Stanowisko KK nr 2/21 ws. „Fit for 55”

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” wzywa polski rząd do zablokowania  pakietu „Fit for 55” oraz podjęcia pilnych działań na rzecz gruntownej przebudowy systemu handlu emisjami EU-ETS.
Zaprezentowany 14 lipca 2021 roku przez Komisję Europejską pakiet regulacji pn. „Fit for 55” stanowi gigantyczne zagrożenie dla polskiej i unijnej gospodarki oraz dla poziomu życia mieszkańców państw członkowskich. Najbardziej dotkliwie jego negatywne skutki odczują unijne kraje Europy Środkowo-Wschodniej. „Fit for 55” będzie mieć  skrajnie szkodliwy wpływ na niemal wszystkie gałęzie gospodarki oraz codzienne życie obywateli.
W szczególności należy tu wymienić:
1. Transport – będąca częścią pakietu propozycja zmiany dyrektywy dotyczącej opodatkowania produktów energetycznych, która ma polegać na  radykalnym zwiększeniu opodatkowania paliw kopalnych, spowoduje skokowy wzrost ich cen. Szacuje się, że już 1 stycznia 2023 roku litr benzyny może kosztować 8 zł. Proporcjonalnie zdrożeje gaz ziemny, olej napędowy i opałowy, czy węgiel. Od 2023 roku ma się również rozpocząć się proces rozszerzania systemu handlu emisjami EU ETS o transport drogowy morski i lotniczy.  To oznacza kolejne szokowe podwyżki cen paliw oraz drastyczny wzrost kosztów transportu, który wpłynie na podniesienie cen wszelkich produktów konsumpcyjnych oraz usług.
2. Przemysł motoryzacyjny – zgodnie z propozycją KE od 2035 roku sprzedaż aut z silnikami spalinowymi oraz samochodów hybrydowych ma być zakazana na terenie UE. Zakaz ten, połączony z opisanym powyżej podniesieniem cen paliw, spowoduje nie tylko radykalny spadek dostępności środków transportu dla obywateli, ale również utratę setek tysięcy miejsc pracy w branży motoryzacyjnej. Jak wyliczył niemiecki Instytut Badań Ekonomicznych (Ifo) Przestawienie  sektora automotive w tym kraju wyłącznie na produkcję samochodów elektrycznych będzie się wiązać z likwidacją 215 tys. miejsc pracy (ok. ¼ ogółu zatrudnionych). Należy przypuszczać, że w działających w Polsce przedsiębiorstwach motoryzacyjnych, które niemal w 100 proc. pełnią rolę poddostawcy dla zachodnich koncernów, skala redukcji będzie proporcjonalnie jeszcze większa.
3. Przemysł energochłonny – obserwowany w ostatnich latach galopujący wzrost cen uprawnień do emisji CO2 w ramach systemu EU-ETS spowodował, że przedsiębiorstwa i branże energochłonne znajdują się obecnie na skraju bankructwa, bądź proces likwidacji i przenoszenia produkcji poza granicę Unii Europejskiej już się rozpoczął. Przykładem jest np. ubiegłoroczna decyzja hutniczego koncernu Arcelor Mittal dotycząca wygaszenia części surowcowej Huty im. Sendzimira w Krakowie. Pakiet „Fit for 55”, który zakłada dalszy wzrost cen energii i uprawnień emisyjnych tylko pogłębi ten negatywny trend. Dodatkowo wprowadzenie węglowego podatku granicznego (CBAM) zamiast zahamować zjawisko wyprowadzania przemysłu poza granicę UE, przyspieszy ten proces. Wdrożeniu mechanizmu CBAM (bez uwzględnienia kosztów pośrednich) ma bowiem towarzyszyć  szybka redukcja (o 10 proc. rocznie od 2026 roku) puli darmowych uprawnień emisyjnych dla sektorów energochłonnych. Innymi słowy instrument, który miał zatrzymać tzw. „ucieczkę emisji” oraz poprawić pozycję konkurencyjną europejskiego przemysłu, przyniesie skutki odwrotne do zamierzonych.
4. Koszty energii elektrycznej i ciepła – propozycje zawarte w pakiecie „Fit for 55” spowodują drastyczne rozszerzenie sfery ubóstwa energetycznego. Obok wymuszonych przez unijną politykę klimatyczną podwyżek cen energii elektrycznej gospodarstwa domowe czeka gwałtowny wzrost cen ogrzewania. Przygotowany przez KE pakiet zakłada włączenie do systemu EU-ETS również emisji CO2 powstających przy ogrzewaniu budynków mieszkalnych. Jak wynika z opracowania Polskiego Instytutu Ekonomicznego, w konsekwencji  wydatki na energię wśród najbiedniejszych gospodarstw domowych w Polsce wzrosną o 108 proc.
Powyższe wyliczenie stanowi jedynie część skutków, jakie przyniesie kolejne zaostrzenie polityki klimatycznej UE. Co warte podkreślenia, o ile do tej pory polityka ta dotyczyła głównie energetyki i przemysłu, to pakiet „Fit for 55” ma całkowicie przemodelować funkcjonowanie europejskich społeczeństw. Według niektórych szacunków wdrożenie tego gigantycznego projektu inżynierii społecznej będzie kosztować nawet 5 bln euro. Unii Europejskiej zwyczajnie nie stać na tak wielki wysiłek finansowy. Na dowód tego wystarczy wskazać, że całkowity budżet Planu odbudowy dla Europy (Next Generation EU) to „zaledwie” 800 mld euro.
W grudniu 2020 roku Rada Europejska wyraziła zgodę na podwyższenie celów redukcji emisji CO2 do 55 proc. do roku 2030, lecz jednocześnie zobowiązała Komisję Europejską do przedstawienia szczegółowej analizy skutków środowiskowych, społecznych i gospodarczych tej decyzji dla poszczególnych państw członkowskich. KE takiej analizy do tej pory nie przedstawiła, mając prawdopodobnie świadomość, że ujawnienie horrendalnych kosztów „Fit for 55” wywołałoby ogromny społeczny opór w całej Unii Europejskiej wobec wprowadzenia tego pakietu. Komisja Krajowa domaga się przedstawienia przez Rząd RP kosztów wprowadzenia pakietu Fit for 55 i podania ich do publicznej wiadomości.
W ocenie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” obowiązkiem polskiego rządu jest  podjęcie wszelkich możliwych działań na rzecz zablokowania pakietu „Fit for 55” oraz wyegzekwowanie od Komisji Europejskiej przedstawienia kompleksowej analizy kosztów tego pakietu.
Wzywamy również polski rząd do jak najszybszej interwencji na forum Unii Europejskiej w sprawie koniecznych zmian w systemie EU-ETS.  Obserwowany w ostatnim czasie gwałtowny wzrost cen uprawnień do emisji CO2 jest zjawiskiem niezwykle groźnym dla gospodarki. Jeszcze na początku 2018 roku koszt zakupu pozwolenia na emisję 1 tony CO2  w systemie EU-ETS wynosił ok. 8 euro. Obecnie jest to ponad 60 euro. Ceny uprawnień emisyjnych zaczęły błyskawicznie rosnąć od momentu, gdy Komisja Europejska nadała im status instrumentu finansowego. To pozwoliło na spekulacje tymi pozwoleniami. Dzisiaj coraz większa liczba analityków wprost przyznaje, że unijny rynek handlu emisjami stał się rynkiem całkowicie spekulacyjnym, nad którym instytucje UE straciły jakąkolwiek kontrole. Taka sytuacja całkowicie wypacza cel, jakiemu miał służyć unijny system handlu emisjami.
EU ETS w swych założeniach miał stanowić instrument stymulowania inwestycji i rozwoju niskoemisyjnych technologii w energetyce i przemyśle. Obecnie jednak przestał spełniać tę rolę i wywiera wyłącznie destruktywny wpływ na gospodarkę UE, a w szczególności gospodarkę Polski,  która oparta jest na energetyce konwencjonalnej. Rosnące w niespotykanym tempie ceny uprawnień emisyjnych wymuszają tempo transformacji, któremu przemysł nie jest i nie będzie w stanie sprostać. Zamiast zapowiadanej sprawiedliwej transformacji, niebawem będziemy więc mieli do czynienia z masową likwidacją przedsiębiorstw i miejsc pracy. W obliczu powyższego bezwzględnie konieczne jest doprowadzenie do stabilizacji, obniżenia lub choćby zamrożenia cen  uprawnień emisyjnych.
Coraz bardziej zideologizowana i oderwana od realiów gospodarczych polityka klimatyczno-energetyczna UE stanowi obecnie największe zagrożenie dla rozwoju naszego kraju oraz sytuacji materialnej polskich rodzin. W ostatnim okresie Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” z niepokojem obserwuje zupełną bierność polskiego rządu wobec tych zagrożeń oraz postępującą uległość wobec kolejnych skrajnie szkodliwych rozwiązań forsowanych przez Komisję Europejską. Niniejsze stanowisko traktujemy jako ostrzeżenie i wezwanie rządu do działania na rzecz ochrony polskiej gospodarki i miejsc pracy polskich pracowników. W przypadku dalszej bezczynności rządu, będziemy zmuszeni do podjęcia radykalnych akcji protestacyjnych.   

Stanowisko KK nr 1/21 ws. sytuacji kompleksu wydobywczo-energetycznego Turów oraz działania Republiki Czeskiej i Instytucji Unijnych

 

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” z niepokojem obserwuje bieżącą sytuację kompleksu wydobywczo-energetycznego Turów wynikającą z działań Republiki Czeskiej i instytucji unijnych oraz popiera wszelkie działania Krajowego Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność” w obronie kopalni i tysięcy miejsc pracy.
 
Decyzje Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z 21 maja 2021 roku o natychmiastowym wstrzymaniu wydobycia w Kopalni Węgla Brunatnego Turów oraz z 20 września 2021 roku o nałożeniu na Polskę wielomilionowych kar finansowych naruszają bezpieczeństwo energetyczne i suwerenność naszej Ojczyzny. Szczególnie skandaliczne jednoosobowe postanowienie Wiceprzewodniczącej TSUE sędzi Rosarii Silvy de Lapuerta podważa jeden z filarów Wspólnoty Europejskiej – wspólnotę bezpieczeństwa.
 
Realizacja takiej decyzji stanowi bezpośrednie, rzeczywiste zagrożenie dla życia i zdrowia poprzez utratę źródła dostaw wody i ciepła dla mieszkańców Bogatyni oraz odebranie źródła utrzymania tysięcy rodzin z całego regionu, skazując ich na głód i ubóstwo. Stanowi też dla całego kraju – w następstwie niedoborów energii w Krajowym Systemie Energetycznym – zagrożenie drastycznego wzrostu cen oraz ryzyka występowania przerw w dostawach.
 
Polacy wciąż mają w pamięci okupację sowiecką wraz z narzuconym, niewydolnym gospodarczo systemem komunistycznym, będącym źródłem biedy i zacofania. Praktyki ograniczania możliwości rozwoju, których doświadczał nasz naród w przeszłości, dzisiaj stosowane są przez brukselskich urzędników. Skutki takiej polityki odczuliśmyjuż wielokrotnie, czego wymownym przykładem jest zamknięcie przez Komisję Europejską polskich stoczni. Mądrzejsi o te doświadczenia sprzeciwiamy się ustanowienia naszego kraju skansenem minionych epok i źródłem taniej siły roboczej, bez własnego przemysłu i bez własnego zdania.
 
Nie zgadzamy się na taką wizję wspólnoty europejskiej, gdzie występuje bezprawie sędziów, niszczenie polskiej gospodarki oraz polskiego społeczeństwa. Odmawiamy narzucaniu ideologii, które pod hasłami ochrony środowiska, wolności i demokracji dążą do dominacji finansowej i politycznej nad naszym narodem.
 
Żądamy zaprzestania działań prowadzących do upadku gospodarczego regionu związanego z kopalnią i elektrownią Turów oraz tworzenia fałszywych sporów między żyjącymi dotychczas w przyjaźni mieszkańcami Polski i Czech.
 
Nie zgadzamy się na dyskryminację nowoczesnego i ekologicznego przedsiębiorstwa górniczego, które przez lata reagowało na wszelkie zastrzeżenia zgłaszane przez czeskich i niemieckich sąsiadów. Przedsiębiorstwa, które w poczuciu wspólnej odpowiedzialności za dobro i zdrowie otaczającego środowiska zawsze działało w koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu. Nie zgadzamy się na zamknięcie kompleksu Turów.
 
Odrzucamy zewnętrzną ingerencję w bezpieczeństwo energetyczne Polski. Kraju, który zapoczątkował przemiany w całej Europie, który zapewnił, że poczucie wspólnotyto nie tylko puste słowa, ale rzeczywista wiarygodność, sprawiedliwość i patriotyzm.
 
Wzywamy wszystkich polskich europarlamentarzystów do jedności w obronie polskiego pracownika i polskiej gospodarki, do jedności w obronie Turowa.
 
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” podejmie wszelkie możliwe działania w obronie kompleksu Turów, w obronie polskiej energetyki i sprawiedliwej transformacji energetycznej. W obronie Polski, jej niezależności i dalszego rozwoju.
 

Uchwała KK nr 8/21 ws. rozpatrzenia wniosku ws. odwołania ZKK w PGNiG od Uchwały KK nr 10/20

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, działając na podstawie par. 5 ust. 1 Uchwały KK nr 22/2013 ws. stwierdzenia nieważności uchwał i decyzji podjętych z naruszeniem Statutu NSZZ „Solidarność” oraz innych aktów prawa wewnątrzzwiązkowego (z późn. zmianami), po rozpatrzeniu wniosku ws. odwołania ZKK w PGNiG od Uchwały KK nr 10/20 postanawia podtrzymać swoją uchwałę podjętą 19 sierpnia 2020 r.

Uchwała KK nr 7/21 ws. wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji (…)

ws. wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (…)

oraz

niezgodności art. 18b ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego,
Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (…)

 

Działając na podstawie art. 188 pkt 1 w związku z art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. Nr 78, poz. 483, ze zm.) oraz art. 33 ust. 1 pkt. 1 w związku z art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2393) Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” reprezentowana, zgodnie z decyzją Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nr 163/18 ws. upoważnienia do składania oświadczeń woli w imieniu NSZZ „Solidarność”, przez:

  1. Piotra Dudę – Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” oraz
  2. Bogdana Bisia – Zastępcę Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”

wnosi o stwierdzenie:

1.         niezgodności art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 723, ze zm.)

–  z art. 2, art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. Nr 78, poz. 483, ze zm.)

w zakresie, w jakim wśród okresów, które traktuje się jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej i w Służbie Więziennej pomija okresy:

– służby w charakterze funkcjonariusza Inspekcji Celnej,

– zatrudnienia w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych w urzędach kontroli skarbowej lub w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, o których mowa w art. 11g ust. 1 i 2 oraz w art. 36 ust. 1, a także w art. 38 ust. 4 i 5 ustawy
z dnia 28 września 1991r. o kontroli skarbowej (t.j. Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 65 ze zm.),

przy wykonywaniu obowiązków służbowych polegających na rozpoznawaniu, wykrywaniu, zapobieganiu i zwalczaniu określonych przestępstw i wykroczeń,

2.         niezgodności art. 18b ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 723, ze zm.)

–  z art. 2, art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. Nr 78, poz. 483, ze zm.)

w zakresie, w jakim wśród okresów, które traktuje się jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej i w Służbie Więziennej pomija okresy:

– służby w charakterze funkcjonariusza Inspekcji Celnej,

– zatrudnienia w wyodrębnionych komórkach organizacyjnych w urzędach kontroli skarbowej lub w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, o których mowa w art. 11g ust. 1 i 2 oraz w art. 36 ust. 1, a także w art. 38 ust. 4 i 5 ustawy
z dnia 28 września 1991r. o kontroli skarbowej (t.j. Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 65 ze zm.),

przy wykonywaniu obowiązków służbowych polegających na rozpoznawaniu, wykrywaniu, zapobieganiu i zwalczaniu określonych przestępstw i wykroczeń.

Pełnomocnikami Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym ustanawia się Jakuba Szmita oraz Marcina Zielenieckiego.

Uchwała KK nr 11/21 ws. realizacji programu „Rozwój Związku”

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” postanawia przekształcić dotychczasowy projekt pilotażowy realizowany w latach 2020-2021 pod nazwą  „Rozwój Związku” w program stały. Program prowadzony będzie na dotychczasowych zasadach w dziesięciu makroregionach zgodnych z poniższym wykazem.

  1. Gorzów Wielkopolski, Pomorze Zachodnie, Koszaliński Pobrzeże
  2. Jeleniogórski, Zagłębie Miedziowe, Dolny Śląsk
  3. Śląsk Opolski, Częstochowski, Śląsko-Dąbrowski, Podbeskidzie
  4. Małopolska, Świętokrzyski, Ziemia Radomska
  5. Podkarpacie, Rzeszowski, Ziemia Przemyska, Ziemia Sandomierska,
    Środkowo-Wschodni
  6. Mazowsze, Płocki
  7. Podlaski, Warmińsko-Mazurski
  8. Elbląski, Gdański, Słupski, Bydgoski
  9. Zielonogórski, Wielkopolska, Wielkopolska Południowa, Koniński,
  10. Toruńsko -Włocławski, Ziemia Łódzka, Piotrkowski

 

Decyzja Prezydium KK nr 134/21 ws. zgody na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Fundacji im. Ks. Jerzego Popiełuszko „Dobro”, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność”  na blistrze okolicznościowym w związku ze Zbiórką Narodową na rzecz budowy muzeum poświęconego Bł. Ks. Jerzemu Popiełuszce, Patronowi NSZZ „Solidarność”.

Decyzja Prezydium KK nr 133/21 ws. opinii o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia opinię o projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw.
Projekt ustawy dotyczy uregulowania dwóch zasadniczych kwestii: istnienia i funkcjonowania grup kapitałowych oraz rad nadzorczych spółek kapitałowych.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” potwierdza, że dotychczasowe regulacje dotyczące spółek powiązanych są dość ogólne i powinny zostać doprecyzowane. W praktyce pojawia się bowiem wiele wątpliwości odnośnie decyzji podejmowanych pomiędzy spółkami należącymi do holdingów. Jednocześnie zmiany dotyczące rad nadzorczych Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uznaje za zbyt daleko idące i pomimo słusznej idei wzmocnienia ochrony interesów spółek kapitałowych oraz ich właścicieli wymagają one dopracowania i pogłębionej analizy. Zmiany w zakresie kompetencji organów nie mogą powodować konfliktu pomiędzy nimi, zwłaszcza w zakresie stosunków zewnętrznych, co może negatywnie wpłynąć na relacje spółek kapitałowych z ich partnerami biznesowymi.
Poniżej Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia szczegółowe uwagi do przedmiotowego projektu ustawy.

  1.  Proponowany Art. 212 wprowadza możliwość wydawania przez spółkę dominującą spółce zależnej, która pozostaje w grupie spółek wiążących poleceń, przy czym ustawa nie wyjaśnia, którym organom spółka może wydać takie polecenie, jak również czy takie polecenie może wydać innym osobom, posiadającym związek ze spółką zależną, a nie zasiadają w jej organach. W rzeczywistości polecenie takie mogłoby dotyczyć określonego działania lub zaniechania, podczas gdy zgodnie z naczelną zasadą Kodeksu spółek handlowych nie można ograniczać prawa zarządu do reprezentowania spółki ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
  2. Zgodnie z proponowanym art. 214 § 1 spółka zależna uczestnicząca w grupie spółek podejmuje uchwałę o odmowie wykonania wiążącego polecenia, jeżeli wykonanie polecenia doprowadziłoby do niewypłacalności albo do zagrożenia niewypłacalnością tej spółki. Natomiast w myśl propozycji art. 214 § 2 spółka zależna uczestnicząca w grupie spółek niebędąca spółką jednoosobową podejmuje uchwałę o odmowie wykonania wiążącego polecenia, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że jest ono sprzeczne z interesem tej spółki i wyrządzi jej szkodę, która nie będzie naprawiona przez spółkę dominującą lub inną spółkę zależną uczestniczącą w grupie spółek w okresie najbliższych dwóch lat, licząc od dnia w którym nastąpi zdarzenie wyrządzającej szkodę, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W określeniu wysokości szkody spółka zależna uwzględnia korzyści uzyskane przez te spółkę w związku z uczestnictwem w grupie spółek w okresie ostatnich dwóch lat obrotowych. Przepisy te z nieuzasadnionych przyczyn wprowadzają dla zależnych spółek jednoosobowych i zależnych spółek wieloosobowych różne przesłanki nakazujące podjęcie uchwały o odmowie wykonania wiążącego polecenia.
  3. Art. 2192 § 1. Zgodnie z tym  proponowanym przepisem jeżeli umowa spółki tak stanowi, rada nadzorcza może podjąć uchwałę w sprawie zbadania na koszt spółki określonego zagadnienia dotyczącego działalności spółki lub jej stanu majątkowego przez wybranego doradcę (doradca rady nadzorczej). Natomiast w myśl propozycji art. 30071a § 1 rada nadzorcza prostej spółki akcyjnej może podjąć uchwałę w sprawie zbadania na koszt spółki określonego zagadnienia dotyczącego działalności spółki lub jej stanu majątkowego przez wybranego doradcę (doradca rady nadzorczej). Rozwiązanie to można uznać za wątpliwe, gdyż osoby zasiadające w radzie nadzorczej powinny dawać rękojmię należytego wykonywania swoich obowiązków. Przedmiotowe rozwiązanie zakłada brak wiedzy członków rady w zakresie sprawowanych obowiązków.
  4. Art. 2192 § 3, 30071a § 1, 3821 § 3 W umowie między spółką, a doradcą rady nadzorczej spółkę reprezentuje rada nadzorcza. Proponowany przepis wprowadza wyjątek od zasady, że spółka reprezentowana jest przez zarząd. Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wskazuje, że brak jest merytorycznych argumentów za wprowadzeniem takiego wyjątku, w szczególności, że nawet w przypadku zawierania umów z audytorem badającym sprawozdanie finansowe spółka kapitałowa reprezentowana jest przez zarząd.
  5.  Zgodnie z propozycja Art. 3841 § 1 zawarcie przez spółkę ze spółką dominującą, spółką zależną lub spółką z nią powiązaną transakcji, której wartość zsumowana z wartością transakcji z tą samą spółką w okresie roku obrotowego przekracza 10% sumy aktywów spółki w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego, wymaga zgody rady nadzorczej, chyba że statut stanowi inaczej. Brak jest uzasadnionych przyczyn, dla których spółka musiałaby uzyskiwać zgodę rady nadzorczej na zawarcie transakcji ze spółką dominującą, spółką zależną lub spółką z nią powiązaną. Zapis ten jest tym bardziej wątpliwy, że statut może przewidywać sytuację odmienną.
  6. W proponowanym  Art. 390 § 3 członkowie rady nadzorczej, o których mowa w  § 2 otrzymują wynagrodzenie, którego wysokość ustala walne zgromadzenie. Walne zgromadzenie może powierzyć to uprawnienie radzie nadzorczej. Do takich członków stosuje się zakaz konkurencji, o którym mowa w art. 380. Brak jest merytorycznych argumentów uzasadniających wprowadzenie mechanizmu, w oparciu o który walne zgromadzenie będzie mogło wyposażyć radę nadzorczą w uprawnienie do ustalenia wysokości wynagrodzenia rady nadzorczej. Zapis ten może naruszyć prawa mniejszościowych udziałowców i akcjonariuszy, którzy będą mieli ograniczony dostęp do tych danych.
  7. Art. 5871 § 1 Kto wbrew obowiązkom wynikającym z art. 219 § 4 i 41, art. 30071 § 1-2, art. 30076 § 5 albo art. 382 § 4 i 41, nie przekazuje radzie nadzorczej w terminie lub przekazuje informacje, dokumenty, sprawozdania lub wyjaśnienia niezgodne ze stanem faktycznym, lub zataja dane wpływające w istotny sposób na treść tych informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień – podlega grzywnie nie niższej niż 20 000 złotych i nie wyższej niż 50 000 złotych albo karze ograniczenia wolności. Czyn ten stanowi przestępstwo. Proponowany przepis wprowadza odpowiedzialność karną za nieprzedstawienie w terminie ww. dokumentów i informacji radzie nadzorczej. W rzeczywistości rada nadzorca może nawet nieświadomie kształtować odpowiedzialność karną zarządu, prokurentów, osób zatrudnionych w spółce na podstawie umowy o pracę lub wykonujących na rzecz spółki w sposób regularny określone czynności na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innej umowy o podobnym charakterze. Rada Nadzorcza jednej osobie będzie mogła wyznaczyć np. 21 dniowy termin na wykonanie obowiązków pod rygorem ponoszenia odpowiedzialności karnej, a innej osobie termin np. 15 dniowy. Pracownicy i osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych nie powinni podlegać odpowiedzialności karnej za niewykonanie obowiązków nałożonych na nich przez radę nadzorczą, która jako organ nawet nie jest pracodawcą pracownika, czy też stroną umowy cywilnoprawnej. Przedmiotowy przepis budzi sporo wątpliwości i może stanowić pole do nadużyć. W rzeczywistości ww. osoby muszą nieodpłatnie pozostawać do ciągłej i nieograniczonej dyspozycyjności rady nadzorczej. Jednocześnie ustawa nie określa formy przekazania polecenia, jak również przekazania sprawozdań, wyjaśnień etc.
  8. Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że zgodnie z art. 12 ustawy projektowane przepisy mają wejść w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 3 i art. 7, które wchodzą w życie z dniem 1 kwietnia 2022r. Mając na uwadze zakres wprowadzonych zmian stwierdzić należy, że zaproponowane vacatio legis jest bardzo krótkie.

Decyzja Prezydium KK nr 132/21 ws. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia uwagi do projektu ustawy MS z dnia 26.08.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia następujące proponowane zmiany:
– w art. 1 zmiana 11) dotycząca nałożenia na profesjonalnych pełnomocników obowiązku wyraźnego wyodrębnienia wniosków dowodowych we wnoszonym piśmie. Zmiana ta powinna ułatwić sądowi prowadzenie postępowania oraz przyczynić się do jego przyspieszenia,
– w art. 1 zmiana 22) dotycząca art. 183 (5) k.p.c, która określa tryb w jakim mediator występuje do sądu o przyznanie wynagrodzenia,
– w art. 1 zmiana 23) dotycząca art. 183 (13 ) par 2 k.p.c, która pozwoli na możliwość ugodzenia się przez strony w ramach ugody także co do innych roszczeń, nieobjętych pozwem, w związku z którym skierowane zostały do mediacji,
– w art. 1 zmiana 24) dotycząca nowej treści art. 183(14) k.p.c zgodnie, z którą w sytuacji, gdy ugoda dotyczy kilku postępowań sądowych, strony wskazują sąd, który ma przeprowadzić postępowanie uregulowane w tym przepisie, co powinno przyczynić się do  ułatwienia stronom oraz sądowi zatwierdzanie ugód,
– w art. 1 zmiana 39) polegająca na umożliwienie sądowi przesłania wraz z uzasadnieniem postanowienie podlegające zaskarżeniu, wydane na posiedzeniu niejawnym. Zmiana ta powinna przyczynić się do przyspieszenia postępowania,
– w art. 1 zmiana 72) polegająca na przekazaniu sądowi II instancji rozpatrywania zażaleń na postanowienie co do zabezpieczenia, co powinno przyczynić się do przyspieszenia postępowania.
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia następujące proponowane zmiany:
– w art. 1 zmiana 3) polegająca na uniemożliwieniu wyłączenia sędziego niebędącego członkiem składu orzekającego. Czasami zachodzą okoliczności uzasadniające wyłączenie sędziego lub nawet wszystkich sędziów danego sądu, jeżeli pozwanym jest ten sąd. W przypadku spraw rozpatrywanych przez składy wieloosobowe na posiedzeniach niejawnych o składzie sądu strona dowiaduje się z wydanego orzeczenia. Dotyczy to instancji odwoławczych, w tym Sądu Najwyższego. Brak możliwości złożenia z góry wniosku o wyłączenie sędziego będzie powodował konieczność składania wniosku o wznowienie postępowania na podstawie art. 401 pkt 1 k.p.c. co oznacza nowe postępowanie, tym razem wznowieniowe lub skargę do ETPC,
– w art. 1 zmiana 33) polegająca na umożliwieniu sądowi zamknięcia rozprawy w drodze postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym. Mimo, iż proponowany przepis przewiduje obowiązek uprzedzenia stron o tej możliwości i umożliwienie im zabranie głosu w piśmie procesowym przed wydaniem postanowienia, proponowane rozwiązanie, uniemożliwiając stronom odniesienie się do twierdzeń przeciwnika procesowego, w praktyce ograniczy prawo do obrony swoich praw. Prawo do jawnego rozpatrzenia sprawy wynika z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP,
– w art. 1 zmiana 34)  przepis zgodnie z treścią ma charakter porządkujący. Zmiana nie obejmuje jednak możliwości zgłoszenia wiążącego dla sądu sprzeciwu strony odnośnie przesłuchania konkretnych świadków na piśmie. Pozostawienie przepisów o przeprowadzaniu przesłuchania świadków na piśmie pozostają w sprzeczności z zasadą bezpośredniości postępowania.
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu, projekt zmierza do uproszczenia obowiązujących procedur, co przełoży się na zmniejszenie obciążenia sądów pracą i skrócenie czasu trwania postępowań. Celem zmian jest także ułatwienie stronom i pełnomocnikom kontaktu z sądem, ułatwienie konsumentom dochodzenia swoich praw na drodze sądowej oraz wypełnienie luk w obowiązującym prawie.
Autorzy projektu dostrzegli, iż niektóre kwestie wymagają ponownego przeanalizowania zaproponowanych rozwiązań. Wątpliwości zgłaszane przez środowiska orzecznicze, ale też dostrzeżone przez samych projektodawców, wymagały podjęcia prac zmierzających do ich wyeliminowania. Podkreślenia wymaga, iż realizując cel uporządkowania przepisów procedury cywilnej, nie zawarto w projekcie propozycji przepisów, o które wnioskowali partnerzy społeczni, a których potrzebę wprowadzenia dostrzegła również Rada Ministrów:
I. W projekcie brak jest propozycji uzupełnienia przepisów dotyczących zabezpieczenia, o możliwość nakazania przez sąd dalszego zatrudniania przez pracodawcę, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania, pracownika podlegającego szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy. Propozycja wskazanej zmiany legislacyjnej zawarta była w rządowym projekcie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary[1]. Konieczność wprowadzenia zmiany wynika z obowiązku państwa Polskiego realizacji postanowień Konwencji Nr 135 MOP dotyczącej Ochrony przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach i przyznawania im ułatwień, w zakresie zapewnienia przedstawicielom pracowników skutecznej ochrony przeciwko wszelkim aktom krzywdzącym, włącznie ze zwolnieniem, podjętym ze względu na przynależność związkową lub uczestnictwo w związku zawodowym. Gwarancje ochrony trwałości stosunku pracy działaczy związkowych zawarte w prawie materialnym (zakaz rozwiązania stosunku pracy bez zgody zarządu związku zawodowego, obowiązek wypłaty wynagrodzenia za cały czas trwania procesu oraz prawo do przywrócenia do pracy) powinny mieć odpowiednie przełożenie na ich prawa procesowe związane z roszczeniem restytucyjnym (przywrócenie do pracy, ustalenie bezskuteczności wypowiedzenia) w razie zwolnienia, wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy. Same gwarancje wynikające z prawa materialnego są bowiem niewiele warte, o ile iluzoryczne staje się ich dochodzenie przed sądem pracy. Istotą przepisów procesowych jest zabezpieczenie przymusowej realizacji roszczeń gwarantowanych przepisami prawa materialnego.
Ponadto na mocy art. 10 ust. 1 dyrektywy Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniupoprawy w miejscu pracy, bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią (dziesiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) podobnej ochronie (zakaz zwalniania) podlegają pracownice w ciąży, pracownice, które niedawno rodziły oraz pracownice karmiące piersią. W wyroku TSUE z dnia 22 lutego 2018 r. w sprawie C-103/16 Trybunał wskazał, iż ze względu na negatywne skutki ochrona reparacyjna, nawet w przypadku gdy prowadzi ona do przywrócenia zwolnionej pracownicy do pracy lub do wypłaty niepobranych z powodu zwolnienia wynagrodzeń, nie może zastąpić ochrony prewencyjnej. Co prowadzi do wniosku, iż objęcie ochroną stosunku pracy przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem wymaga od państwa zapewnienia zarówno ochrony przed samym zwolnieniem z pracy jak i ochrony przed konsekwencjami zwolnienia z pracy zakazanego na podstawie przepisów, do którego mimo wszystko doszło. Choć wynikająca z innych norm, wskazana zasada ochrony stosunku pracy powinna znaleźć analogiczne zastosowanie do działaczy związkowych. Wprowadzenie instytucji zabezpieczenia w sprawach o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy pracowników, których stosunek pracy podlega szczególnej ochronie, będzie stanowić odmianę ochrony prewencyjnej, przez zniwelowanie negatywnych skutków wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy dokonanego z naruszeniem przepisów. Jednocześnie uzupełni to obecną formę ochrony reparacyjnej (uznanie zwolnienia za nieważne i przywrócenie do pracy).
Dodatkowym argumentem przemawiającym za koniecznością uzupełnienia we wskazany sposób  przepisów procedury cywilnej jest przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (tzw. dyrektywa ws. ochrony sygnalistów), która nakazuje, aby środki ochrony sygnalisty przed działaniami odwetowymi obejmowały również toczące się postępowanie sądowe (art. 21). Na państwach członkowskich do dnia 17 grudnia 2021 r. spoczywa obowiązek wprowadzenia w życie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania niniejszej dyrektywy (art. 28).
W konsekwencji, w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U.2020.1575) po art. 7551 należy dodać art. 7551a. w brzmieniu:
„Art. 7551a § 1. W sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy, sąd na wniosek uprawnionego może na każdym etapie postępowania udzielić zabezpieczenia poprzez nakazanie dalszego zatrudniania go przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Udzielenia zabezpieczenia sąd może odmówić wyłącznie wtedy, gdy roszczenie jest mało prawdopodobne. Sąd uchyla postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, o ile obowiązany wykaże wysokie prawdopodobieństwo bezzasadności roszczenia.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sąd nadaje klauzulę wykonalności i doręcza obowiązanemu postanowienie z urzędu.
§ 3. Przepis art. 7562 stosuje się odpowiednio”.
II. W projekcie nie został również uwzględniony postulat społeczny wyrażony w żądaniu NSZZ „Solidarność” przywrócenia udziału ławników w sprawach z zakresu prawa pracy. W stanowisku Prezydium nr 5/21 ws. zmian w ustawie – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021, poz. 1090) Związek domagał się od Rządu RP niezwłocznego podjęcia działań w celu przywrócenia, na dotychczasowych zasadach, udziału ławników sądowych w rozpatrywaniu spraw z zakresu prawa pracy.
W sprawach tych udział ławnika z uwagi na posiadane przez niego doświadczenie życiowe jest bardzo pomocny, zwłaszcza dla młodego i niedoświadczonego jeszcze sędziego. Przeprowadzone w 1964 r. przez Polską Akademię Nauk badania wykazały, że ławnicy stanowią ważny czynnik wywierający faktyczny wpływ na kształtowanie się orzecznictwa sądów powszechnych. Ławnicy w większym stopniu niż sędziowie zawodowi reprezentują opinię społeczną i z tego też powodu ich udział w procesie stosowania prawa pozwala na osiągnięcie większej zgodności wydanego orzeczenia z tą opinią. W opinii społecznej udział ławnika w orzekaniu stanowi swego rodzaju kontrolę społeczną nad procesem wymierzania sprawiedliwości i w efekcie może powodować poprawę wizerunku zarówno sędziów, jak i sądów w społeczeństwie[2]. Sędziowie są do orzekania przygotowani od strony merytorycznej, zaś ławnicy mają doświadczenie życiowe, którego sędzia nie ma możliwości zdobyć. Ławnicy od podszewki znają realia pracy w zwykłych zakładach pracy, pochodzą z różnych środowisk i dzięki temu wiedzą więcej o życiu zwykłych ludzi.
W piśmie Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 9 sierpnia 2021 r. nr DLPC – V.054.57.2021, stanowiącym odpowiedź na stanowisko Związku wskazano, iż celem wprowadzenia przepisu art. 15zzs1  ust. 1 pkt. 4 w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID -19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 1842 z późn. zm.) było „usprawnienie postępowań sądowych, by realnie zagwarantować obywatelom ich konstytucyjne prawo do sądu, którego elementem jest również zasada rozpoznawania spraw bez zbędnej zwłoki.” Podkreślano konsekwencje procesowe niezmienności wylosowanego składu orzekającego, wynikające z art. 47b ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych.  Ograniczenie liczby członków składu orzekającego ma zminimalizować ryzyko odraczania spraw w sytuacji zachorowania członków składu i przyczynić się do usprawnienia przebiegu postępowania.  Celem zmiany miały być względy bezpieczeństwa oraz sprawności orzekania.
Odnosząc się do argumentu sprawności postępowania pragniemy wskazać na możliwość powoływania do składu orzekającego dodatkowych sędziów i ławników, jaką dają odpowiednio przepisy art. 47 § 1 i 2 oraz art. 171 § 1 i 2 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Utrzymanie ławniczego składu sądu orzekającego w sprawach rozpoznawanych według przepisów Kodeksu postępowania karnego, wprowadzenie posiedzeń zdalnych z jednoczesnym zniesieniem składu ławniczego w sprawach cywilnych, w tym w sprawach z zakresu prawa pracy, stanowi rażącą niekonsekwencję ustawodawcy, w szczególności w odniesieniu do argumentu o względach bezpieczeństwa.
Odnosząc się do procedowania projektu nowelizacji z dnia 28 maja 2021 r. – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1090) w odrębnym, pilnym trybie (§ 98 uchwały Rady Ministrów Nr 190 z dnia 29 października 2013 r.) jako uzasadniającego pominięcie procesu uzgodnień i konsultacji publicznych i opiniowania, przypominamy, iż zgodnie z art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483) uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty. Tym samym, uchwała Rady Ministrów nie ma mocy wyłączenia obowiązku organu państwa wynikającego z przepisów rangi ustawowej. Co więcej, przepis art. 123 ust. 1 Konstytucji RP, w stosunku do kodeksów, wyłącza możliwość przyjęcia przez Radę Ministrów uchwalonego przez siebie projektu ustawy za pilny.
Podsumowując, przedstawione przez Ministerstwo Sprawiedliwości argumenty, które miały stanowić uzasadnienie zmian wprowadzonych w ustawie z dnia 28 maja 2021 r. – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1090) są niespójne, wewnętrznie sprzeczne i nieprzekonywujące. Sam sposób procedowania projektu nowelizacji z dnia 28 maja 2021 r. – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1090) został dokonany z rażącym naruszeniem przepisów ustawy o związkach zawodowych. To uzasadnia żądanie Związku przywrócenia stanu prawnego, w którym sprawy z zakresu prawa pracy będą rozpatrywane w składzie ławniczym.

 


[2] Metodyka pracy ławnika, Krzysztof Eichstaedt, Gerard Jankowiak, Andrzej Leciak, Barbara Przytu³a-Chrostek, Artur Rycak, Marcin Sosiński, Marta Szczocarz-Krysiak Pod redakcją Artura Rycaka Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury Warszawa 2011 Wydawnictwo C.H. Beck