Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z satysfakcją przyjmuje uwagi Komisji Europejskiej, która dostrzega wysiłki Polski w zakresie realizacji zaleceń dotyczących przerwania cyklu marginalizacji poprzez inwestowanie w dzieci.
Ograniczenie zjawiska ubóstwa wśród dzieci stanowi bowiem najskuteczniejsze narzędzie do ograniczania marginalizacji i wykluczenia społecznego w przyszłości. Osiągnięcie tego celu stało się możliwe dzięki sztandarowemu Programowi „Rodzina 500+”, którego głównym celem było inwestowanie w politykę rodzinną i społeczną. Z analiz EAPN Polska prowadzonych przez dr hab. Ryszarda Szarfenberga ( na podstawie danych IBS, BŚ oraz MRPiPS) wynika, że stopień oddziaływania świadczenia wychowawczego na poziom ubóstwa jest znaczący. Bowiem ubóstwo skrajne ogółem spadło z 7,5 % do 4,6 % natomiast ubóstwo skrajne wśród dzieci z 11,9 % do 2,7 %. Natomiast poziom ubóstwa relatywnego ogólnie zmniejszył się z 17,3 % do 13,4 %, a wśród dzieci z 23,2 % do 10,5 %.
Można zatem przyjąć, iż działania podejmowane w tym obszarze są efektywne
i skierowane do właściwych grup społecznych oraz co najważniejsze, osiągają zamierzone cele. Dotychczas relatywnie niski poziom świadczeń nie pozwalał na wyraźną redukcję ubóstwa i nie stanowił realnego wsparcia dla rodzin.
Jednocześnie Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia działania rządu RP w zakresie marginalizacji świadczeń rodzinnych oraz odstąpienie od weryfikacji wysokości świadczeń rodzinnych oraz kryteriów dochodowych do tych świadczeń. Stanowi to niekonsekwencję działania z jednej strony, a z drugiej zaś deprecjonuje dodatkowe narzędzia, które rząd może wykorzystywać do przerwania cyklu marginalizacji i ubóstwa wśród najuboższych oraz rodzin z dziećmi.
W ramach ograniczania zjawiska marginalizacji bardzo istotnym elementem jest wspieranie aktywności zawodowej rodziców poprzez umożliwienie im godzenia życia zawodowego i rodzinnego. Takim wsparciem jest dostęp do tanich i dobrych jakościowo usług opieki nad dziećmi do lat 3. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” ze zdumieniem dostrzega, iż do Polski nie wystosowano żadnych zaleceń w tym zakresie, które kierowano
w latach poprzednich (s.32 raportu). Zdaniem Prezydium KK takie rekomendacje są przedwczesne, gdyż ze sprawozdania na temat realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r.
o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2015 r. wynika, że wprawdzie obserwujemy systematyczny wzrost liczby instytucji opieki nad najmłodszymi dziećmi, ale potrzeby nadal nie są zaspokojone w satysfakcjonującym zakresie. W roku 2015 funkcjonowało 2990 instytucji opieki nad dziećmi do lat 3, co przekładało się na 83.960 miejsc opieki. Dla porównania w roku 2011 funkcjonowało 511 placówek, co dawało łącznie 32.053 miejsc opieki nad dziećmi.
Wraz ze wzrostem liczby placówek oraz miejsc opieki nad dziećmi następuje systematyczny wzrost wydatków na ten cel. W 2015r. wydatki te wzrosły w stosunku do roku 2014 z 652,7 mln zł do 802,5 mln zł, co stanowi wzrost o ok. 23%. Wydatki były przeznaczone na żłobki: 776,8 mln zł, kluby dziecięce: 13,4 mln zł oraz 12,3 mln zł na dziennych opiekunów.
Jednocześnie następuje systematyczny wzrost podmiotów niepublicznych świadczących usługi w zakresie opieki nad dziećmi, co stanowi wzrost z 38% w roku 2011 na 77% w roku 2015. Daje to łącznie nadal tylko 8,3% dzieci objętych opieką instytucjonalną (dla porównania: w roku 2010 objętych opieką było jedynie 2,6%). Mimo oczywistych wysiłków ze strony rządu oraz przede wszystkim samorządu lokalnego nadal jest wiele do zrobienia w tym obszarze i nie można mówić o sukcesie.
W celu ograniczania zjawiska marginalizacji wśród dzieci niepełnosprawnych realizowana jest polityka integracji zarówno w ramach opieki przedszkolnej jak i na kolejnych szczeblach edukacji. Jednocześnie Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, iż w celu ochrony interesów i praw dziecka w Polce funkcjonuje od 2000r. instytucja Rzecznika Praw Dziecka, który działa jako jednoosobowy organ władzy państwowej na podstawie art. 72 Konstytucji RP oraz zgodnie z ustawą z 6 stycznia 2000r. o Rzeczniku Praw Dziecka.
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” popiera uwagi KE dotyczące wzmacniania organizacji pozarządowych w zakresie ograniczania zjawiska marginalizacji zwłaszcza wśród dzieci, ale jednocześnie podkreśla, że za realizację polityki socjalnej oraz rodzinnej odpowiada rząd, a samorząd wspierany poprzez lokalne inicjatywy jest bezpośrednim wykonawcą i realizatorem polityki państwa w tym zakresie.