Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uznaje przedstawioną przez Komisję Europejską propozycję Europejskiego filaru praw socjalnych (COM 2017/ 251 final) za właściwy (choć niewystarczający) krok w kierunku wzmacniania społecznego wymiaru integracji europejskiej. Jest to szczególnie istotne w odniesieniu do tych państw członkowskich UE, których obywatele cierpią na niedostatek standardów socjalnych spowodowany postkomunistyczna spuścizną. Jednocześnie Prezydium KK, w ślad za swoją decyzją z dnia 23 maja 2017 r. (Decyzja Prezydium KK nr 64/17), podtrzymuje negatywną ocenę propozycji ograniczenia filaru wyłącznie do państw strefy euro, z opcją dobrowolnego przystąpienia doń pozostałych państw członkowskich UE, gdyż może to grozić stworzeniem „Unii dwóch prędkości” w odniesieniu do kwestii społecznych.
Mając powyższe na względzie Prezydium KK wzywa rząd RP do podjęcia działań mających na celu pełne włączenie się Polski w działania na rzecz Europejskiego filaru praw społecznych, w tym przyjęcia proklamacji dotyczącej tej inicjatywy na Trójstronnym Szczycie Społecznym na rzecz Wzrostu i Zatrudnienia, który odbędzie się 17 listopada br. w Goeteborgu.
Zwracamy uwagę, że dla Polski jako kraju, który wciąż z dużymi problemami wdraża konstytucyjną zasadę społecznej gospodarki rynkowej, wyjątkową wartość mają następujące zapisy Europejskiego filaru praw socjalnych:
· Dialog społeczny i zaangażowanie pracownikówgdzie wskazuje się na potrzebę promowania układów zbiorowych pracy;
· Informacje dotyczące zatrudnienia i ochrony w przypadku zwolnieniaw Filarze wskazuje się, że zanim pracownik zostanie zwolniony ma prawo do otrzymania informacji na temat powodów zwolnienia;
· Aktywne wsparcie na rzecz zatrudnienia– gdzie podkreśla się, że każdy ma prawo do otrzymania wsparcia w odniesieniu do poszukiwania pracy, szkolenia i przekwalifikowania zawodowego;
· Wynagrodzenie– gdzie wskazuje się, że pracownicy mają prawo do godziwego wynagrodzenia zapewniającego godne warunki życia;
· Zdrowe, bezpieczne i odpowiednio dostosowane środowisko pracy oraz ochrona danych – podkreślenie, iż pracownicy mają prawo do środowiska pracy dostosowanego do ich potrzeb zawodowych, które umożliwia im przedłużenie ich uczestnictwa na rynku pracy.
Te przykłady pokazują, że filar prawidłowo wyznacza kierunki rozwiązań istniejących bolączek na polskim rynku pracy takich jak: brak stosowania metody układowej do określania warunków płacy i pracy, możliwość wypowiadania umów na czas określony bez podania uzasadnienia czy brak organizowania warunków pracy w taki sposób, aby sprzyjały one długiej aktywności na rynku pracy.
W ocenie Prezydium KK, aktywne przystąpienie naszego kraju do filaru jest ważne, aby wykazać, że polskiemu rządowi zależy na pozytywnej konwergencji standardów socjalnych. Obecnie nie jest to oczywiste mając na względzie, że Polska wciąż nie ratyfikowała Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej oraz Protokołu o Skardze Zbiorowej do ZEKS, a także zwleka ze związaniem się wieloma istotnymi konwencjami MOP, w tym m.in. w pełnym zakresie Konwencją nr 102 dotyczącą minimalnych standardów w zakresie zabezpieczenia społecznego.