Tag: Decyzja Prezydium

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nie zgłasza uwag do projektu rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów odznak policyjnych oraz szczegółowych zasad i trybu ich nadawania policjantom.

Decyzja
Prezydium KK
nr 4/22
ws. wyrażenia zgody na rozszerzenie zasięgu działania
Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Funkcjonariuszy i Pracowników Policji Województwa Opolskiego na pracodawcę prowadzącego działalność
na terenie innego regionu niż region rejestrujący tę organizację

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15 wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Funkcjonariuszy i Pracowników Policji Województwa Opolskiego, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Śląsk Opolski NSZZ „Solidarność”, na Komendę Miejską Policji w Zamościu, znajdującą się na terenie działania Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność”.

Decyzja
Prezydium KK
nr 3/22
ws. wyrażenia zgody na rozszerzenie zasięgu działania
Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Funkcjonariuszy i Pracowników Policji Województwa Opolskiego na pracodawcę prowadzącego działalność
na terenie innego regionu niż region rejestrujący tę organizację

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15 wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” Funkcjonariuszy i Pracowników Policji Województwa Opolskiego, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Śląsk Opolski NSZZ „Solidarność”, na Komendę Miejską Policji w Legnicy, znajdującą się na terenie działania Regionu Zagłębie Miedziowe NSZZ „Solidarność”.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uważa, że celem podstawowym projektowanych rozwiązań powinna być ochrona zdrowia i życia pracowników, pracodawców, a także poprawa bezpieczeństwa klientów lub innych osób korzystających z usług danego podmiotu.

Prezydium KK przedstawia uwagi do poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie pandemii COVID – 19 (druk nr 1846).

Tytuł ustawy
Wyżej wskazany cel powinien znaleźć odzwierciedlenie już w tytule ustawy, a nie wskazywać tylko na zapewnienie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w czasie pandemii COVID 19.

Art. 2 ust 1 i 2 projektu
Zgodnie z projektem, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 jeżeli jest to niezbędne do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się choroby COVID-19 w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, pracodawca będzie miał możliwość zażądania od pracownika lub osoby pozostającej w stosunku cywilnoprawnym ważnego ujemnego testu w kierunku SARS-CoV-2. Pracownik będzie zwolniony z okazania wyniku testu jeśli będzie zaszczepiony albo będzie miał status ozdrowieńca.
W art. 2 ust. 1 brak jest informacji ile czasu ma pracownik na okazanie testu, od momentu przekazania żądania przez pracodawcę. Wskazanie w ust. 3 iż przekazanie danych osobowych o teście na każde żądanie pracodawcy oznacza, iż pracownik powinien właściwie poddawać się testowi co dwa dni.
Nie ma też informacji, czy w przypadku żądania pracodawcy, pracownikowi przysługuje zwolnienie z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na zrobienie testu, co zdaniem Prezydium KK jest uzasadnione.

Art. 2 ust. 9 projektu ustawy
Jeżeli pracownik nie okaże żadnego z wyników oraz nie wykaże statusu ozdrowieńca pracodawca będzie mógł dokonać zmian w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, w tym sposobu wykonywania pracy przez pracowników lub osoby pozostające w stosunku cywilnoprawnym z tym pracodawcą.
Projektodawca proponuje konstrukcję analogiczną do tej, o której mowa w art. 42 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej k.p.), ale jej nie zastosował wprost, co zasługuje na krytykę.
Zdaniem NSZZ „Solidarność” ustawodawca powinien wskazać wprost jakie działania może podjąć pracodawca. W zaproponowanym brzmieniu przepis jest nie do zaakceptowania. De facto pracodawca będzie mógł dokonać zmian niekoniecznie związanych z sytuacją pandemiczną, a tak ogólny i szeroki zapis będzie rodził wiele problemów interpretacyjnych oraz pozostawi ogromną dowolność, którego uzasadnienie może okazać się wątpliwe i będzie prowadzić do nadużyć po stronie pracodawcy i utrudnień po stronie pracownika.
W przepisie art. 42 k.p. wskazany jest maksymalny okres na jak długo powierzenie innej pracy jest możliwe trwać – do trzech miesięcy. W projekcie brak jest wskazania okresu przez jaki te zmiany mogą być wprowadzone i trwać.
Projektodawca wskazuje moment początkowy (art. 2 ust. 1 projektu) – ale nie ma określonego momentu końcowego trwania zmian. Prezydium KK widzi w tej sytuacji podstawę do nadużyć przez pracodawców w zakresie jednostronnej zmiany warunków pracy innych niż wynagrodzenie.
Należy pamiętać, iż zgodnie z ust. 1 art. 2  pracodawca może żądać przekazania testu, certyfikatu lub zaświadczenia w każdym czasie, w okresie wskazanym w przepisie. Oznacza to iż może żądać wielokrotnie, bez ograniczeń. Zgodnie z art. 1 ust. 1 projektu pracownik ma prawo do nieodpłatnego wykonania testu, które mogą być finansowane ze środków publicznych (art. 1 ust. 2). Jednak liczba testów tak finansowanych może zostać ograniczona. Oznacza to, że ktoś inny będzie musiał ponieść koszty testu i nie powinien być to pracownik. Projekt jednak nie nakłada wprost na pracodawcę obowiązku ponoszenia kosztu testu, którego natomiast pracodawca na mocy art. 2 ust. 1 projektu ma prawo żądać od pracownika. Nieokazanie przez pracownika wskazanych w przepisie dokumentów, na mocy art. 2 ust. 9 projektu da pracodawcy możliwość jednostronnej zmiany, w tym pogorszenia, warunków pracy pracownika.
W konsekwencji, w sytuacji braku środków publicznych na testy, aby nie otworzyć pracodawcy możliwości zmiany warunków pracy, pracownik będzie zmuszony sam ponieść koszt testów. Prezydium KK nie akceptuje takiej sytuacji. Dlatego w przypadku przedłożenia przez pracownika zaświadczenia o braku możliwości przeprowadzenia testu ze środków publicznych, test powinien zostać przeprowadzony przez pracodawcę w zakładzie pracy, na koszt pracodawcy. Dopiero w przypadku odmowy pracownika, pracodawca może być uprawniony do działań, o których mowa w art. 2 ust. 9.

Art. 3 projektu ustawy
Prezydium KK wskazuje na ryzyko nierównego traktowania jeśli dyskryminacyjny będzie dobór pracowników do wskazanych w przepisie działań. Dlatego proponujmy, aby kropkę zastąpić przecinkiem i po przecinku dodać zwrot „jeśli są proporcjonalne do osiągnięcia zgodnego z prawem celu”. Jest to rozwiązanie analogiczna do tego wskazanego w art. 18 ^3b § 2 k.p.

Art. 7 projektu ustawy
Prezydium KK pozytywnie ocenia Art. 7 projektu. Jednocześnie wskazujemy na ryzyko, iż osoby niezaszczepione będzie można zwolnić na podstawie art. 52 § 1 pkt. 3 k.p. (zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku).
Ponadto ustawa spowoduje zwiększenie liczby przeprowadzanych testów. Powstaje zatem pytanie czy ilość i dostępność punktów wymazowych jest odpowiednia i czy dysponujemy odpowiednią liczbą osób, które będą wykonywać testy w zwiększonej ilości.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje przedmiotowy projekt, jednocześnie zgłaszając następujące uwagi.

W pierwszym rzędzie należy podkreślić, że wszelkie działania, które zmierzają do upowszechnienia legalnego zatrudnienia pracowniczego cieszą się aprobatą NSZZ „Solidarność”. Bez wątpienia, obciążenia o szeroko pojętym charakterze biurokratycznym, związane z nawiązaniem stosunku pracy, które spoczywają na pracodawcy stanowią swoistą barierę, przed podpisaniem umowy o pracę. W szczególności dotyczy to najmniejszych podmiotów, a zwłaszcza osób fizycznych, które miałyby zostać pracodawcami. Tym samym, znoszenie tych barier zasługuje na pozytywną ocenę.

Jednocześnie już w tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, że projektowana ustawa ma też dotyczyć umów o pomocy przy zbiorach, w stosunku do których NSZZ „Solidarność” zajmuje od początku ich funkcjonowania jednoznacznie negatywne stanowisko.

Ponadto, w szerszym ujęciu Prezydium Komisji Krajowej ponownie podkreśla zasadniczy postulat Związku, jakim jest stosowanie umów o pracę zawsze wówczas, gdy faktycznie relacja między podmiotami zatrudniającym i zatrudnianym wypełnia wymogi przewidziane w art. 22 § 1 Kodeksu pracy. W szczególności oznacza to podjęcie przez instytucje państwowe działań przeciw nadużywaniu zatrudnienia cywilnoprawnego wówczas, gdy służy ono obejściu zawieraniu umów o pracę. Dobrym krokiem w tym kierunku mogłoby być wprowadzenie projektowanych ułatwień tylko w stosunku do umowy o pracę.

Uwagi szczegółowe:

Art. 1 ust. 2
W przypadku umów o pracę możliwe jest także ich wygaśnięcie, co jest innym sposobem ustania stosunku pracy od rozwiązania umowy. Jakkolwiek do wygaśnięcia dochodzi z mocy prawa, bez składania oświadczeń woli przez którąkolwiek ze stron, to jednak także wówczas powstają określone konsekwencje, chociażby wydanie świadectwa pracy. W związku z tym wydaje się zasadne dodanie w projektowanym przepisie, że obsługa umowy obejmuje także jej wygaśnięcie.

Art. 6 ust. 1
Ustawodawca nie precyzuje formy, w jakiej ma zostać wyrażona zgoda obu stron na zawarcie umowy za pośrednictwem systemu, w tym zwłaszcza zgoda pracownika. Ze względu na doniosłość tej kwestii należałoby wskazać na formę pisemną owej zgody.

Art. 7 ust. 4
Przepis milczy na temat danych potrzebnych do zmiany umowy, co ma szczególne znaczenie w kontekście wypowiedzenia zmieniającego.
W tym miejscu można wskazać także na fakt że, w przypadku umów zawartych na czas nieokreślony złożenie przez pracodawcę wypowiedzenia (jak i wypowiedzenia zmieniającego) powinno być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową reprezentującą pracownika. Jakkolwiek poziom uzwiązkowienia pracowników zatrudnionych przez pracodawców objętych zakresem projektowanej ustawy nie jest wysoki, nie może to jednak być argumentem za ograniczaniem praw związkowych pracowników. W szerszym kontekście dotyczy to również innych sytuacji, w których przepisy prawa pracy nakazują pracodawcy prowadzenie szeroko rozumianego dialogu z zakładową organizacją związkową odnośnie sytuacji indywidualnego pracownika (np. w procedurze rozpatrzenia sprzeciwu od kary porządkowej, czy też wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownicy w ciąży). Tym samym zasadne jest pytanie czy pominięcie w projekcie ustawy tej materii było działaniem zamierzonym (relacja na linii strona związkowa – pracodawca przebiega według reguł ogólnych wynikających z Kodeksu pracy i pozostałych przepisów prawa pracy), czy też jest niedopatrzeniem projektodawcy.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nie zgłasza uwag do projektu ustawy Ministra Edukacji i Nauki o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (nr w wykazie prac legislacyjnych – UC107).

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na podstawie art. 50 ust. 2 pkt 2  ustawy z dnia 17 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych postanawia delegować Krzysztofa Rowińskiego jako przedstawiciela NSZZ „Solidarność” do Rady Nadzorczej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o kuratorach sądowych (UD249).

Projektowany art. 4 ust. 2 przewiduje rozwiązanie z kuratorem zawodowym „stosunku pracy z urzędu”.
Projekt wprowadza nieznany prawu pracy tryb rozwiązania stosunku pracy. Podstawą nawiązania stosunku pracy kuratora zawodowego jest mianowanie charakteryzujące się szczególną stabilizacją zatrudnienia w postaci wskazanych w ustawie przyczyn rozwiązania stosunku pracy. Natomiast w przepisach nie wyszczególniono sytuacji, w których prezes sądu okręgowego rozwiązuje stosunek pracy z kuratorem zawodowym. Poza tym niejasna jest relacja pomiędzy projektowanym art. 4 ust. 2 a innymi przepisami o rozwiązaniu stosunku pracy. Powyższą propozycję należy ocenić negatywnie z uwagi na to, iż po jej wejściu w życie może powodować wątpliwości.

Negatywnie należy również ocenić propozycję rozszerzenia art. 7 o pkt „4) starszy kurator specjalista.”.
Wprowadzenie kolejnego stopnia awansu nie zmienia procedury awansu zawodowego kuratora sądowego. Konieczne jest zweryfikowanie procedury awansów kuratorów sądowych i wprowadzenie przejrzystych zasad w tym zakresie (jako wzór posłużyć mogą zasady obowiązujące w przypadku sekretarzy sądowych). W praktyce kuratorzy w niektórych okręgach oczekują na kolejne stopnie awansu nawet po kilkanaście lat, a wprowadzenie kolejnego stopnia awansu, który może okazać się nieosiągalny, nie będzie motywującym dla tej grupy zawodowej. W zamian za rezygnację z propozycji kolejnego stopnia zawodowego w postaci starszego kuratora specjalisty proponujemy wprowadzenie dodatku do wynagrodzenia z tytułu posiadania stopnia naukowego. Kuratorowi zawodowemu posiadającemu stopień naukowy przysługiwałby dodatek stały do wynagrodzenia zasadniczego z tytułu posiadania stopnia naukowego doktora – 10% kwoty bazowej; doktora habilitowanego 20% kwoty bazowej; profesora 30% kwoty bazowej.

Odnosząc się do kolejnych zmian, należy zauważyć, że uzależnienie od kwoty bazowej wysokości wynagrodzenia zasadniczego kuratorów zawodowych nie jest rozwiązaniem dla tej grupy zawodowej odpowiednim, a tak właśnie ujęto tę kwestię w projekcie w art. 14 ust. 1, który przewiduje, że „Wynagrodzenie zasadnicze kuratorów zawodowych na równorzędnych stopniach służbowych jest równe i stanowi odpowiednio do rangi stopnia służbowego wielokrotność kwoty bazowej, której wysokość określa ustawa budżetowa”. Wynagrodzenie kuratora zawodowego powinno być określone na godziwym poziomie i odpowiadać trudowi wykonywanych czynności. W związku z tym, proponujemy zmianę zapisu ust. 1 i przyjęcie w przypadku wynagrodzeń kuratorów sądowych mechanizmu określania wynagrodzeń zasadniczych tak jak w przypadku sędziów przyjętego w art. 91 ust. 1c prawa o ustroju sądów powszechnych, który stanowi, że „Podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego…”.

W art. 14 dodany został ust. 5a dotyczący ryczałtu na pokrycie zwiększonych kosztów dojazdów służbowych w przypadkach wymagających ponadprzeciętnego używania samochodu prywatnego do celów służbowych. Chociaż sam przepis należy uznać za zasadny, niepokojący jest brak określania wysokości ryczałtu. W związku z tym proponujemy, aby art. 14 ust. 5a brzmiał następująco: „Kuratorowi zawodowemu na uzasadniony wniosek kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej, Prezes Sądu Rejonowego przyznaje ryczałt w wysokości od 2% – 10% wynagrodzenia zasadniczego w stawce pierwszej sędziego sądu rejonowego, powiększonego o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego na pokrycie kosztów związanych z kosztami pracy w terenie”.

Projektowany art. 17a przewiduje, że pracodawca zapewnia kuratorowi zawodowemu, na jego wniosek lub za jego zgodą, pomoc psychologiczną. Nie należy zapominać, że kuratorom sądowym należałoby zapewnić również pomoc psychiatryczną. Praca kuratora sądowego jest znacznym obciążeniem dla jego psychiki. Często prowadzone sprawy są trudne i medialne, dlatego obok pomocy psychologicznej, kuratorom należałoby zapewnić dostęp do lekarza psychiatry. Oczekiwanie na dostęp do lekarza psychiatry jest obecnie długotrwałe, a kurator sądowy potrzebuje często pomocy natychmiastowej. Warto dodać, że z badań Centralnego Instytutu Ochrony Pracy wynika, że kuratorom należy zapewnić wsparcie psychologiczne oraz psychiatryczne, a także dostęp do systemu szkoleń, m.in. o radzeniu sobie ze stresem, mediacji, komunikacji (zob. https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/kurator-sadowy-a-warunki-jego-pracy-wyniki-badan,512082.html).

W art. 18 ust 2 ustawy należałoby wprowadzić obowiązek stworzenia przez Ministra Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, dodatkowego funduszu nagród dla kuratorów zawodowych, z przeznaczeniem na nagrody specjalne za osiągnięcia w pracy, w wysokości 6 % planowanych wynagrodzeń kuratorów zawodowych. Dotychczas przepis ten pozostaje „martwy” (zob. K. Stasiak [w:] Ustawa o kuratorach sądowych. Komentarz, Warszawa 2021, art. 18).

W art. 42 ust. 2 ustawy należałoby doprecyzować, iż sekretariat zespołu tworzy się spośród urzędników lub pracowników sądowych, a przy jego liczbowej obsadzie uwzględnia się potrzeby zespołu tzn. 1 sekretarz na 7 kuratorów.

Nie do zaakceptowania jest propozycja zmian w zakresie dodatku funkcyjnego z art. 14 ust. 2a projektu, który przewiduje, że kuratorowi zawodowemu pełniącemu obowiązki kierownika ośrodka kuratorskiego przysługuje dodatek funkcyjny w wysokości 110% kwoty bazowej, natomiast kuratorowi zawodowemu prowadzącemu zajęcia w ośrodku kuratorskim w wysokości 80% kwoty bazowej. Nie uzasadniona jest taka gradacja wysokości dodatków, ponieważ ośrodek  kuratorski może mieć np. tylko 4 wychowanków, a np. kierownik odpowiada za ponad 10 kuratorów. Propozycja uregulowania dodatku funkcyjnego w ten sposób spowoduje, że zainteresowanie pełnieniem funkcji kierownika będzie niewielkie.

W odniesieniu do dodatku specjalnego, o którym mowa w projektowanym art. 14 ust 4 przepis powinien zostać sformułowany w sposób bardziej stanowczy tak, aby te dodatki były rzeczywiście przyzwane. Zamiast sformułowania kuratorowi zawodowemu „może być przyznany” należy zmienić na „przyznaje się na czas określony dodatek specjalny z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych…”.

W odniesieniu do art. 26 projektu, który przewiduje wygaśnięcie stosunku pracy kuratora zawodowego wydaje się, że zbyt rygorystycznie ustawodawca podchodzi do posiadania przez kuratora zawodowego „podwójnego” obywatelstwa. Zrozumiałe jest, że stosunek pracy kuratora wygasa w razie utraty obywatelstwa polskiego jednak w razie nabycia przez kuratora, obok obywatela polskiego, obywatelstwa obcego państwa wydaje się krokiem zbyt daleko idącym, nie przewidzianym nawet w ustawach urzędniczych np. w ustawie o służbie cywilnej.

W odniesieniu do dodatku zadaniowego przewidzianego w projektowanym art. 31 ust. 7 proponujemy podwyższenie jego wysokości oraz ujęcie „widełkowe” oraz następujące sformułowanie: „Kuratorowi, o którym mowa w ust. 1, ze względu na charakter pracy i zakres wykonywanych zadań, przyznawany jest przez Ministra Sprawiedliwości dodatek zadaniowy w wysokości 40% -80% wynagrodzenia zasadniczego”.

W art. 34a ust. 2 przewiduje się, że w razie zwolnienia stanowiska kuratora zawodowego, prezes sądu okręgowego, w którego okręgu stanowisko zostało zwolnione, w terminie 7 dni od dnia zwolnienia stanowiska zawiadamia o tym Ministra Sprawiedliwości. Minister Sprawiedliwości na podstawie kryteriów, o których mowa w ust. 1, przydziela stanowisko danemu albo innemu sądowi rejonowemu, przekształca je albo je znosi. Niestety przyjęcie w przepisie, iż Minister Sprawiedliwości przekształca stanowisko lub je znosi spowoduje, że niektóre jednostki utracą etaty.

Projektowany art. 40 odnosi się do powołania kierownika zespołu, a art. 40a przewiduje, że kierownika zespołu, w razie jego nieobecności, zastępuje wyznaczony przez niego kurator zawodowy, o czym kierownik zespołu informuje prezesa sądu rejonowego oraz kuratora okręgowego. Powyższe propozycje należy doprecyzować poprzez dodanie art. 40b, zgodnie z którym Prezes sądu okręgowego powołuje zastępcę kierownika zespołu. Brak zastępcy kierownika może negatywnie wpływać na organizację pracy całego zespołu.

Proponujemy następujące ujęcie art. 41b ust. 2: Kierownik zespołu wykonuje obowiązki kuratora w wymiarze nie mniejszym niż 35 % przeciętnego obciążenia przypadającego na członka zespołu, a w przypadku zespołu liczącego co najmniej 10 osób nie mniejszym niż 25% tego obciążenia.

W art. 46 proponujemy nie zmieniać punktu 1, w którym przewiduje się, że „Do zadań Krajowej Rady Kuratorów, w szczególności należy uchwalanie kodeksu etyki kuratora sądowego”. Dotychczasowy zapis uznajemy za odpowiedni, ponieważ prace nad kodeksem etyki to proces.

Za niepokojące należy uznać projektowane zmiany art. 52 i następnych w zakresie odpowiedzialności kuratorów zawodowych. Ustawodawca wprowadza w projekcie jedynie odpowiedzialność dyscyplinarną rezygnując z odpowiedzialności porządkowej. Należy wskazać, że odpowiedzialność dyscyplinarna powinna zostać powiązana z nieprzestrzeganiem obowiązków przez kuratora. Natomiast nie wydaje się uzasadnionym rozwiązaniem wprowadzanie odpowiedzialności dyscyplinarnej również za nieprzestrzeganie zasad etyki zawodowej.

Ustawodawca w projekcie całkowicie rezygnuje również z odpowiedzialności porządkowej za przewinienia mniejszej wagi. W naszej ocenie nie jest to odpowiedni kierunek zmian. Należy zauważyć, że nawet w przepisach prawa, które przewidują zaostrzoną odpowiedzialność dyscyplinarną ustawodawca pozostawia odpowiedzialność porządkową za przewinienia mniejszej wagi (np. w odniesieniu do urzędników służby cywilnej).

Projektowi należy również zarzucić zbytnie doprecyzowanie niektórych kwestii. Np. w projektowanym art. 52 ust. 6 przewiduje się: „Kara odwołania z pełnionej funkcji oznacza odwołanie z dotychczas pełnionej funkcji”. Takie kazuistyczne wyjaśnianie niektórych kwestii należy uznać za niepoważne.

Za zbędne należy uznać w projekcie art. 52b, 52c oraz 52a ust. 2 pkt. 6. Ponadto projektowany art. 52g ust. 4 określa zbyt długi 8 letni okres karalności przewinienia dyscyplinarnego. Tymczasem w innych przepisach dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej jest to zazwyczaj okres 3 lat. Także i w przypadku kuratorów 8 letni okres uznać należy zbyt długi.

W projekcie przewiduje się, że aplikacja kuratorska odbywać się będzie w Szkole Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości (projektowany art. 31a i art. 75). Proponujemy jednak, aby aplikacja kuratorska była realizowana przez Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratur, z uwagi  na jej prestiż i doświadczenie.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” przedstawia następujące uwagi do przedstawionych przez Prezydenta RP projektów: Ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o sądach pokoju oraz Ustawy o sądach pokoju.

1. Oba projekty aktów prawnych stanowią regulację dotyczącą wprowadzenia tzw. sądów pokoju jako elementu uzupełniającego tzw. powszechny wymiar sprawiedliwości i w zamierzeniu ustawodawcy stanowić mają element najniższego szczebla sądów powszechnych, których sędziowie pochodzić będą wprawdzie z wyborów powszechnych to jednak sądy te organizacyjnie będą powiązane z sądami powszechnymi poprzez osoby prezesa sądu rejonowego i dyrektora sądu rejonowego.
    
2. Prezydium pozytywnie odnosi się do idei wprowadzenia dodatkowego sądu w postaci sądów pokoju legitymowanych demokratycznie bo pochodzących z wyborów powszechnych oraz merytorycznie (kandydat na sędziego sądu pokoju – obok wielu szczegółowych warunków-będzie musiał przede wszystkim posiadać wykształcenie prawnicze mgr prawa plus pewien okres pracy w zawodzie prawnika lub odbyć specjalistyczne szkolenie) Sądy pokoju niewątpliwie zwiększą poziom realizacji udziału czynnika społecznego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, chociaż nie można zapominać, że taką funkcję spełniają ławnicy. Poza zakresem związków zawodowych leży ocena konstytucyjnych gwarancji niezawisłości sędziów pokoju, ale projektodawca wprowadza regulacje, które od strony formalnej wydają się być wystarczające dla zabezpieczenia tej gwarancji.
    
3. Istotnym rozwiązaniem bardzo mocno scalającym sądy pokoju z resztą sądów jest prawo apelacji od wyroku sądu pokoju do sądu rejonowego (np. znowelizowany. art. 367 § 2 k.p.c.; art. 24 § 2 k.p.k.). Biorąc pod uwagę dużą statystycznie ilość odwołań od orzeczeń pierwszoinstancyjnych od wyroków sądów zawodowych, trudno przypuszczać, żeby strony nie korzystały z prawa do odwołania od wyroku sądu, który może być postrzegany w opinii przegranej strony jako „amatorski”, mimo prawniczego składu. To może zniweczyć w znacznej mierze efekt przyspieszenia rozpoznawania spraw, na który liczy projektodawca.
    
4. Koszt utworzenia i funkcjonowania sądów pokoju jest wysoki. Brak informacji w uzasadnieniu oraz brak danych nie pozwalają ocenić czy proponowana reforma w postaci wprowadzenia sądów pokoju jest ekonomicznie uzasadniona. Czy dobór spraw (ilość i obecne zaangażowanie w ich rozpatrywanie sędziów sądów rejonowych) jakie mają być rozpatrywane przez sądy pokoju uzasadnia przyjętą koncepcję właściwości rzeczowej sądów pokoju .Wskazanie, iż wprowadzenie sądów pokoju nawiązuje do historii, bo takie sądy funkcjonowały w okresie dwudziestolecia międzywojennego, nie uzasadnia ekonomiki takiego rozwiązania. Sprawowanie wymiaru sprawiedliwości przez obywateli jest obecnie realizowane poprzez udział ławników w rozpatrywaniu spraw więc nie może stanowić to samodzielnego uzasadnienia zmian. Mając na uwadze wydatki publiczne wątpliwości budzą szkolenia dla kandydatów na sędziego w sytuacji, gdy doświadczenie zawodowe osoby zgłaszającej nie potwierdza znajomości techniki pracy sędziego. Sama idea przeszkolenia jest słuszna ale powinny zostać nim objęte tylko te osoby, które uzyskały społeczny mandat do pełnienia funkcji sędziego pokoju.
    
5. Zdaniem Prezydium KK do pracowników sądów rejonowych, którzy przyjmą ofertę zatrudnienia w sądzie pokoju zastosowanie powinien mieć art. 23 ¹ k.p.

Decyzja
Prezydium KK
nr 185/21
ws. opinii o projekcie rozporządzenia RM ws. szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom
w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2022-2024

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia projekt rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 października 2021 r. ws. szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomocy uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutyczno-edukacyjnych w latach 2022-2024. Jednocześnie Prezydium KK wnosi następujące uwagi do przedstawionego projektu.

Opiniowany projekt rozporządzenia zakłada udzielenie pomocy losowej dzieciom, które doświadczyły kataklizmu spowodowanego klęską żywiołową. Projektodawca zakłada jednak, że pomoc ta będzie kierowana do rodzin, które otrzymały zasiłek celowy z pomocy społecznej w kwocie nie mniejszej niż 3000 zł. Takie ograniczenie jest niezrozumiałe, gdyż kwota przyznanej pomocy (wysokości zasiłku celowego) często zależy nie tylko od sytuacji dochodowej poszkodowanego gospodarstwa domowego, ale przede wszystkim jego strat materialnych. Zaproponowane kryterium nie bierze pod uwagę innych uwarunkowań gospodarstwa i jego potrzeb. Ponadto łatwo przewidzieć, że większość dzieci, które były uczestnikami lub świadkami ataku żywiołu będzie potrzebowała wsparcia w formie terapii wyjazdowej czy stacjonarnej. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” postuluje, aby poszerzyć krąg potencjalnych beneficjentów pomocy terapeutycznej o dzieci ze wszystkich gospodarstw domowych, które otrzymały zasiłki celowe ze względu na doznane szkody.

W §5 opiniowanego projektu jest mowa o bezpłatnych 14-dniowych wyjazdach terapeutyczno-edukacyjnych dedykowanych uczniom, których rodzinom udzielono wsparcia w formie zasiłków celowych (w kwocie powyżej 3000 zł). Jednocześnie zakłada się w ust. 4, że dofinasowanie do takich wyjazdów wyniesie 1300 zł na jednego ucznia. Zdaniem Prezydium KK sztywne ustalenie kwot na niewystarczającym poziomie mocno ograniczy możliwości organizacyjne takich wyjazdów tym bardziej, że Program pomocy dzieciom i uczniom (…) przewidziany jest na 3 lata począwszy od 2022 r. kiedy koszty transportu, wyżywienia, ale także zatrudnienia wykwalifikowanych opiekunów i terapeutów mogą ulegać dynamicznemu wzrostowi ze względu na przewidywaną inflację. Projekt nie wskazuje w jaki sposób i kto ma uzupełnić ewentualne braki funduszy na organizowane przez wojewodę bezpłatne wyjazdy terapeutyczno-edukacyjne.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” uznaje zasadność wprowadzanych form wsparcia dzieci w obliczu doświadczenia kataklizmów, jednakże postuluje o przyjęcie takich rozwiązań, które obejmą wszystkie potrzebujące pomocy dzieci i realnie wpłyną na ich dobrostan psychiczny.