Decyzja Prezydium KK nr 163/23 ws. opinii o Wniosku Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego unijną pulę talentów COM (2023) 716

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje Wniosek Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego unijna pulę talentów COM (2023) 716.

Prezydium KK uznaje za prawidłowe rozwiązanie, zgodnie z którym od swobodnej decyzji państw członkowskich zależy: przystąpienie do platformy, modyfikacja wykazu zawodów deficytowych oraz możliwość stworzenia szczególnej procedury dla pracowników zrekrutowanych poprzez platformę.

Równocześnie, opiniując Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiej i Rady ustanawiające europejską pulę talentów, Prezydium KK zwraca uwagę na dwie kwestie:

  • Po pierwsze apelujemy o szybkie podjęcie prac nad kompleksową strategią migracyjną Polski. Uważamy, że powstanie takiego dokumentu i jego szerokie skonsultowanie jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju gospodarczego i społecznego Polski.
  • Po drugie ponownie zwracamy uwagę na konieczność równego traktowania obywateli państw trzecich zarobkujących w Polsce. W tym kontekście protestujemy przeciwko funkcjonowaniu w polskim porządku prawnym konstrukcji umowy o pomocy przy zbiorach, ze względu na brak zawartych w niej norm dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, czasu pracy, gwarancji wypoczynku i prawa do godnego wynagrodzenia. Jest to prekaryjna forma zatrudnienia na bazie której, de facto w Polsce, pracują wyłącznie obywatele państw trzecich. Wprowadzenie tego typu rozwiązań postrzegamy jako sprzeczne z Konstytucją RP i wiążącymi Polskę umowami międzynarodowymi.

Unijny zasób talentów ma stanowić odpowiedź na obserwowane w UE braki kadrowe. Występują one w wielu sektorach. Niedobory kadrowe wynikają w pierwszej kolejności z faktu, że europejskie społeczeństwa się starzeją, a liczba osób w wieku produkcyjnym każdego roku spada. Ponadto, w wielu sektorach warunki pracy są niskie lub praca w nich postrzegana jest jako trudna i pozbawiona prestiżu (za przykład może posłużyć sektor transportu drogowego). Odpowiedź na te wyzwania powinna stanowić fundament długookresowej polityki rynku pracy. Przedstawiona inicjatywa jawi się tylko jako rozwiązanie doraźne, a migracja zarobkowa nie może być jedynym rozwiązaniem. Podkreślamy szczególną potrzebę inwestowania w dostępne europejskie zasoby pracy. Dotyczy to zwłaszcza takiego kraju jak Polska, który nie jest zwykle docelowym i pożądanym miejscem imigracji zarobkowej. Jednym z głównych celów unijnego zasobu talentów powinno być zapewnienie równomiernego rozwoju zasobów ludzkich i całego rynku pracy we wszystkich krajach członkowskich.

Niemniej, sama inicjatywa zasobu talentów wydaje się działaniem oczekiwanym i zasadnym. Warto zauważyć, że swoisty program pilotażowy już się odbywa i bierze w nim udział Polska. Warto byłoby przeprowadzić podsumowanie tego programu i ocenić jego rezultaty oraz ewentualne słabości. Prezydium KK apeluje o to, by w takiej dyskusji brali udział partnerzy społeczni.

Niezależnie od tego, że sama inicjatywa jest oczekiwana i stanowi pożądaną alternatywę dla niekontrolowanej lub nie zawsze w pełni przejrzystej migracji do krajów UE, Prezydium KK wskazuje wątpliwości i uwagi dotyczące inicjatywy.

Nie mamy najmniejszych wątpliwości, że europejska polityka migracji zarobkowej powinna promować godną pracę, równe traktowanie, a także zapobiegać i chronić pracowników migrujących przed wyzyskiem i nadużyciami. Ta naczelna zasada powinna być realizowana przez pełne wdrożenie mechanizmów ochrony pracy w UE, w tym poprzez skuteczny system kontroli i sankcji, a także dalsze wsparcie dla działalności związków zawodowych i rokowań zbiorowych.

Ponadto, uważamy że europejscy partnerzy społeczni, a zwłaszcza związki zawodowe, powinni być włączeni w system zarządzania Europejskim zasobem talentów. Obecnie Wniosek jest w tej kwestii dość enigmatyczny.

Istotne jest również, by zapewnić wysoki standard uczciwej rekrutacji, w tym rozważyć zakaz nieuczciwych praktyk, opłat rekrutacyjnych i potrąceń. W sektorach wrażliwych na nadużycia finansowe należy zakazać pośredników i agencji, a także ściśle ograniczyć podwykonawstwo.

Powinno to opierać się na zasadach uczciwej rekrutacji MOP (General principles and operational guidelines for fair recruitment and Definition of recruitment fees and related costs, 2019).

Pojawia się również pytanie o to czy dalej będzie stosowany dotychczasowy system naboru pracowników z państw trzecich.

Decyzja Prezydium KK nr 162/23 ws. projektu Dyrektywy w zakresie jednolitego systemu opodatkowania transgranicznych podmiotów prawnych w UE (BEFIT)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nie ma wątpliwości, że na terenie Unii Europejskiej ma miejsce konkurencja podatkowa oraz funkcjonują raje podatkowe. Ma to negatywny wpływ na wszystkie państwa i jest wyrazem egoizmu niektórych państw, które dążą do rozwoju gospodarczego kosztem innych. Co więcej, konkurowanie poprzez zaniżanie stawek opodatkowania przedsiębiorstw, zwłaszcza korporacji ponadnarodowych otwiera i napędza proces erozji wpływów podatkowych.

Powyższy proces nie jest obojętny dla obywateli wielu państw UE. Ograniczenie wpływów podatkowych automatycznie przekłada się na potencjał budżetowy państw, które tracą na tym procesie, ponieważ mniejsze wpływy podatkowe od korporacji prowadzą do ograniczania wydatków społecznych oraz do ograniczenia dostępu do wysokiej jakości usług publicznych. Rozczarowujące jest, iż propozycja nie dokonuje oceny wpływu tego rozwiązania na sytuację pracowników i pracowniczych gospodarstw domowych. Wydaje się, że wniosek nie został poddany ocenie wpływu. Komisja Europejska powinna nawiązać współpracę ze związkami zawodowymi i przedstawić analizy potencjalnego dynamicznego wpływu proponowanej dyrektywy na miejsca pracy.

Również z perspektywy wartości stojących u podstaw systemu europejskiego, sytuacja w której wielkie korporacje ponadnarodowe unikają opodatkowania, a korzyści z tego czerpią jedynie wybrane państwa jest nieuczciwe i uderza w tak ważny cel działania UE jakim jest ograniczanie nierówności, tak między poszczególnymi państwami jak i nierówności społecznych. W tym drugim wypadku unikanie opodatkowania przez korporacje prowadzi do sytuacji, w której dochody z kapitału są opodatkowane w sposób bardziej przyjazny niż dochody z pracy.

Chcemy również podkreślić, że na takiej sytuacji tracą spółki, które posiadają znaczący udział kapitału państwowego mające strategiczne znaczenie i zapewniające generalnie wysokiej jakości miejsca pracy. W praktyce to właśnie one stanowią o większości wpływów podatkowych z podatku CIT i nie uciekają przed opodatkowaniem do innych państw.

Nie jest to obojętne na sytuację w Polsce. Obserwowana jest polityka przyciągania inwestycji zagranicznych m.in. korzystnymi rozwiązaniami podatkowymi. Mamy świadomość jak niezwykle ważne są inwestycje, zwłaszcza w tych sektorach, które generują wysoką jakość dodaną, gdzie tworzone są wysokiej jakości miejsca pracy, a także w tych, gdzie produkt lub usługa finalna pozycjonują Polskę wyżej w łańcuchu dostaw, jednak musimy być świadomi kosztów jakie są z tym związane, by końcowy bilans oceniać w sposób należyty. Powinno się także promować podmioty, które przestrzegają praw pracowniczych w zamówieniach publicznych.

Chcemy podkreślić, że optymalizacja podatkowa wynikająca z konkurencji podatkowej przekłada się również na dochody pracowników z pracy i ich zdolność do prowadzenia negocjacji zbiorowych. Przenoszenie kapitału tam gdzie istnieje możliwość zmniejszania danin publicznych wynikających z podatków uderza w pracowników z państw, gdzie ma miejsce faktyczna działalność poszczególnych korporacji. Z tego powodu poszukiwanie rozwiązań, które ograniczą ten negatywny efekt zyskuje aprobatę NSZZ „Solidarność”. Propozycję wprowadzenia zharmonizowanych ram opodatkowania osób prawnych, prowadzących działalność transgraniczną ocenić należy pozytywnie.

Wątpliwości budzi zaproponowana dość niska stawka podatku na poziomie 15%, biorąc pod uwagę, że średnia wartość podatku CIT w UE wynosi nieco ponad 21%. Tym samym ustalenie stawki na tak niskim poziomie może doprowadzić do tego, że szereg państw będzie skłonna obniżać daniny korporacji, co w konsekwencji doprowadzi do skutków odwrotnych od zamierzonych. Dyrektywa będzie istotnie oddziaływała na istniejący w Polsce system zachęt podatkowych dla korporacji, które są zainteresowane ulokowaniem tu swoich inwestycji. Kluczowe znaczenie w tym systemie mają specjalne strefy ekonomiczne. Wprowadzenie proponowanego rozwiązania będzie wymagało rewizji tych zachęt. Prezydium KK wzywa do tego, by te prace były w przyszłości prowadzone z udziałem związków zawodowych, tak by możliwa była pełna ocena skutków wprowadzanych zmian.

Prezydium KK pragnie po raz kolejny zaznaczyć, że wysiłki harmonizacyjne powinny koncentrować się na kwestii kosztów pracy i obserwowanych istotnych różnicach w wysokości wynagrodzeń na tych samych stanowiskach pracy w różnych państwach członkowskich. Istnieje szereg mechanizmów, które mogą prowadzić do zbliżenia stawek płac między państwami, jak choćby mechanizmy rokowań zbiorowych na poziomie transgranicznym, czy wzmacnianie europejskich rad zakładowych i udziału w ich pracach związków zawodowych. Należy również w jak najbardziej ambitny sposób wdrożyć do polskiego prawa dyrektywę w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej.

Decyzja Prezydium KK nr 161/23 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z autopoprawką autorstwa KP Konfederacji

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia poselski (KP Konfederacji) projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z autopoprawką. Celem projektowanej ustawy jest podniesienie kwoty wolnej od podatku dla wszystkich podatników do wysokości równej dwunastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ale nie mniejszej niż 60 tys. zł. Podniesienie kwoty wolnej od podatku jest spełnieniem postulatu NSZZ „Solidarność”, który domaga się zmniejszenia obciążeń podatkowych dla najmniej zarabiających. Środki, które pozostaną do dyspozycji gospodarstw domowych będą zwiększać ich bezpieczeństwo dochodowe.

Prezydium KK wskazuje jednak, że zwiększenie kwoty wolnej od podatku, będzie oddziaływać najmniej na poziom dochodu do dyspozycji podatników o najniższych dochodach z pracy ze względu na funkcjonującą aktualnie konstrukcję poboru składki zdrowotnej.
W opinii Związku, składka zdrowotna powinna być potrącana przed opodatkowaniem dochodów z pracy, tak aby nie naruszać reguły nieobciążania podatkowo wydatków na cele pozostające konstytucyjnym obowiązkiem państwa.

Decyzja Prezydium KK nr 160/23 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” jednoznacznie krytycznie ocenia poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (przedstawiciel posłów wnioskodawców p. Michał Wawer).

Opiniowany projekt zawiera fundamentalne propozycje zmian w systemie ubezpieczeń społecznych, takie jak:

– dobrowolna składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób samozatrudnionych,

– wprowadzenie nowej konstrukcji dobrowolnego ubezpieczenia wypadkowego (w dotychczasowym porządku prawnym niewystępujące),

– zmiana w obszarze konstrukcji dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (w dotychczasowym porządku prawnym dobrowolne ubezpieczenie chorobowe dotyczy ubezpieczonych podlegających obowiązkowej składce na ubezpieczenie emerytalne i rentowe).

Zdaniem Prezydium KK wprowadzenie głębokich zmian systemowych nie powinno być przedstawiane bez oceny skutków regulacji (OSR). Zatem taki projekt grupy posłów można traktować wyłącznie jako sygnał polityczny preferowanego kierunku zmian, a przez to nie ma możliwości z nim polemiki.

Ponadto legislacyjna skrótowość przedmiotowego projektu i brak odniesień do innych ustaw stanowiących część sytemu ubezpieczeń społecznych pokazuje, że projekt nie został poważnie przemyślany. Technika legislacyjna, a wskazując precyzyjnie, brak uwzględnienia powiązań pomiędzy rozwiązaniami w poszczególnych ustawach z zakresu ubezpieczeń społecznych – sprawia, że proponowane rozwiązania są niemożliwe do przyjęcia.

W opinii Prezydium KK przyjęcie opiniowanego projektu przyczyni się do zwiększenia liczby osób w wieku poprodukcyjnym, które nabędą prawo do skrajnie niskich emerytur (co dodatkowo obciąży koszty funkcjonowania sytemu pomocy społecznej) czy wywołania olbrzymiej presji polegającej na wypychaniu pracowników ze stosunku pracy w kierunku relacji określanych potocznie jako b2b, w których organizator pracy nawiązuje umowy z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. Co więcej, projekt w żaden sposób nie bierze pod uwagę już istniejących preferencji w zakresie opłacania składki (rodzi się przykładowe pytanie czy także w okresie opłacania tzw. małego ZUS jego postanowienia znajdą zastosowanie).

W ocenie Prezydium KK istotą problemu nie jest bieżące uszczuplenie środków wpływających do FUS jaki wywołałaby realizacja projektu, ale jego skutki długofalowe.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” apeluje do posłów o większy namysł nad składanymi projektami oraz uwzględnianie w nich obowiązujących zapisów Konstytucji RP oraz wiążących Polskę umów międzynarodowych takich jak Europejska Karta Społeczna oraz dokumentów programowych Unii Europejskiej takich jak Europejski Filar Praw Socjalnych. Zwracamy uwagę, że Polska wielokrotnie w zaleceniach krajowych wynikających z procedury Semestru Europejskiego otrzymywała uwagi wskazujące na konieczność poprawy jakości legislacji. Pewnym elementem jest poprawa jakości projektów poselskich, tak aby nie były one manifestami politycznymi a względnie przemyślanymi konstrukcjami legislacyjnymi.

Decyzja Prezydium KK nr 159/23 ws. osób odpowiedzialnych za projekt „Schematy Dialogu Społecznego dla Godnej Pracy w sektorze publicznym na poziomie samorządu II”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wskazuje jako osoby odpowiedzialne z ramienia Prezydium KK za realizację projektu „Schematy Dialogu Społecznego dla Godnej Pracy w sektorze publicznym na poziomie samorządu II” (ang.: „Social Dialogue Schemes for Decent Work in the public sector at municipal level II”), nr umowy 2022/348282:

  • Jerzego Jaworskiego, Zastępcę Przewodniczącego – Skarbnika NSZZ „Solidarność”,
    oraz
  • Bartłomieja Mickiewicza, Zastępcę Przewodniczącego NSZZ „Solidarność”
    ds. struktur branżowych

Decyzja Prezydium KK nr 158/23 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na materiałach promocyjnych związanych z organizacją obchodów 42. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.

Decyzja Prezydium KK nr 155/23 ws. opinii do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia poselski (PIS) projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, którego celem jest utrzymanie do 30 czerwca 2024 r. stawki „0%” na podstawową żywność. Jednocześnie z uzasadnienia projektu nie wynika dlaczego projektodawca zdecydował się na przedłużenie stawki „0%” VAT tylko na okres kolejnych sześciu miesięcy

Decyzja Prezydium KK nr 154/23 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

rezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Muzeum Zimnej Wojny im. Generała Kuklińskiego z siedzibą w Warszawie, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” w ekspozycji stałej, dotyczącej okresu lat 80-tych XX wieku.