Decyzja Prezydium KK nr 114/24 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na tablicy, która zostanie zawieszona na zewnętrznej ścianie budynku Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, upamiętniającej Annę Walentynowicz.

Decyzja Prezydium KK nr 112/24 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Zarządu Regionu Podlaskiego NSZZ „Solidarność”, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na ogrodzeniu Krzyża wraz z figurką św. Katarzyny, które zostaną umiejscowione w Łapach przy ul. ppłk Nilskiego-Łapińskiego 29.

Decyzja Prezydium KK nr 111/24 ws. opinii o projekcie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” stwierdza, że propozycja wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej przedstawione przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w projekcie rozporządzenia Rady Ministrów za nie w pełni satysfakcjonujący. Proponowana przez stronę rządową wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę (4626 zł) oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej na 2025 rok (30,20 zł) odzwierciedla jedynie ustawowe minimum.

Prezydium tym samym podtrzymuje propozycję wyrażoną we wspólnym stanowisku reprezentacyjnych central związkowych z dnia 15 lipca 2024 r. w sprawie Założeń projektu budżetu państwa na rok 2025.

Należy uwzględnić, że w 2023 roku, mimo silniejszego niż w latach poprzednich wzrostu wynagrodzeń, siła nabywcza płac zwiększyła się w niewielkim stopniu, a pracownicy nadal ponoszą wysokie koszty utrzymania z powodu rosnących cen. Istnieje także ryzyko, że prognoza inflacji, przedstawiona przez rząd w Założeniach do budżetu państwa na rok 2025 będzie niedoszacowana.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” oczekuje wzrostu płacy minimalnej o nie mniej niż 8,14 proc. (4650 zł).

Wyższy niż ustawowy wzrost płacy minimalnej będzie przeciwdziałać obniżaniu jej relacji do płacy przeciętnej, sprzyjając w ten sposób zapewnieniu adekwatności minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Decyzja Prezydium KK nr 110/24 ws. projektu ustawy MRPiPS o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu ustawy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.07.2024 r o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (UD55) (dalej projekt ustawy).

Głównym celem projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jest podniesienie wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego finansowanego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Wzrost ten jest oczekiwany przez pracowników i pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne. KK NSZZ „Solidarność” już od dłuższego czasu apeluje o odpowiednie ukształtowanie wysokości dofinansowania. Podniesienie kwot dofinansowań jest krokiem w dobrą stronę i w najbliższym czasie poprawi sytuację zakładów zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami. Powyższe nie rozwiązuje jednak problemu waloryzacji dofinansowań w kolejnych latach, a co za tym idzie z dużym prawdopodobieństwem ten problem będzie się powtarzał.

W art. 1 pkt 2 projektu ustawy, zmienia się poziom dotacji celowej otrzymywanej z budżetu państwa przez PFRON na dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych: zastąpiono obowiązującą od dwóch lat stałą wysokość dotacji z budżetu państwa w wysokości „30%” dotacją w wysokości „do 30%” środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok. Ze względu na zwiększenie środków w trakcie roku kalendarzowego powyższa zmiana jest racjonalna w tym roku, jednak systemowo kwota dotacji z budżetu państwa powinna wynosić „30 %” tak jak stanowi uchwała nr 102 strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego z dnia 20 października 2021 roku w sprawie wniosku o zmianę ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Poziom waloryzacji powinien być zaplanowany odpowiednio wcześniej a nie w trakcie roku budżetowego. Zarówno strona pracowników jak i strona pracodawców już w poprzednim roku apelowały o waloryzację dofinansowań i zaplanowanie tego w budżecie państwa z odpowiednim wyprzedzeniem. Tym samym proponowana zmiana art. 46 a ust.1 pkt 1 przedmiotowej ustawy, zdaniem Prezydium KK, pozostawia zbyt duże pole manewru w sprawie wysokości przedmiotowej dotacji w kolejnych latach, co może skutkować niedostateczną wysokością dotacji budżetowej na wsparcie zatrudnienia osób niepełnosprawnych i prowadzić do ograniczenia działalności PFRON w innych sferach.

Decyzja Prezydium KK nr 109/24 ws. wskazania przedstawicieli NSZZ „Solidarność” do Zespołu doraźnego Rady Dialogu Społecznego ds. Prezydencji Rzeczypospolitej w Radzie UE

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia wskazać do Zespołu doraźnego Rady Dialogu Społecznego ds. Prezydencji Rzeczypospolitej w Radzie UE Pana Bartłomieja Mickiewicza oraz Pana Mateusza Szymańskiego.

Decyzja Prezydium KK nr 107/24 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek WONDER FILMS Sp. z o.o., wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” w scenografii do filmu pod roboczą nazwą „Likaony” w reżyserii Władysława Pasikowskiego.

Decyzja Prezydium KK nr 106/24 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Rady Miejskiej w Miechowie oraz Zarządu Regionu Małopolskiego NSZZ „Solidarność”, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” w nazwie ronda zlokalizowanego w ciągu drogi wojewódzkiej nr 783.

Decyzja Prezydium KK nr 105/24 ws. opinii o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu z dnia 4 lipca 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej.

Opiniowany projekt przewiduje wprowadzenie do Kodeksu pracy przepisów przewidujących nowe zasady ustalania okresu zatrudnienia. W myśl proponowanych przepisów do okresu zatrudnienia, poza okresami przewidzianymi w przepisach odrębnych, byłyby wliczane również okresy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz współpracy przy jej prowadzeniu, wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych oraz współpracy przy ich wykonywaniu, członkostwa w spółdzielni rolniczej a nawet okresy, w trakcie których taka działalność zawodowa była wykonywana mimo niepodlegania w ich trakcie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Poza tymi przypadkami do okresu zatrudnienia byłyby wliczane również okresy, które już dziś, z mocy odrębnych przepisów, podlegają wliczeniu do stażu pracy. W projekcie proponuje się umieszczenie w art. 3021 § 5 Kodeksu pracy wyliczenia tych okresów. Warunkiem wliczenia tych okresów do stażu pracy byłoby ich potwierdzenie przez ZUS w drodze zaświadczenia o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu lub innego zaświadczenia. Zgodnie z art. 3 § 1 i art. 4 projektu ustawy uprawnienia pracownicze wynikające z wliczenia w/w okresów do okresu zatrudnienia, przysługują od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy tj. od dnia 1 stycznia 2026 r.

Celem projektu jest realizacja postulatu, aby zarówno uprawnienia pracownicze, jak i dostęp do stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego były takie same niezależnie od prawnej i organizacyjnej formy wcześniejszej pracy. W warunkach coraz większej dyferencjacji form świadczenia pracy zarobkowej ideę tę należy uznać generalnie za słuszną i zgodną z zasadą równości wyrażoną w art. 32 Konstytucji RP. Projekt realizuje ponadto jeszcze jeden cel, który nie został wprost wyartykułowany w uzasadnieniu projektu. Chodzi o naprawienie szkód wyrządzonych osobom, które w minionych latach zostały zmuszone do podjęcia pracy w ramach tzw. fikcyjnego samozatrudnienia lub przez wiele lat wykonywały pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej a następnie podjęły lub podejmą w przyszłości pracę w ramach stosunku pracy. Osobom tym okres ubezpieczenia z tych tytułów będzie wliczany do okresu zatrudnienia.

Proponowane rozwiązania wywołają bezpośrednie i korzystne skutki w odniesieniu do osób, które w dniu wejścia w życie nowej regulacji pozostają w stosunku pracy i które w okresie swojej wcześniejszej kariery zawodowej prowadziły pozarolniczą działalność lub świadczyły pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, która do tej pory nie była zaliczana do stażu pracy. Chodzi zwłaszcza o pracowników, których system wynagradzania przewiduje, że wysokość wynagrodzenia albo prawo do składnika wynagrodzenia (np. dodatek stażowy) lub innego świadczenia ze stosunku pracy (nagroda jubileuszowa) zależy od długości okresu zatrudnienia. W ich przypadku wejście w życie proponowanego rozwiązania skutkować będzie zwiększeniem wysokości wynagrodzenia lub przyspieszeniem nabycia prawa do nagrody jubileuszowej. Dotyczy to zwłaszcza pracowników objętych pragmatykami pracowniczymi (jak np. członkowie korpusu służby cywilnej, pracownicy samorządowi, urzędnicy państwowi, nauczyciele, nauczyciele akademiccy), którzy są objęci takimi systemami wynagradzania. W ich przypadku wprowadzenie proponowanego rozwiązania zostanie sfinansowane ze środków publicznych.

Bez względu na sektor rynku pracy (publiczny i niepubliczny) bezpośrednim i korzystnym skutkiem wprowadzenia proponowanego rozwiązania będzie zwiększenie wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikom prowadzącym wcześniej pozarolniczą działalność lub pracującym wcześniej na podstawie umów cywilnoprawnych, legitymujących się do tej pory okresem zatrudnienia krótszym niż 10 lat.

W pozostałym zakresie skutki wprowadzenia proponowanego rozwiązania nie są tak pozytywne. Trafnie zwraca się uwagę w Ocenie Skutków Regulacji, że nowa regulacja zwiększy skłonność osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych do przejścia na umowę o pracę u pracodawców, u których możliwe będzie zaliczenie tych okresów do stażu pracy. Ale projekt zwiększa jednocześnie atrakcyjność samozatrudnienia lub świadczenia pracy na podstawie umów cywilnoprawnych. Spodziewać się trzeba zatem również reakcji odwrotnych – większej łatwości podejmowania decyzji o podjęciu pracy w ramach tzw. samozatrudnienia lub na podstawie umowy cywilnoprawnej, zwłaszcza przez osoby młode wchodzące dopiero na rynek pracy, a także wydłużania takiego okresu pracy, skoro osoby te będą mogły w każdym czasie w przyszłości zdyskontować swoje uprawnienia i wliczyć ten okres do okresu zatrudnienia. Dlatego wprowadzeniu proponowanego rozwiązania towarzyszyć powinno równoczesne wprowadzenie rozwiązań osłonowych, chroniących te osoby przed nadużywaniem formuły samozatrudnienia lub pracy w ramach umowy cywilnoprawnej, o co od wielu lat bezskutecznie walczy NSZZ „Solidarność”. Chodzi zwłaszcza o wprowadzenie domniemania stosunku pracy, wzmocnienie uprawnień kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy w tym zakresie jak i o likwidację bodźców ekonomicznych do wykorzystywania tych form pracy występujących w prawie ubezpieczeń społecznych oraz prawie podatkowym.

Wprowadzenie proponowanego rozwiązania może przyczynić się do obniżenia atrakcyjności pracowników legitymujących się długim okresem pracy w ramach samozatrudnienia oraz na podstawie umów cywilnoprawnych na rynku pracy. Pracodawcy nie chcąc ponosić kosztów związanych z realizacją uprawnień wynikających z długiego okresu takiej pracy będą odmawiać zatrudnienia takich osób w ramach stosunku pracy bądź kontynuować współpracę z takimi osobami w ramach samozatrudnienia lub na podstawie umowy cywilnoprawnej aż do osiągnięcia wieku emerytalnego. Nie można również wykluczyć zjawiska rozwiązywania przez pracodawców stosunków pracy z pracownikami legitymującymi się długim okresem pracy w ramach samozatrudnienia lub na podstawie umowy cywilnoprawnej w celu uwolnienia się od kosztów związanych z zaliczeniem tych okresów do tzw. pracowniczego stażu pracy.

Inną negatywną konsekwencją przyjęcia proponowanego rozwiązania może być zjawisko ucieczki od rozwiązań stażowych (zwłaszcza dodatków stażowych i nagród jubileuszowych) w systemach wynagradzania pracowników zatrudnionych w segmencie prywatnym rynku pracy, a w konsekwencji większa skłonność pracodawców do wypowiadania i tak już niewielkiej liczby układów zbiorowych pracy zawierających takie rozwiązania oraz do wprowadzania odpowiednich zmian w regulaminach wynagradzania.

            Do projektu należy zgłosić również następujące uwagi o charakterze szczegółowym:

  1. w proponowanym art. 3021 2 k.p. pominięto okresy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu posiadania statusu osoby duchownej. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych zrównują osoby duchowne podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, osobami współpracującymi w zakresie uprawnień ubezpieczeniowych związanych ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem do ukończenia przez nie 6 roku życia (art. 6a ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 październik 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. z 2024 r. Nr 497). Należy zatem przejąć, że osoby duchowne oraz pracownicy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność, osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych oraz osoby współpracujące z tymi osobami znajdują się w sytuacji relewantnej skoro ustawodawca analogicznie traktuje okres przerwy w wykonywaniu aktywności zawodowej spowodowanej sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem do lat 6. W konsekwencji pominięcie okresu podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu posiadania statusu osoby duchownej naraża proponowaną regulację na zarzut naruszenia zasady równości wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP;
  2. do katalogu okresów wliczanych do okresu zatrudnienia z mocy przepisów odrębnych należy dodać okresy wykonywania pracy na podstawie umowy i pracę nakładczą, o których mowa w § 32 ust. 2 i § 33 rozporządzenia Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (Dz. U. z 1976 r. Nr 3, poz. 19, z późn. zm.).