Decyzja Prezydium KK nr 134/24 ws. opinii o projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym. Związek od wielu lat domaga się ochrony rodzimego rynku pracy przed niekontrolowanym napływem siły roboczej z krajów trzecich, co odbywa się kosztem polskich pracowników poszukujących pracę.

  1. Związek pozytywnie ocenia uregulowanie współpracy i wymiany informacji co dotyczy w szczególności: Straży Granicznej, organów podatkowych, ZUS, Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców – w zakresie niezbędnym do wydania, cofnięcia lub unieważnienia wizy.
  2. Związek pozytywnie ocenia również wprowadzenie mechanizmów weryfikacji deklarowanego przez cudzoziemców tytułu, dla wydania wizy krajowej w celu odbycia studiów oraz próba ograniczenia skutków podejmowania pozornie studiów (zwłaszcza na uczelniach prywatnych) w celu uzasadnienia pobytu w Polsce i np. nielegalnego wykonywania pracy.
  3. To samo dotyczy sposobów weryfikacji tytułu, dla posiadania przez cudzoziemca zezwolenia na pracę oraz zezwolenia na pracę sezonową, w tym wpisu do ewidencji oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy.
  4. Zdecydowanie pozytywnie Związek ocenia wzrost grzywny dla nielegalnie działających agencji zatrudnienia z 10 000 zł do 100 000 zł. Dotychczasowa wartość grzywny była nieadekwatna w stosunku do korzyści uzyskiwanych przez te agencje w wyniku ich bezprawnego działania.

Niemniej Związek zgłasza również dwie uwagi do treści projektu:

  1. Długie vacatio legis ustawy, która co do zasady ma wejść w życie 01 lipca 2025 roku, ale również w 2026 roku. Postulujemy skrócenie tego okresu.
  2. Związek dostrzega niedostateczne zmiany w zakresie przepisów karnych dotyczących nielegalnego zatrudnienia:

– mandaty w kwocie 500 zł są zdecydowanie zbyt niskie, zwłaszcza w kontekście proponowanych zmian dotyczących karania pracodawców, które zmierzają do obowiązku wykazania umyślnego działania karanych pracodawców. Zatem jako minimalną wartość grzywny należałoby raczej przyjąć 1000 zł na jednego cudzoziemca. Uwaga ta nie dotyczy agencji zatrudnienia. Tutaj wzrost jest prawidłowy,

– na zdecydowanie negatywną ocenę zasługuje propozycja ustalenia wysokości grzywny w kwocie nie niższej niż 500 zł. dla cudzoziemca nielegalnie wykonującego pracę. Nie należy zapominać, iż strony pracy nie są równe. Stroną zdecydowanie o słabszej pozycji jest osoba wykonująca pracę, a w szczególności gdy dotyczy to cudzoziemca, który często boryka się z problemami językowymi i nieznajomością prawa. Fakt nielegalnego świadczenia pracy często nie jest skutkiem decyzji cudzoziemca, ale jest mu to narzucone. Nakładanie jakichkolwiek sankcji na cudzoziemców za nielegalne wykonywanie pracy zwiększa ryzyko, iż cudzoziemiec nielegalnie wykonujący pracę, który doświadczy nadużyć i łamania prawa będzie bał się to zgłosić właściwym organom z obawy o konsekwencje prawne. Tym samym rośnie ryzyko, iż cudzoziemiec taki stanie się ofiarą zjawiska handlu ludźmi. Jak wskazuje Krajowy Plan Działań Przeciwko Handlu Ludźmi na lata 2022 – 2024. Handel ludźmi to przestępstwo o globalnej skali, jest trzecim pod względem dochodów nielegalnym biznesem (po handlu bronią i narkotykami). Polska jest jednocześnie krajem pochodzenia, krajem tranzytowym oraz krajem docelowym dla ofiar tego procederu (str. 1). Cudzoziemskie ofiary pracy przymusowej w Polsce najczęściej są rekrutowane w swoich krajach pochodzenia, bardzo często za pośrednictwem lokalnych agencji pośrednictwa pracy (są wprowadzane w błąd co do warunków pracy, płacy i zakwaterowania). Po przybyciu na miejsce cudzoziemcom odbierane są dokumenty tożsamości, a warunki zakwaterowania i pracy znacznie odbiegają od norm powszechnie przyjętych (str. 3). Projektując system wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym należy uwzględnić również negatywne skutki jakie proponowane rozwiązania mogą mieć na zjawisko handlu ludźmi i w porę im zapobiegać.

 

Decyzja Prezydium KK nr 133/24 ws. wyrażenia zgody na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Pracowników Sądownictwa i Prokuratury w Katowicach na pracodawcę prowadzącego działalność na terenie innego regionu niż region rejestrujący tę organizację

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Pracowników Prokuratury i Sądownictwa w Katowicach, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność” pod numerem 01447 na pracodawcę Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury w Krakowie – znajdującego się na terenie działania Regionu Małopolskiego NSZZ „Solidarność”.

Decyzja Prezydium KK nr 132/24 ws. wyrażenia zgody na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Nexteer Automotive Poland w Tychach na pracodawcę prowadzącego działalność na terenie innego regionu niż region rejestrujący tę organizację

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Nexteer Automotive Poland w Tychach, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność” pod numerem 01547 na pracodawcę Maflow Plastic Poland Sp. z o.o. w Ostaszewie – Ostaszewo 57F, 87-148 Ostaszewo – znajdującego się na terenie działania Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność”.

Decyzja Prezydium KK nr 130/24 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Tomasza Cukiernika, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na okładce książki zatytułowanej „Sabotaż klimatyczny. Jak transformacja energetyczna rujnuje nasze życie”.

Decyzja Prezydium KK nr 129/24 ws. zatwierdzenia Regulaminu Krajowego Sekretariatu Metalowców NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność, działając na mocy postanowień § 17  ust. 2 Uchwały KK nr 17/08 z późniejszymi zmianami, zatwierdza Regulamin Krajowego Sekretariatu Metalowców NSZZ „Solidarność” przyjęty podczas XXXIII Kongresu Sekretariatu Metalowców, który odbył się 24 czerwca 2024 r. w Bukowinie Tatrzańskiej z  wyłączeniem zapisów ustępu 1 w § 22 tegoż Regulaminu.

Decyzja Prezydium KK nr 128/24 ws. wskazania osoby, która weźmie udział w III Posiedzeniu Komitetu ds. Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” upoważnia do udziału w III Posiedzeniu Komitetu do spraw Umowy Partnerstwa na lata 2021 – 2027, które odbędzie 24 października 2024 r. w Warszawie, jako swojego przedstawiciela na prawach członka, w tym do głosowania, Panią Monikę Dorawę.

Decyzja Prezydium KK nr 126/24 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (przedstawiciel wnioskodawców poseł Michał Wawer),projekt skierowany do konsultacji 5 września 2024 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia poselski projekt zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Projekt przewiduje wprowadzenie dobrowolnej składki na ubezpieczenie emerytalno- rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” postrzega projekt jako zawierający skrajnie szkodliwą społecznie konstrukcję. Jest to projekt, w którym nie bierze się pod uwagę perspektywy długookresowej i którego konsekwencje społeczne i gospodarcze mogłyby być skrajnie niekorzystne.

Jako podstawowe założenie, w ocenie Prezydium KK NSZZ „Solidarność”, należy przyjąć zasadę, że składki na FUS odprowadzane przez przedsiębiorców powinny pozwalać na zgromadzenie kapitału na indywidualnym koncie, który zapewniałby przyszłą emeryturę przynajmniej w zagwarantowanym ustawowo minimalnym wymiarze. To oznacza, że wszelkie ulgi w składkach na FUS dla przedsiębiorców nie powinny uszczuplać kapitału zgromadzonego na indywidualnym koncie przedsiębiorcy w stopniu uniemożliwiającym wypłatę minimalnej emerytury w przyszłości. Inne założenie spowoduje konieczność wydatkowania ogromnych środków publicznych na zapewnienie minimum egzystencji tych osób w okresie poprodukcyjnym.

Prezydium KK chce także zwrócić uwagę, że wdrożenie prawie 20 lat temu ryczałtowego systemu oskładkowania ZUS dla przedsiębiorców następowało w określonych warunkach techniczno-organizacyjnych, gdzie możliwości kontroli faktycznie uzyskiwanych dochodów małych przedsiębiorców przez aparat skarbowy i ZUS były bardzo ograniczone. Uznano zatem, że lepiej oprzeć cały system na ryczałcie. Obecnie aparat państwowy dysponuje znacznie lepszymi możliwościami technicznymi i organizacyjnymi, o czym świadczą osiągnięcia w egzekwowaniu podatków (w szczególności VAT). Należy zatem rozważyć odejście od ryczałtowych form oskładkowania ZUS dla działalności gospodarczej na rzecz kryterium dochodowego, podobnie jak w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Omawiany projekt poselski zbudowany jest na przyjęciu trzech błędnych, ale obecnych w debacie społecznej i gospodarczej założeniach:
– im więcej przedsiębiorców (osób zajmujących się działalnością gospodarczą), tym lepiej dla gospodarki i społeczeństwa;
– nowo powstałe przedsiębiorstwa są zakładane z myślą o rozwoju i zatrudnieniu pracowników w przyszłości;
– zachęty do zakładania nowych przedsiębiorstw prowadzą do poprawy koniunktury gospodarczej i wzrostu PKB.

Powyższe nie znajduje żadnego odbicia w rzeczywistości.

Jak pokazują badania empiryczne prowadzone w latach 2015–2018 zdecydowana większość (2/3) założycieli startupów traktuje samozatrudnienie jako docelowy model biznesowy. Wśród pozostałych, którzy ewentualnie rozważają zatrudnienie pracowników w przyszłości, występuje zjawisko nadmiernego optymizmu. W efekcie spośród 250–300 tys. osób rozpoczynających w Polsce każdego roku działalność gospodarczą mniej niż 10% ma szansę zostać pracodawcami w przyszłości (porównaj: Jerzy Cieślik Samozatrudnienie w Polsce na tle tendencji ogólnoświatowych: wyzwania w sferze polityki wspierania przedsiębiorczości i zabezpieczenia społecznego emerytów; Studia BAS Nr 2(58)/ 2019).

Należy także podkreślić, że preferencje dla mikro działalności gospodarczej budzą szczególne zastrzeżenia, wobec znacznego zróżnicowania produktywności pracy w Polsce i nieproporcjonalnie dużego, w porównaniu z państwami najwyżej rozwiniętymi, zaangażowania pracujących w mało wydajnych podmiotach gospodarczych, głównie w mikroprzedsiębiorstwach (porównaj A. Łaszek, R. Trzeciakowski, Tylko 5,6 mln osób wytwarza połowę polskiego PKB, analiza 8/ 2018 Forum Odpowiedzialnego Rozwoju, Warszawa 2018).

Decyzja Prezydium KK nr 125/24 ws. opinii o projekcie ustawy budżetowej na 2025 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje projekt budżetu państwa na 2025 r.

Strona związkowa we wspólnym stanowisku do założeń budżetu państwa odniosła się do prognoz realnego tempa wzrostu produktu krajowego brutto (PKB) na poziomie 3,7% i średniorocznej dynamiki cen towarów i usług konsumpcyjnych w wysokości 4,1% wskazując, że bazują one na danych oraz wiedzy o perspektywach gospodarki na koniec marca 2024 roku, co rodzi ryzyko zmiany wskaźników makroekonomicznych na kolejnych etapach procedury budżetowej. W projekcie budżetu państwa na 2025 r. dokonano zmian dotyczących: tempa wzrostu PKB do 3,9%, a inflacji do 5%, a NBP prognozuje wzrost PKB na poziomie 3,8% a inflacji na poziomie 5,2 %.

Mając na uwadze zapewnienia ze strony rządu o braku cięć wydatków społecznych, zwracamy uwagę na niektóre negatywne decyzje w tym obszarze: brak waloryzacji progów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych, progów podatkowych, brak podniesienia wysokości zasiłku pogrzebowego, brak podniesienia kwoty wolnej od podatku.

Rok 2025 będzie rokiem szczególnym, ze względu na nowe ramy zarządzania gospodarczego i wejście polski w procedurę nadmiernego deficytu. Dlatego tak ważne jest włączenie partnerów społecznych w opiniowanie planu budżetowo-strukturalnego, który Polska ma przesłać do Komisji Europejskiej do 15 października. Nie znamy ostatecznej strategii Rządu w zakresie w/w planu, a będzie on miał wpływ na stronę dochodową i wydatkową budżetów na następne lata. NSZZ „Solidarność” nie zgadza się na wyłączenie Rady Dialogu Społecznego z oceny dokumentów składających się na przygotowanie projektu ustawy budżetowej (założenia makroekonomiczne). Prezydium KK podtrzymuje apel do rządu o uwzględnienie w negocjacjach z Komisją Europejską konieczności inwestycji w poprawę dostępu do usług publicznych, zwiększenie ich jakości oraz odpowiednie wzmocnienie finansowania administracji publicznej. W szczególności, Polska powinna unikać powtórki działań rządu z lat 2009-2015, kiedy to nałożenie na Polskę procedury nadmiernego deficytu skutkowało cięciami w wydatkach na świadczenia socjalne oraz wynagrodzeń w sektorze publicznym. Ewentualne cięcia wydatków nie mogą dotknąć usług publicznych, ponieważ pogorszyłoby to warunki życia obywateli. Działania związane z procedurą nadmiernego deficytu powinny skupiać się na zwiększeniu dochodów budżetowych.

Pozytywnie oceniamy większą przejrzystość projektu budżetu, jednak zwracamy uwagę, że w uzasadnieniu wskazano, iż w kolejnych latach w projekcie budżetu nie muszą być określone wszystkie działania, które w zależności od kształtowania się wyniku sektora instytucji rządowych i samorządowych będą wdrażane w kolejnych latach, co niepokoi mając na uwadze próbę ograniczenia roli Rady Dialogu Społecznego w ocenie dokumentów dotyczących polityki budżetowej państwa.

Wynagrodzenia
NSZZ ,,Solidarność” podtrzymuje swoje stanowisko w sprawie opinii do założeń projektu budżetu Państwa, w którym żąda co najmniej 15% wzrostu płac w sferze budżetowej w 2025 r. Proponowana podwyżka wynagrodzenia na poziomie 5% będzie skutkowała brakiem wzrostu realnego wynagrodzenia. W przypadku niedoszacowania inflacji na rok 2025, spowodowanej trwającą inwazją Rosji na Ukrainę oraz odmrożeniem cen energii, będzie to wręcz prowadziło do spadku realnej wartości wynagrodzeń. Podwyżki w 2024 r. dla pracowników państwowej sfery budżetowej pozwoliły jedynie w pewnym stopniu zrekompensować skutki wysokiej inflacji w ostatnich latach, ale w dalszym ciągu nie jest to poziom satysfakcjonujący i gwarantujący godziwe wynagrodzenie.

Brak urealnienia wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej skutkuje odejściem wykwalifikowanej kadry urzędniczej, a niski poziom wynagrodzeń powoduje brak chętnych do obejmowania stanowisk w sferze budżetowej. Dla przykładu w policji i służbie cywilnej stanowiska nie są obsadzane na poziomie zapotrzebowania: na dzień 1 lipca 2024 roku w jednostkach organizacyjnych policji było 15 360 wakatów, natomiast w służbie cywilnej w ostatnich latach odsetek naborów zakończonych obsadzeniem stanowiska wynosi około 50%.

Prezydium Komisji Krajowej domaga się również odpowiedniego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli, przynajmniej na poziomie 15 % i dostrzega zjawisko malejącego zainteresowania zawodem nauczyciela ze strony młodych osób.

W związku z zapowiedzią włączenia do ustawy budżetowej Planu Finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia dopiero w latach następnych, wnioskujemy o przekazanie informacji na temat wzrostu wynagrodzeń zaplanowanych w Planie Finansowym na rok 2025.

Prezydium zwraca uwagę, że w związku ze wzrostem wysokości minimalnego wynagrodzenia w przyszłym roku do poziomu 4 666 zł, kwota wydatków ujętych w projekcie budżetu państwa na 2025 r. oraz przewidziana na wynagrodzenia osób zatrudnionych w państwowej sferze budżetowej powinna zostać odpowiednio zwiększona, aby wzrost płacy minimalnej w sektorze publicznym nie odbywał się kosztem pracowników zarabiających powyżej poziomu minimalnego wynagrodzenia za pracę. Brak zmian w przewidzianych nakładach na wynagrodzenia będzie bowiem prowadzić do dalszego spłaszczenia wynagrodzeń w sferze budżetowej, co jest niekorzystne z punktu widzenia warunków zatrudnienia w sferze publicznej oraz jakości usług publicznych. Domagamy się od strony rządowej skutecznego i ostatecznego rozwiązania problemu spłaszczania wynagrodzeń w sektorze publicznym i rozpoczęcie prac nad zmianami systemowymi w tym obszarze.

Rynek pracy
W zakresie rynku pracy należy zgodzić się, że obecnie mamy do czynienia z bardzo niską stopą bezrobocia (wynoszącą na koniec lipca br. 5,0%). Jednakże założenie, iż podobny poziom będzie ona miała w roku 2025 jest zbyt optymistyczne. W szczególności negatywnie należy ocenić prognozę obniżenia jej o 0,1% – czyli o wartość mieszczącą się w granicach błędu statystycznego. Autorzy projektu ustawy budżetowej twierdzą, że w przyszłym roku, ze względu na dalszą poprawę tempa wzrostu gospodarczego, popyt na pracę zwiększy się, w efekcie czego zatrudnienie w gospodarce narodowej wzrośnie o 0,4%, przy czym NSZZ „Solidarność” nie podziela tego stanowiska. Obecne działania rządu związane z wprowadzaniem tzw. „zielonego ładu” stoją w sprzeczności do prognoz zakładających utrzymanie niskiej stopy bezrobocia lub wręcz dalszy jej spadek. Niska stopa bezrobocia wynika wyłącznie z niżu demograficznego i związanego z nim braku pracowników na polskim rynku pracy. Jednocześnie redukcja zatrudnienia stanowi istotne zagrożenie bezrobociem dla znacznej części pracowników. Będzie to szczególnie istotne w przypadku pracowników przemysłu ciężkiego, którzy będą mieli ograniczone możliwości w zakresie zmiany kwalifikacji zawodowych, czy też skorzystania z promowanego obecnie systemu EURES – systemu wyjazdu Polaków do pracy poza granicami RP w krajach Europy Zachodniej.

Odnosząc się do planu finansowego Funduszu Pracy, NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia zwiększenie stanu jego środków pieniężnych w zakresie: zasiłków dla bezrobotnych, aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu, świadczeń obligatoryjnych czy Krajowego Funduszu Szkoleniowego. Jednocześnie NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia propozycję zmniejszenia wynagrodzenia pracowników powiatowych urzędów pracy o kwotę 11 296 tys. zł, gdzie od wielu lat apelujemy o zapewnienie należytej obsady publicznych służb zatrudnienia, z godziwym wynagrodzeniem – zabezpieczającym właściwą obsługę ich beneficjentów. To samo dotyczy propozycji zmniejszenia środków pieniężnych na szkolenia tychże pracowników, zwłaszcza w kontekście planowanych zmian polegających na wprowadzeniu nowej ustawy regulującej zasady funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia tj. ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia.

Podatki
Jak wynika z przedstawionego projektu ustawy budżetowej na 2025 rok nie są przewidziane zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Brak zmian w zakresie stawek podatkowych, kwoty wolnej od podatku, progów podatkowych, pracowniczych kosztów uzyskania przychodu NSZZ „Solidarność” ocenia negatywnie.

NSZZ „Solidarność” postuluje, aby rząd powrócił do wyższych limitów zwolnień przedmiotowych w zakresie zapomóg wypłacanych z funduszu zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej (art. 21 ust 1 pkt 9a), zapomóg losowych, zapomóg z innych źródeł (art. 21 ust 1 pkt 26b), rzeczowych i pieniężnych świadczeń sfinansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych (art. 21 ust 1 pkt 67), dopłaty do wypoczynku z innych źródeł (art. 21 ust 1 pkt 78b). Aktualna sytuacja klęski powodziowej uzasadnia takie stanowisko.

NSZZ „Solidarność” postuluje również zainicjowanie przez rząd dalszych działań, które poskutkują zwolnieniem przedmiotowym pomocy udzielanej powodzianom oraz ulgi podatkowe darczyńcom – wzorem ulg związanych z Covid-19.

Nadal brak jest propozycji powrotu do stawek VAT w wysokości 22% oraz 7%. Wprowadzenie w 2011 roku podwyższonych stawek miało mieć charakter tymczasowy.

Rodzina
NSZZ „Solidarność” z niepokojem przyjmuje brak jakichkolwiek działań osłonowych w 2025 roku dla najwrażliwszych gospodarstw domowych, w roku w którym głębiej „odmraża” się ceny energii a prognozowany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług nadal odbiega od bezpiecznego pułapu, istnieje duże zagrożenie, że najuboższe rodziny nie będą w stanie utrzymać swoich mieszkań. Tym bardziej, że na kolejne trzy lata pozostają niezmienione progi dochodowe uprawniające do świadczeń rodzinnych a także wysokości tych świadczeń. Marginalizowanie systemu świadczeń rodzinnych od blisko dekady powoduje, że rodziny cierpiące niedostatek prędzej otrzymają wsparcie z systemu pomocy społecznej niż z systemu wsparcia rodzin.

Według skonsolidowanego planu wydatków w układzie zadaniowym budżetu na rok 2025 na zadanie 13.4 Wspieranie rodziny zaplanowano kw. 15,49 mld zł, a zatem kwota ta jest niższa od planowanej na rok 2024, która wynosiła 16,13 mld zł. Jest to tym bardziej niezrozumiałe przy deklaracji rządu, że zadanie to jest priorytetowe.

Można także założyć, że przyjęty nowy wskaźnik bazowy dla zadania wspieranie rodziny (Planowanie w układzie zadaniowym): ubóstwo relatywne dzieci do lat 17 na poziomie 14,3%, który nie jest zbyt ambitnym celem jest potwierdzeniem, że polityka wsparcia rodzin może nie przyczynić się do realnych postępów w tym zakresie.

NSZZ „Solidarność” zwraca także uwagę, że w kwietniu 2024 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło propozycje wzrostu kwoty zasiłku pogrzebowego. Zmiana jest wyczekiwana z uwagi na duży spadek wartości wsparcia, od kiedy ustalono je w 2011 r. na poziomie 4000 zł. Pomimo, że projektowane zmiany zakładały wzrost kwoty zasiłku już w 2025 roku, nie przewiduje się w projekcie budżetu realizacji konsultowanych planów.

Pomoc społeczna
W 2025 roku będą obowiązywały nowe, wyższe progi dochodowe uprawniające do pomocy społecznej, co niewątpliwie zwiększy liczbę świadczeniobiorców, ale także kwoty wydatkowane na ten cel. W budżecie zabezpieczono odpowiednie fundusze, które będą przekazywane do samorządów.

Należy także zauważyć, iż skutki powodzi, z którą obecnie boryka się Polska, spowodują zwłaszcza w regionie dotkniętym klęską żywiołową, zwiększone potrzeby obywateli jak również wytężoną pracę służb społecznych na tym terenie. Natomiast program wieloletni przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 19 czerwca 2024 r.: „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci dodatku motywacyjnego na lata 2024–2027” nie znajduje odzwierciedlenia w projekcie budżetu. NSZZ „Solidarność” wskazuje na potrzebę oznaczenia dedykowanych na ten cel środków, które zapewniono uchwałą RM nr 62, w kwocie blisko 2 mld złotych, tak aby nie było wątpliwości, że zostały one zabezpieczone w celu realizacji programu rządowego.

Sytuacja osób z niepełnosprawnościami.
Wydatki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, zgodnie z projektem budżetu na 2025 r., będą wynosić prawie 9 mld 902 mln zł, a zatem są wyższe od tegorocznego o 300 mln zł. Jednak przewidziana w budżecie PFRON na 2025 rok dotacja z budżetu państwa na dofinansowanie do pracy pracowników niepełnosprawnych jest identyczna jak w 2024 roku – 1 mld 80 mln zł. Również przewidziane całkowite wydatki na dofinansowanie przez PFRON do pracy pracowników niepełnosprawnych są takie jak w 2024 r. tzn. 3 mld 600 mln zł. Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pragnie zauważyć, że zgodnie z projektem ustawy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.07.2024 r o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jeszcze w bieżącym roku ma nastąpić podwyższenie dofinansowań do pracy pracowników niepełnosprawnych o 15%. Wzrost ten jest bardzo oczekiwany przez pracowników i pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne. NSZZ „Solidarność” już od dłuższego czasu apeluje o odpowiednie ukształtowanie wysokości dofinansowania. Zgodnie z powyższym projektem podwyżka taka ma kosztować PFRON 554 miliony zł rocznie. Z ustawy budżetowej to nie wynika i nie ma zapisanych środków na podwyższenie dofinansowań ani w części dotyczącej dotacji z budżetu państwa ani w części finansowanej przez PFRON z własnych środków.

Na świadczenie uzupełniające dla osób niepełnosprawnych w Funduszu Solidarnościowym przewidziano 3,3 mld zł z tego funduszu. Jest to o 170 milionów zł kwota niższa niż w roku 2024 r. Zatem przewidywany budżet Funduszu Solidarnościowego nie pozwoli na spełnienie ponawianego postulatu NSZZ „Solidarność” dotyczącego likwidacji kryterium dochodowego przy świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Wiele już razy NSZZ „Solidarność” podkreślał, że kryterium to jest niesprawiedliwe i nie spełnia swej funkcji.

Emerytury i renty
Prezydium KK zwraca uwagę na wspólne stanowisko strony związkowej z dnia 15 lipca 2024 r. ws. wysokości wskaźnika waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w 2025 r. Reprezentatywne centrale związkowe powtórzyły postulat waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2024 r. powiększony o co najmniej 50% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w roku 2024. Wobec nadal niestabilnej sytuacji gospodarczej konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa finansowego na wahania najwrażliwszym grupom społecznym, jakimi niewątpliwie są emeryci i renciści.