Decyzja Prezydium KK nr 63/21 ws. poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy – Prawo przedsiębiorców

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy – Prawo przedsiębiorców (Lewica).
Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy intencją autorów projektu jest zagwarantowanie osobom świadczącym pracę na podstawie umów innych niż umowa o pracę, a także osobom prowadzącym własną, jednoosobową działalność gospodarczą prawa do wypoczynku.
Idea rozszerzenia przepisów ochronnych Kodeksu pracy na osoby wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy jest zgodna z postulatami formułowanymi przez NSZZ „Solidarność” i zasługuje na poparcie. Sposób realizacji tej idei zaproponowany w projekcie zasługuje jednak na krytyczną ocenę. Przede wszystkim projekt nie uwzględnia regulacji zawartej w art. 22 § 1 i § 11 k.p. przewidującej już dziś, że osobiste i odpłatne wykonywanie pracy na rzecz drugiego podmiotu, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez ten podmiot jest zatrudnieniem w ramach stosunku pracy bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Istotą tej regulacji jest ograniczenie autonomii woli stron zawierających umowę. Jeżeli stosunek prawny nawiązany w jej wyniku posiada znamiona odpowiadające stosunkowi pracy, mamy do czynienia z nawiązaniem stosunku pracy oraz podleganiem reżimowi prawa pracy bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. W projekcie proponuje się odmienne od przewidzianych w art. 22 § 1 k.p. kryteria objęcia osób wykonujących prace na innej podstawie niż umowa o pracę reżimem prawa pracy takie, jak wykonywanie pracy osobiście, na stałe, przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, w wymiarze dobowym czasu pracy nie mniejszym niż pół etatu. Jeśli założyć, że intencją autorów projektu jest objęcie zakresem regulacji przepisów Kodeksu pracy wyłącznie osób, które wykonują pracę na podstawie innej umowy niż umową o pracę, i które na podstawie art. 22 § 1 i §11 nie stały się pracownikami z uwagi na pozorność zawartej przez nie umowy, to powstaje pytanie o to czy w przypadku takim ingerencja w zasadę autonomii woli stron chcących zawrzeć umowę cywilnoprawną nie jest nadmierna i czy nie należałoby realizację deklarowanych w uzasadnieniu projektu skutków osiągnąć poprzez stosowną nowelizację Kodeksu cywilnego. Z kolei, jeżeli intencją autorów projektu jest zmiana kryteriów kwalifikacji umów cywilnoprawnych decydujących o nawiązaniu stosunku pracy to należałoby zaproponować stosowną zmianę art. 22 § 1 k.p.
Z powyższych względów projekt w zaproponowanym kształcie zasługuje na negatywną opinię.