Stanowisko Prezydium KK nr 3/16 ws. poselskiego projekty ustawy o zmianie ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z dezaprobatą i oburzeniem przyjęło informację o poselskiej inicjatywie zmiany ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe mającej w głównej mierze przynieść znaczący wzrost uposażeń wysokich funkcjonariuszy tak rządowych jak i parlamentarnych.

Jeżeli można się zgodzić z potrzebą uregulowania kwestii uposażenia małżonki obecnie sprawującego urząd Prezydenta jak i małżonek byłych Prezydentów oraz wprowadzenia mechanizmów stymulujących wynagrodzenia funkcjonariuszy państwowych w oparciu o przesłanki sytuacji gospodarczej, poziomu wynagrodzeń w gospodarce narodowej, wysokości minimalnego wynagrodzenia czy sytuacji społecznej, tak nie do zaakceptowania jest tak rażący wzrost wynagrodzeń dla osób objętych zakresem działania ustawy, szczególnie w okresie kiedy już siódmy rok z rzędu zamrożony jest wzrost wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w państwowej sferze budżetowej.

Nie bez znaczenia pozostaje fakt omijania procesu konsultacji społecznych projektów aktów prawnych przez związki zawodowe w oparciu o art. 19 ustawy o związkach zawodowych. Dziwi fakt skierowania przez Marszałka Sejmu, projektu do pierwszego czytania z pominięciem konsultacji przez Rady Dialogu Społecznego, szczególnie w okresie prowadzenia szerokich konsultacji założeń do budżetu państwa na 2017 rok.

 Domagamy się odmrożenia wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej, objęcie wszystkich pracowników państwowej sfery budżetowej wzrostem wynagrodzeń w nie mniejszym wymiarze niż to określiły trzy reprezentatywne centrale związków zawodowych w stanowisku z dnia 18.05.2016 roku orazpowstrzymani procesu legislacyjnego i skierowania przedmiotowego projektu do konsultacji społecznych.  

 

Stanowisko KK nr 3/16 w 40. rocznicę Czerwca’76

W 40 rocznicę wydarzeń Radomskiego Czerwca ’76 Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” pragnie złożyć hołd bohaterskim robotnikom Radomia, Ursusa i Płocka za ich wkład w walkę z komunistycznym reżimem.

         25 czerwca 1976 roku robotnicy największych radomskich zakładów, a także robotnicy Płocka i Ursusa opuścili stanowiska pracy. Na ulicach tych miast protestowało dwadzieścia tysięcy ludzi dając wyraz swemu niezadowoleniu z warunków życia, niesprawiedliwego systemu wynagradzania i wysokich kosztów utrzymania.

Podobnie jak  robotnicy w Poznaniu w 1956 roku czy na Wybrzeżu w 1970 roku spotkali się z brutalnymi aresztowaniami, „ścieżkami zdrowia”, drakońskimi wyrokami sądów, pozbawieniem środków do życia, trwającymi długie lata prześladowaniami. Wielu
z nich za swój protest zapłaciło utratą życia, zdrowia. Za swoje bohaterstwo
i błogosławieństwo dla protestujących robotników Radomia życiem zapłacił ks. Roman Kotlarz.

            Dziś, z perspektywy 40  lat, widzimy, że protesty te były potrzebne, że ofiary poniesione przez bohaterów Radomskiego Czerwca ’76 nie były daremne. 

Radomski Czerwiec ’76 był jednym z przystanków na drodze naszego kraju
do odzyskania suwerenności i niepodległości.

Dziękujemy uczestnikom tamtych wydarzeń za odważną  walkę o godność polskich robotników, o uczciwość w życiu społecznym, o prawo do  bezpiecznego życia we własnej ojczyźnie.

Dziękujemy członkom Komitetu Obrony Robotników, Ruchu Obrony Praw Człowieka
i Obywatela, Kościołowi oraz innym osobom, które kierując się solidarnością nie wahały się spieszyć z pomocą prześladowanym i ich rodzinom, którzy wspierali ich materialnie
i duchowo, którzy bronili ich przed komunistycznym wymiarem „sprawiedliwości”. 

Decyzja Prezydium KK nr 3/16 ws. opinii o prezydenckim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie  opiniuje prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.

Prezydencki projekt ustawy wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym przywracając wiek emerytalny obowiązujący do dnia 31 grudnia 2012 roku, wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn. Jednocześnie uchyla się przepisy określające „ścieżkę dojścia” do wieku emerytalnego 67 lat. Ponadto projekt zakłada likwidację instytucji emerytury częściowej, przysługującej po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 62 lata dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, która w momencie obniżenia wieku ustawowego staje się bezzasadna. W projekcie proponuje się również powrót do rozwiązania obowiązującego do końca 2012 r., zgodnie
z którym objęcie ubezpieczonego gwarancją otrzymania najniższego świadczenia emerytalnego byłoby uzależnione od osiągnięcia zróżnicowanego wieku ze względu na płeć oraz zróżnicowanych okresów składkowych i nieskładkowych.

Prezydium Komisji Krajowej stwierdza, że przedmiotowy projekt nie uwzględnia społecznie oczekiwanego  rozwiązania sytuacji osób legitymujących się długimi (trzydziestopięcio-, czterdziestoletnimi) okresami zatrudnienia, które utraciły zdolność do kontynuowania zatrudnienia, a nie osiągnęły powszechnego wieku emerytalnego – 60 lat życia dla kobiet i 65 lat życia dla mężczyzn. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” postuluje wprowadzenie  dla takich osób dodatkowej możliwość skorzystania z prawa do emerytury uzależnionej od stażu pracy, liczonego według okresów opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, bez konieczności spełnienia innych warunków.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” podkreśla jednakże potrzebę poprawy sytuacji finansowej systemu emerytalnego, gwarantującego świadczeniobiorcom zabezpieczenie emerytalne na godziwym poziomie. W pierwszej kolejności należy podjąć działania zmierzające do zwiększenia przychodów systemu. Na niski poziom przychodów ze składek wpływają takie zjawiska występujące na rynku pracy jak: wysoki odsetek osób świadczących pracę w ramach tzw. samozatrudnienia oraz na podstawie umów cywilnoprawnych, które opłacają składkę na ubezpieczenie społeczne od niższej niż pracownicy podstawy wymiaru, upowszechnianie się tzw. elastycznych form zatrudnienia, deklarowanie przez pracodawców niższego wynagrodzenia aniżeli rzeczywiście wypłacane pracownikowi czy zatrudnienie na czarno. Skuteczna polityka państwa zmierzająca do wyeliminowania tych patologii powinna przyczynić się do poprawy sytuacji finansowej funduszu emerytalnego, a co równie ważne poprawi sytuację finansową funduszu rentowego oraz Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia.

Najefektywniejsze, tak dla wysokości przyszłych świadczeń jak i dla sytuacji finansowej systemu, pozostają jednak działania zmierzające do wzrostu realnych wynagrodzeń. Brak równowagi finansowej systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce jest
w dużej mierze efektem niskiego poziomu płac, w tym minimalnego i przeciętnego wynagrodzenia, które należą do najniższych w państwach Unii Europejskiej. Właściwa strategia rozwojowa, inwestycje w badania i rozwój, innowacyjność gospodarki,
pro-efektywne miejsca pracy, podnoszenie kwalifikacji i wzrost wydajności muszą nieść za sobą realny wzrost wynagrodzeń.

Koniecznością jest stworzenie warunków motywujących pracodawców do tworzenia możliwości wydłużenia aktywności zawodowej ubezpieczonych, zapewniając pracownikom zbliżającym się do osiągnięcia wieku emerytalnego stosownych miejsc pracy oraz zachowanie przez nich zdolności do świadczenia pracy. Niezbędnym jest tworzenie odpowiednich warunków prawnych i organizacyjnych pozwalających na stopniowe obniżanie aktywności zawodowej na rzecz częściowej dezaktywacji emerytalnej. Dotyczy to szczególnie kobiet, które zarówno przed osiągnięciem wieku emerytalnego jak i po przekroczeniu granicy 60 lat łączą pracę zarobkową z opieką nad innymi członkami rodziny.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” wskazuje na konieczność podjęcia  odrębnych pilnych prac legislacyjnych lub zmian w projekcie opiniowanej ustawy, mających na celu wyeliminowania konsekwencji prawnych wprowadzonego ustawą z 11 maja 2012 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw  art. 25 ust. 1b. Artykuł ten wskazuje, iż jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę na podstawie art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 lub 88 ustawy Karta Nauczyciela (…) podstawę obliczania emerytury,
o której  mowa w art. 24, ustaloną  zgodnie z ust. 1 pomniejsza się o kwotę  stanowiącą sumę pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki  na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Przepis ten wszedł w życie
z dniem 1 stycznia 2013 r.

Regulacja zawarta w art. 25 ust. 1b, zdaniem Prezydium KK NSZZ „Solidarność”, narusza zasady konstytucyjne, w tym przede wszystkim zasadę zaufania obywateli do państwa, zasadę ochrony praw nabytych oraz zasadę równości.  Złamanie tych zasad przez skutki wejścia w życie art. 25 ust. 1 b najłatwiej zaobserwować porównując sytuację kobiet, które skorzystały z prawa do wcześniejszej emerytury. Roczniki kobiet urodzonych do 1952 r. w chwili gdy omawiany przepis został uchwalony (a jeszcze nie wszedł w życie)  mogły wystąpić o wyliczenie zwykłej emerytury jak w 2012 (w tym roku  kończyły 60 rok życia,
a więc nabywały prawo do zwykłej emerytury). Możliwości takiej nie miał rocznik kobiet urodzonych w 1953 r., które odeszły na wcześniejszą emeryturę w 2008 (gdy ukończyły 55 rok życia). Oba roczniki kobiet nie wiedziały, że odchodząc na wcześniejszą emeryturę będzie im ona odliczona od podstawy wymiaru powszechnej emerytury – ale co najważniejsze w naszym przykładzie – rocznik kobiet 1953 w przeciwieństwie do rocznika 1952 nie miał możliwości podjęcia „aktywnego” działania, które uchroniłoby przed otrzymywaniem zdecydowanie niższego świadczenia.  Dysfunkcyjność przepisu z art. 25 ust. 1b pokazujemy na przykładzie kobiet, które odeszły na wcześniejszą emeryturę, ale dotyczy on także mężczyzn urodzonych w 1948 r. a także innych osób, z innych roczników odchodzących na emeryturę na podstawie przepisów szczególnych. 

Nieprawidłowość  wynikające z wejścia w życie art. 25 ust. 1b dostrzegł Rzecznik Praw Obywatelskich – pismo RPO – 723180-III/13/ AJ.

 Legislacyjne rozwiązanie mające na celu doprowadzenia do stanu zgodnego
z zasadami konstytucyjnymi  może polegać na wprowadzeniu art. 25 ust. 1ba o treści:

Przepisu ust. 1b nie stosuje się do kobiet urodzonych w 1953 r. i mężczyzn urodzonych w 1948 r. , pobierających emeryturę na podstawie art. 46, art. 50, art. 50a, art. 50e lub art. 88 ustawy Karta Nauczyciela.Podobną propozycję zawiera Opinia w sprawie petycji dotyczącej emerytur kobiet urodzonych w 1953 r. Kancelaria Sejmu, Biuro Legislacyjne, BL- 112-59 Op/14, z dnia 24 kwietnia 2014 r.

 

Dodatkowo wątpliwości budzi zaproponowany w prezydenckim projekcie ustawy zbyt krótki termin wejście w życie projektowanych przepisów.

 

Mając powyższe na uwadze Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postuluje o rozpoczęcie prac nad założeniami Narodowej Strategii Demograficznej, dalszych zmian w systemie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, ograniczenia
i uszczelnienia KRUS-u, ograniczenia patologii w tzw. „samozatrudnieniu” oraz stosowania „umów śmieciowych”, zmian w systemie promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, stabilizacji zatrudnienia ludzi młodych, systemu rozwiązań prawnych i organizacyjnych pozwalających na kontynuowanie zatrudnienia w wieku okołoemerytalnym i emerytalnym, wzrostu efektywności systemu publicznej opieki zdrowotnej i profilaktyki zdrowotnej.