Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 11 sierpnia br. ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.
Przedstawiony projekt ma na celu poprawę funkcjonowania rozwiązań ustawy wprowadzonej we wrześniu 2013 roku, która zastąpiła rządowy program „Rodzina na swoim”. Niestety, zgodnie z oczekiwaniami, nowe rozwiązanie nie umożliwia uzyskania przez młode rodziny wsparcia w zakupie pierwszego mieszkania. Zdaniem NSZZ „Solidarność” przedstawione poprawki nie wpłyną znacząco na zmianę obecnej sytuacji.
Przede wszystkim ustawodawca nadal wyłącza możliwość uzyskania wsparcia
w przypadku transakcji mieszkaniowych realizowanych na wtórnym rynku nieruchomości, który oferuje częściej mieszkania o umiarkowanym standardzie w przystępnej cenie. Wyłączenie to ogranicza w sposób znaczny zasięg działania ustawy.
Ponadto niezrozumiałe pozostaje ograniczenie wieku osób, które mogą skorzystać z dopłat na podstawie omawianej ustawy, do 35 lat. Z szeregu badań społecznych wynika, że młodzi ludzie coraz później się usamodzielniają, wchodzą na rynek pracy oraz zakładają rodziny. Jedynie ustabilizowana sytuacja zawodowa, którą młodzi Polacy osiągają po 30 roku życia, pozwala podjąć decyzję o długoterminowym zobowiązaniu finansowym, jakim jest zaciągnięcie kredytu hipotecznego.
NSZZ „Solidarność” ponownie zwraca uwagę, że Polska w 2012 roku ratyfikowała Konwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych. Zgodnie z art. 9 ust. 1 lit a) Konwencji, Państwa podejmują środki, które obejmują rozpoznanie, eliminację przeszkód i barier w zakresie dostępności, stosowane m.in. do mieszkań. Dlatego zasadne jest zawarcie w zmienianej ustawie dodatkowych rozwiązań wspierających osoby niepełnosprawne w zakupie mieszkania.
Nowelizacja ustawy powinna także zawierać zapis (w art. 36 lub art. 37), aby nie wykorzystane w bieżącym roku środki, mogły być wypłacane w kolejnych latach. Propozycja ta wynika z bieżącego monitoringu programu, który wykazuje, że w 2014 roku wykorzystanie środków finansowych w programie MdM nie przekroczy 50% limitu rocznego wydatków związanych z jego funkcjonowaniem (600 mln zł).
Jednocześnie pozytywnie oceniamy zaproponowane zmiany dotyczące przede wszystkim:
§ możliwości udziału w programie osób realizujących swoje potrzeby mieszkaniowe za pośrednictwem spółdzielni mieszkaniowych;
§ zwiększenia wysokości finansowego wsparcia dla rodzin z dziećmi;
§ możliwości dofinansowania budowy lub przebudowy obiektu budowalnego.
Prezydium KK NSZZ „Solidarność” podkreśla, że rozwiązania zawarte w ustawie o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi są wyrywkowym działaniem na rynku budownictwa mieszkaniowego i nie przyczyniają się, w sposób zasadniczy, do zaspakajania potrzeb mieszkaniowych osób niezamożnych. Brakuje w polityce państwa kompleksowych rozwiązań stymulujących nie tylko rozwój budownictwa własnościowego, ale przede wszystkim rozwój rynku mieszkań czynszowych oraz komunalnych.