. w warunkach niestabilności i braku dostępu do ochrony socjalnej.
    Proponowane „zapewnienie, aby systemy emerytalne pokrywały różne rodzaje działalności gospodarczej, np. dzięki rozszerzeniu dostępu dla większej liczby typów pracowników i dla osób samozatrudnionych, pomogłoby w zabezpieczeniu adekwatności takich systemów i ich podstawy składkowej, a także ograniczyłoby nierówności na rynku pracy. Ponieważ zmiany w gospodarce i w świecie pracy mogą wpływać na podstawę składek, państwa członkowskie mogą być zmuszone do ponownego przeanalizowania sposobu zapewniania zasobów na potrzeby systemów ochrony socjalnej” jest pomysłem w dobrym kierunku jednak potrzebne są stanowcze działania. Zdecydowanie należy zwalczać zatrudnienie o niskiej jakości.
    Poprawie wydolności systemu emerytalnego nie mogą służyć wyłącznie działania polegające wyłącznie na podwyższaniu wieku emerytalnego. Trafnie zwraca się uwagę w „Zielonej księdze” na fakt, iż sytuacja demograficzna w różnych państwach członkowskich UE jest na tyle zróżnicowana, iż nie jest możliwe ustalenie jednej obowiązującej w całej Unii granicy wieku emerytalnego. Granica wieku emerytalnego powinna być ustalania w przepisach prawa wewnętrznego poszczególnych państw członkowskich UE i powinna uwzględniać ich specyfikę związaną z długością życia jego obywateli, stanem ich zdrowia, sytuacją gospodarczą, w tym sytuacją na rynku pracy jak stanem systemu finansów publicznych, zwłaszcza kondycją finansową Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
    Należy zgodzić się z tezą, iż do poprawy sytuacji materialnej osób starszych może przyczynić się upowszechnienie różnych form dodatkowego, dobrowolnego gromadzenia środków na starość. Ważną rolę w tym zakresie pełni edukacja i uświadamianie obywateli jaki wpływ na poziom ich życia po osiągnięciu wieku emerytalnego będą miały dodatkowe oszczędności. Aby ten cel mógł zostać osiągnięty dodatkowe produkty emerytalne nie mogą mieć charakteru elitarnego i być wykorzystywane wyłącznie przez osoby znajdujące się w bardzo dobrej sytuacji materialnej jako sposób na korzystne ulokowanie nadwyżek kapitału. Jedynie stała poprawa warunków pracy polskich obywateli, towarzyszący jej wzrost płac oraz poprawa poziomu wiedzy ekonomicznej może przyczynić się do znaczącej poprawy w omawianej dziedzinie.
  6. Jeśli chodzi o część 3.3 to rozwojowi regionów mniej rozwiniętych i obszarów wiejskich sprzyjać może promowanie kultury tych regionów, historii i kuchni regionalnych. To będzie sprzyjać rozwojowi agroturystyki w tych regionach. Wspieranie agroturystyki, którą mogą prowadzić również osoby w późniejszym wieku, może sprzyjać realizacji wielu celów wskazanych w Księdze: wspieraniu przedsiębiorczości, przeciwdziałaniu ubóstwu osób starszych, integracji miedzypokoleniowej itp.
  7. W pkt. 6 perspektywy wskazano na poprawę funkcjonowania rynku pracy, ale brakuje konkretnych propozycji.
  8. Szkolenia powinny uwzględniać możliwości percepcji osób w starszym wieku, które są inne niż osób młodych. Wymagają one zaangażowania czasu i środków finansowych osoby, jeśli nie są finansowane ze środków publicznych lub ze środków pracodawcy. W tym kontekście, wykonywanie pracy niestandardowej (praca niskiej jakości, niepewnej) utrudnia dostęp do szkoleń.
    Szybka dezaktywizacja osób starszych wynika w większości przypadków ze złego stanu zdrowia, ale także niedostosowania kompetencji (szczególnie cyfrowych). Wzrost umiejętności cyfrowych osób w wieku okołoemerytalnym mógłby pomóc dłużej utrzymywać te osoby w aktywności zawodowej. Kontynuowanie kariery zawodowej powinno wiązać się z koniecznością dostosowania warunków pracy do potrzeb osób starszych.
  9. Oczekiwanym działaniem jest upowszechnienie rozwiązań z zakresu zarządzania wiekiem. Wymaga to konsekwentnego promowania tej idei wśród pracodawców (np. poprzez upowszechnianie rokowań zbiorowych). Potencjał doświadczonych pracowników powinien być odpowiednio wykorzystywany (np. mentoring). Szczególnie istotne wydaje się podkreślanie korzyści, jakie czerpać może firma z posiadania zespołu różnorodnego (m.in. pod względem wieku), którego członkowie mają różne doświadczenia życiowe i kompetencje. Unikatowy, zróżnicowany pod wieloma względami zespół pracowników będzie miał większe szanse na wypracowanie rozwiązań innowacyjnych. Uzasadnionym jest także wspieranie starszych pracowników w powrocie do pracy (np. po dłuższej chorobie, wypadku). Należałoby rozważyć wydłużenie urlopu wypoczynkowego. Prezydium KK zwraca uwagę, że wdrożenie zarządzania wiekiem wymaga od pracodawców zmiany sposobu myślenia o starszych pracownikach. Istotne jest dostrzeżenie ich potencjału i cennych z punktu widzenia firmy kompetencji.
  10. Należy podejmować działania służące szeroko rozumianej aktywizacji seniorów na wszystkich płaszczyznach życia społecznego. Szczególnie należy zintensyfikować działania promujące sport i aktywny styl życia wśród seniorów, a przede wszystkim wśród młodszych grup społecznych, aby wykształcić dobre nawyki na przyszłość.
  11. Zielona księga zauważa potrzebę aktywizacji osób niepełnosprawnych, niestety bez wskazania konkretnych rozwiązań. Należy podkreślić, że doświadczenia w aktywizacji osób niepełnosprawnych można wykorzystać w aktywizowaniu osób w starszym wieku, gdyż coraz więcej osób starszych będzie mogło i prawdopodobnie musiało pracować mając jednocześnie jakąś niepełnosprawność.
  12. Ważną kwestią, która nie została naświetlona w Zielonej księdze – jest sytuacja demograficzna. Niski poziom dzietności w krajach Europy będzie prowadził do coraz mniejszej zastępowalności pokoleniowej oraz do szybszego starzenia się społeczeństwa.

Decyzja Prezydium KK nr 30/21 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek profesora Zbigniewa Krysiaka, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na stronie internetowej www.puncs.pl Powszechnego Uniwersytetu Chrześcijańsko-Społecznego Świętego Jana Pawła II i Sługi Bożego Roberta Schumana.

Decyzja Prezydium KK nr 28/21 ws. poselskiego projektu zmiany ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Druk Sejmowy nr 907)

I. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” przedłożone do wyrażenia opinii, rozwiązania prawne zawarte w poselskim projekcie zmian ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Druk Sejmowy nr 917) opiniuje pozytywnie z uwagi na cel jakim jest poprawa dotychczasowej sytuacji życiowej wielu grup społecznych objętych ww. ustawą oraz innymi ustawami z nią związanymi.  Niemniej jednak wybrane rozwiązania zawarte w Projekcie ustawy skłaniają do przedstawienia następujących uwag szczegółowych:

  1. Istnieje ryzyko przyjęcia niesprawiedliwego rozwiązania wprowadzenia uzależnienia opłat wnoszonych przez członków Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej oraz działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych za pobyt w domu pomocy społecznej albo o odmowie zwolnienia z opłat od możliwości i sytuacji finansowej gminy (art. 8 ust. 2 projektu).
  2. Użyte wyrażenie „pomoc pieniężna jednorazowa” w kontekście możliwości wielokrotnego jej wypłacania (art. 1 pkt 1c projektu) należy doprecyzować.
  3. Uzasadnionym jest zastanowienie się nad postulatem uzupełnienia przepisu art. 10 ust. 6 ustawy o działaczach […] aby pomoc pieniężna dotyczyła, oprócz dostosowania pomieszczeń mieszkalnych, również niezbędnej infrastruktury  (art. 1 pkt 1b projektu).
  4. Należy rozważyć dokonanie poprawek o charakterze techniczno-legislacyjnym (kwestia tych samych treści w różnych zmienianych ustawach, zamiast powołania jednej – np. o ubezpieczeniach społecznych – odpowiednio umieścić odesłania w pozostałych zmienianych ustawach).
  5. Prezydium KK proponuje wprowadzenie dłuższego vacatio legis dla proponowanych zmian, za wyjątkiem przepisów o częściowym lub całkowitym zwrocie kosztów za leki i leczenie medyczne oraz pomoc jednorazową doraźną w formie zasiłku celowego.
  6. Oceniając pozytywnie proponowane rozwiązania dotyczące rozszerzenia zakresu dofinansowania wskazane w proponowanej treści art. 10 ust. 2 pkt 1 należy rozważyć  także zwiększenie pułapów, od których uzależnione jest otrzymanie pomocy pieniężnej co pozwoliłoby na korzystanie z pomocy pieniężnej w większym zakresie oraz szerszej grupie osób.
  7. Należy ponownie przyjrzeć się postanowieniom art. 12a ustawy w kształcie  proponowanym w projekcie albowiem może  prowadzić do naruszenia równości w dostępie do świadczeń pracowników. Ewentualne przyznanie osobom uprawnionym z niniejszej ustawy dodatkowych dni urlopowych jest oczywiście do rozważenia, ale postanowienia w tym zakresie powinny zostać uściślone.
  8. Należy też podzielić pozytywną ocenę pomysłu ograniczenia negatywnych skutków represji w zakresie naliczania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych wskazany w proponowanej zmianie treści art. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wątpliwości budzi jedynie fakt, czy jest to zmiana wystarczająca.

II. Przy okazji nowelizacji ww. ustawy oraz innych związanych z nią ustaw NSZZ „Solidarność” pragnie poddać pod rozwagę  postulat legislacyjny niezwiązany z omawianą nowelizacją a dotyczący rozszerzenia definicji działacza opozycji antykomunistycznej o osoby poniżej 17 roku życia, które walczyły o wolną Polskę działając w różnych organizacjach. Brak takiego rozwiązania związanego z kryterium odpowiedzialności karnej jako warunku uznania kogoś za działacza opozycji objętego dobrodziejstwem tej ustawy należy uważać w tym wypadku za dyskryminujący wobec ówczesnych osób poniżej 17-tego roku życia działających w opozycji.

Decyzja Prezydium KK nr 27/21 ws. opinii o projekcie ustawy MRiPS o zmianie ustawy o sus oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia kierunek zmian zaproponowanych w projekcie ustawy Ministra Rodziny i Polityki Społecznej o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw  z dnia 22 stycznia 2021 r. (dalej: projekt).
Projekt zawiera liczne rozwiązania porządkujące oraz ułatwiające stosowanie przepisów ubezpieczeniowych. Nie ma jednak w całości takiej natury; w części przypadków są to rozwiązania o dużych konsekwencjach praktycznych dla płatników i ubezpieczonych. Wobec części rozwiązań warto rozważyć rozwiązania alternatywne.
Zdaniem NSZZ „Solidarność” projekt pokazuje przede wszystkim potrzebę dalszych prac nad bardziej fundamentalnymi zmianami w systemie ubezpieczeń społecznych. Poza kwestią wielokrotnie podnoszoną w zakresie konieczności wprowadzenia pełnej składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przy umowie zlecenia oraz kumulacji tytułów ubezpieczeniowych należy zwrócić uwagę na pilną potrzebę prac nad:
– konstrukcją dobrowolnego ubezpieczenia, którego to obecnie obowiązująca konstrukcja pokazała całą swoją dysfunkcyjność w okresie epidemii Covid-19. NSZZ „Solidarność” stoi na stanowisku konieczności  wprowadzenia regulacji obligującej osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą do jej opłacania;
– konstrukcją samego prawa nabycia statusu emeryta. W obecnym stanie prawnym, w którym przesłanką nabycia prawa do emerytury jest jedynie wiek, co powoduje możliwość uzyskania statusu emeryta i równocześnie otrzymywania emerytury, której wysokość w żaden sposób nie zapewnia możliwości realizacji najbardziej elementarnych potrzeb bytowych, nie da się zachować spójności z obowiązującą regulacją, iż prawo do zasiłku chorobowego  za okres po ustaniu  tytułu ubezpieczenia (oraz prawo do zasiłku rehabilitacyjnego czy zasiłku wyrównawczego) nie przysługuje osobie, która ma ustalone prawo do emerytury;
– w kontekście proponowanych zmian porządkujących system ubezpieczeń społecznych NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę  na problem zróżnicowanych okresów przedawnienia.  Zgodnie z art. 24 ust 4 o systemie ubezpieczeń społecznych należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat. Natomiast zgodnie z art. 133 ust 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń następuje to za okres 3 lata. Racjonalne wydaje się wydłużenie okresu 3 lat do 5 w celu zwiększenia całościowej spójności regulacji;
– problematyka składu Rady Nadzorczej ZUS. W ostatnim czasie znacząco zwiększyła się liczba przedstawicieli reprezentatywnych organizacji pracodawców w Radzie Nadzorczej ZUS co jest prostą konsekwencją uzyskania przez kolejne organizacje przymiotu reprezentatywności na potrzeby RDS. Pracodawcy mają w tej chwili 6 przedstawicieli podczas, gdy reprezentatywne organizacje związkowe 3. Strona rządowa ma tylko 4 mandaty w Radzie. Narusza to proporcje i wpływ na decyzje Rady. Partnerzy społeczni powinni mieć równą liczbę reprezentantów. Zmiany powinny pójść w kierunku ograniczenia liczby przedstawicieli pracodawców do 3 i rotacyjnej obsady przez nich mandatów.
Podsumowując, NSZZ „Solidarność” uważa, że opiniowany projekt pokazuje, przede wszystkim pilną potrzebę bardziej pogłębionych prac biorących także pod uwagę konieczność przeprowadzenia analizy niezbędnych zmian w polskim systemie ubezpieczeniowym ze względu na wdrażanie Europejskiego Filara Praw Socjalnych i nadania im znacznego przyspieszenia.
Uwagi szczegółowe do projektu
W dalszej części stanowiska zastosowano numerację propozycji przedstawionych w projekcie zawartą w Uzasadnieniu.

  1. Jako szczególnie ważne ze względu na stabilność wpływów do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jak też interes ubezpieczonych należy zaliczyć propozycję nr 1 (ujednolicenie zasad objęcia ubezpieczeniami wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej) oraz propozycję nr 9 (inny sposób waloryzacji składek oraz kapitału początkowego dla osób, które wystąpią o emeryturę w czerwcu).
  2. W odniesieniu do propozycji nr 8 (zwiększenie zakresu ochrony rentowej osób, które stały się całkowicie niezdolne do pracy w okresie pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, bądź po ustaniu prawa do tych świadczeń) proponowany kierunek zmian jest właściwy, ale nie rozwiązuje istoty problemu. Preferowanym rozwiązaniem jest wprowadzenie obowiązku opłacania składki przez cały okres pobierania wyżej wskazanych świadczeń.Najlepszym rozwiązaniem byłoby opłacanie składek za cały czas pracy opiekuna nie ograniczając się do okresów minimalnych 20/25 lat. Uznając prawo opiekunów do ubezpieczenia społecznego nie ma podstaw do ograniczenia okresów jego ubezpieczenia.
  3. W wypadku propozycji nr 10 (Ujednolicenie przepisów w zakresie przeliczania emerytur z tzw. starego i nowego systemu – emerytów kontynuujących aktywność zawodową i rozliczania świadczeń oraz ujednolicenie zasad udostępniania danych i dokumentów niezbędnych do ustalania prawa do świadczeń i ich wysokości albo potwierdzania istnienia do nich prawa w systemie pracowniczym i zaopatrzeniowym) należy rozważyć rozwiązanie alternatywne. Po pierwsze należy przyjąć, że ze względu na sytuację na rynku pracy i prognozowaną wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych należy zachować/wprowadzić wszelkiego rodzaju rozwiązania promujące dłuższą, ponad ustawowy wiek emerytalny, aktywność. Można założyć, że starsze osoby (które otrzymują świadczenia emerytalne z tzw. starego systemu) napotykają więcej przeszkód związanych ze stanem zdrowia czy poziomem kompetencji, aby kontynuować aktywność zawodową – tak więc bardziej korzystne zasady przeliczania świadczenia (w stosunku do „młodszych” emerytów) wydają się zasadne. Tak więc, zdaniem NSZZ „Solidarność” nie ma potrzeby likwidacji art. 110 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Postulujemy także taką modyfikację, aby wniosek o przeliczenie emerytury (w nowym i starym systemie) można było składać raz na 6 miesięcy a nie raz do roku.
  4. W wypadku propozycji nr 11 (Prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego) należy podkreślić, że ustawodawca nie przedstawił żadnego uzasadnienia przemawiającego za skróceniem okresu pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczania chorobowego do 91 dni.

Decyzja Prezydium KK nr 26/21 ws. projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych…

Decyzja
Prezydium KK
nr 26/21
ws. projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych
z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych
oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842), nr EW-020-389/21

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zdecydowanie negatywnie ocenia poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842)EW-020-389/21.
Zaproponowana w projekcie zmiana polega na wprowadzenia na czas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, zasady, iż w okresie czasowej niezdolności do pracy, tj. od pierwszego dnia choroby świadczenia przysługujące pracownikowi finansowane byłyby przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W konsekwencji, w okresie tym, pracodawcy byliby zwolnieni z obowiązku wypłacania wynagrodzenia chorobowego.
Jako uzasadnienie proponowanej zmiany projektodawcy wskazują trudną sytuację przedsiębiorstw związaną z zamrażaniem gospodarki w związku z walką z COVID-19, brak należytego wsparcia ze strony Państwa oraz konieczność zdjęcia z przedsiębiorców ciężarów administracyjnych. Likwidacja obowiązku wpłaty przez pracodawcę wynagrodzenia chorobowego w sytuacji pandemii i sezonu grypowego miałaby stanowić wsparcie dla przedsiębiorców, którego wysokości jednak projektodawcy nie są w stanie wskazać.
Zaproponowana zmiana zdecydowanie pogarsza sytuację pracownika, gdyż w przypadku jej wprowadzenia, na pracowników przerzucone zostałoby ryzyko odmowy wypłacenia przez ZUS świadczenia chorobowego. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy pracodawca będzie miał zaległości w zgłoszeniu pracownika do ubezpieczenia lub opóźnienia  we wpłatach na ZUS.
Istnieje realne ryzyko, iż  w przypadku powyższych nieprawidłowości z winy pracodawcy, niektórzy pracownicy mogą pozostać w tym okresie choroby bez środków do życia. Propozycja przerzucenia na pracowników ryzyka ubezpieczeniowego jako elementu wspierania przedsiębiorców w walce z ekonomicznymi skutkami epidemii musi spotkać się ze zdecydowanym sprzeciwem Związku.
Nie ulega wątpliwości, iż w związku z zamrożeniem gospodarki w ramach walki z epidemią, niektórzy pracodawcy z branż objętych ograniczeniami działania mogą znaleźć się w trudniej sytuacji. Należy jednak zauważyć, iż zakresem proponowanych zmian objęci mają zostać nie tylko ci pracodawcy, których działalność doznaje ograniczeń lub którzy ponieśli znaczne straty w związku z epidemią ale zakresem zmian objęci mają być wszyscy pracodawcy. Również ci pracodawcy, których obroty i dochody nie spadły lub wręcz zwiększyły się. Zrealizowanie proponowanej zmiany będzie skutkowało wsparciem, kosztem pogorszenia bezpieczeństwa pracowników, również  tych pracodawców, których sytuacja ekonomiczna nie uległa pogorszeniu lub poprawiła się w czasie epidemii. A to przemawia za tym, iż zaproponowane rozwiązanie nie jest właściwe do osiągnięcia celu wskazanego w uzasadnieniu do projektu, zaś jego koszt społeczny jest nie do zaakceptowania.