Decyzja Prezydium KK nr 11/21 ws. poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych oraz

 

      Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw nie zawiera skutków finansowych zaproponowanych rozwiązań (włącznie ze skutkami finansowymi dla Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). Nie przekonuje argument, że rozmiar pomocy niezbędnej dla beneficjentów – na ten moment nie jest możliwy do ustalenia. Dzisiaj wydaje się to łatwiejsze mając na uwadze doświadczenia związane z pierwszą oraz drugą falą pandemii COVID-19. Analiza skutków finansowych jest niezbędna na tym etapie procedowania projektu, a przekonało się o tym liczne grono projektodawców zmuszonych do ponownego przedstawienia projektu, uzupełnionego chociażby o szacunkowe dane.

      Ponadto, pomoc otwarta ujęta w projekcie tj. pomoc dla wszystkich bez względu na branże – będzie trudna do zrealizowania, z uwagi na ilość środków już skierowanych do pomocy oraz długi okres trwania stanu epidemii.

         Prezydium KK pozytywnie opiniuje umożliwienie przedsiębiorcom zawieszenia do dnia 31 marca 2021 r. obowiązku spłaty rat kredytów zaciągniętych w związku z działalnością przedsiębiorstwa lub rat leasingu. 

 

Decyzja Prezydium KK nr 11/21 ws. poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych oraz

 

      Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywoływanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw nie zawiera skutków finansowych zaproponowanych rozwiązań (włącznie ze skutkami finansowymi dla Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). Nie przekonuje argument, że rozmiar pomocy niezbędnej dla beneficjentów – na ten moment nie jest możliwy do ustalenia. Dzisiaj wydaje się to łatwiejsze mając na uwadze doświadczenia związane z pierwszą oraz drugą falą pandemii COVID-19. Analiza skutków finansowych jest niezbędna na tym etapie procedowania projektu, a przekonało się o tym liczne grono projektodawców zmuszonych do ponownego przedstawienia projektu, uzupełnionego chociażby o szacunkowe dane.

      Ponadto, pomoc otwarta ujęta w projekcie tj. pomoc dla wszystkich bez względu na branże – będzie trudna do zrealizowania, z uwagi na ilość środków już skierowanych do pomocy oraz długi okres trwania stanu epidemii.

         Prezydium KK pozytywnie opiniuje umożliwienie przedsiębiorcom zawieszenia do dnia 31 marca 2021 r. obowiązku spłaty rat kredytów zaciągniętych w związku z działalnością przedsiębiorstwa lub rat leasingu. 

 

Stanowisko Prezydium KK nr 2/21 ws. Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa (…)

ws. Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (projekt z dnia 4 stycznia 2021 r.)

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” ocenia negatywnie rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (projekt z dnia 4 stycznia 2021 r.).

            Podstawowy zarzut wobec projektu dotyczy zakresu tematycznego nowelizacji. Przypomnieć należy o treści art. 87 z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. 2015 poz. 1240 ze zm.; dalej ustawa o RDS), gdzie bardzo wyraźnie wskazany został zakres przyszłej nowelizacji, mianowicie miały to być zmiany „w zakresie zwiększenia samodzielności organizacyjnej Rady”. Przedstawiony projekt w żaden sposób nie odnosi się do tej fundamentalnej dla Rady kwestii. To tym bardziej rozczarowujące, że ten kierunek zmian wynika z uzgodnień partnerów dialogu społecznego podjętych już przy pracach nad utworzeniem Rady Dialogu Społecznego w 2015 roku jak i przy okazji nowelizacji ustawy o RDS z roku 2018.  Ze względu na to, Rada pozostaje nadal gremium zależnym organizacyjne i finansowo od strony rządowej. Ponadto, posiada niewystarczające zasoby kadrowe do tego by potencjał Rady został w pełni wykorzystany, oraz by wiedza o pracach Rady była powszechna.

            Odnosząc się do kwestii szczegółowych chcemy przede wszystkim zwrócić uwagę na dwa elementy, które ocenić należy negatywnie. Pierwszym jest propozycja wprowadzenia do ustawy mechanizmów rezygnacji organizacji z udziału w pracach Rady. W ocenie Prezydium KK NSZZ „Solidarność” jest to sprzeczne z ideą reprezentatywności organizacji na poziomie krajowym. Przymiot reprezentatywności nie może wyposażać organizacji jedynie w uprawnienia. W ślad za uzyskaniem reprezentatywności idą także obowiązki organizacji. Jednym z nich jest udział w pracach Rady Dialogu Społecznego. Przypomnieć przy tym należy opinię przedstawioną przez NSZZ „Solidarność” przy okazji wątpliwości związanych z rezygnacją członków Rady wskazanych przez Związek. Podniesiono w niej, że Rada jest forum o charakterze korporacyjnym, w skład którego wchodzą organizacje. Wynika to z posiadania przez nie przymiotu reprezentatywności. Dzieje się to niejako w sposób automatyczny. Ocena Związku została następnie potwierdzona w zleconej przez Biuro Rady opinii prawnej.

            Drugi element oceniany przez NSZZ „Solidarność” negatywnie to propozycja zmiany mechanizmu finansowania działań na rzecz dialogu społecznego, które są realizowane przez organizacje w ramach umów zawieranych z Biurem Rady Dialogu Społecznego. Intencją projektodawcy jest racjonalizacja gospodarki finansowej Rady Dialogu Społecznego. Dotyczy to zwłaszcza problemu rosnących dynamicznie ryczałtów wypłacanych określonym w ustawie osobom, które pochłaniają coraz większą część ogólnego budżetu Rady. W związku z tym zaproponowano przeniesienie odpowiedzialności za wypłatę środków na rzecz osób zaangażowanych w prace Rady na poszczególne organizacje. Jednocześnie zaproponowano, by mechanizm ryczałtu zastąpić dietą związaną z udziałem w posiedzeniach plenarnych Rady, posiedzeniach Prezydium Rady oraz zespołów problemowych (uwaga techniczna: ust. 7 pkt 3 nie daje jasnej odpowiedzi na temat tego, czy dieta może zostać wypłacona członkowi zespołu, ponieważ osoby pełniące te funkcje nie pojawiają się w wykazie ujętym w lit. a-c). Propozycję ocenia się negatywnie. Należy przypomnieć, że intencją twórców ustawy o RDS było zapewnienie, że środki za pracę na rzecz Rady Dialogu Społecznego będą powiązane nie tylko z organizacją, ale także z osobami, które tę pracę wykonują. Miało to zapewnić, że będą one faktycznie wydatkowane na rzecz wykonywania zadań związanych z dialogiem społecznym. Mechanizm ten uderzałby również w zasadę równości członków Rady i zespołów. Wedle propozycji rządowej różne poziomy diet lub też ich brak oznaczałyby, że sytuacja poszczególnych członków Rady i zespołów była zróżnicowana. Dlatego też NSZZ „Solidarność”, mając na uwadze wskazany wyżej problem, proponuje zmianę mechanizmu waloryzacji wysokości ryczałtu bez zmiany zasad jego wypłacania tak, by utrzymywał on swoją wartość realną.

            Zwraca uwagę brak zgłaszanych przez NSZZ „Solidarność” propozycji dotyczących konieczności zapewnienia równego podziału środków na działania związane z udziałem w pracach Rady pomiędzy strony Rady, a nie jak ma to miejsce obecnie – pomiędzy organizacje. W ocenie NSZZ „Solidarność” obecnie istniejący mechanizm jest niesprawiedliwy i nadmiernie preferuje stronę pracodawców Rady (w najbliższym czasie podział środków będzie wynosił 2:1 na rzecz strony pracodawców). Kolejnym zagadnieniem pominiętym przez projektodawców jest włączanie wojewódzkich rad dialogu społecznego w proces prawodawczy na poziomie wojewódzkim. Ponadto, NSZZ „Solidarność” niezmiennie postuluje konieczność zwiększenia samodzielności organizacyjnej i merytorycznej Rady Dialogu Społecznego. W tym celu postuluje powołanie instytucji Rzecznika Dialogu Społecznego, który zapewniłby odpowiednie warunki organizacyjne i merytoryczne dla funkcjonowania Rady Dialogu Społecznego i był w pełni niezależny od innych instytucji państwa.

            Pozostałe propozycje strony rządowej Prezydium KK NSZZ „Solidarność” ocenia pozytywnie.

Decyzja Prezydium KK nr 10/21 ws. projektu ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz ustawy – Kodeks cywilny (projekt z 16 września 2020 r.)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia negatywną opinię do projektu ustawy o prawach konsumenta oraz ustawy – Kodeks cywilny (projekt z 16 września 2020 r.)

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu Celem projektu jest implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych (Dz. Urz. UE L 136
z 22.05.2019, str. 1 i Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019 str. 60; dalej: „DCD” lub „dyrektywa cyfrowa”) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE oraz uchylającej dyrektywę 1999/44/WE (Dz. Urz. UE L 136 z 22.05.2019, str. 28 i Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019 str. 63; dalej: „SGD”. Przedmiotowe dyrektywy opierają się na harmonizacji maksymalnej (art. 4), co oznacza, że państwa członkowskie nie mogą przyjmować, ani utrzymywać regulacji odmiennych od tych przyjętych w dyrektywach, w tym ustanawiać wyższego poziomu ochrony konsumentów. W zasadzie tej występują jednak wyjątki.

Prezydium Komisji Krajowej przedstawia następujące uwagi:

 

  1. Treść uzasadnienia do projektu jest sprzeczna z treścią projektu.

Zgodnie z zawartym w art. 1 pkt 5 ) projektu, dodawanym art. 43a Do umów zobowiązujących do przeniesienia na konsumenta własności towaru, w tym w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło będące towarem, nie stosuje się przepisów działu III tytułu XI księgi trzeciej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495, Dz. U. z 2020 r. poz. 875). W razie braku zgodności towaru z umową, konsumentowi przysługują uprawnienia określone w niniejszym rozdziale. Księga trzeciaTytuł XI, Dział III Kodeksu cywilnego zawiera przepisy dotyczące gwarancji przy sprzedaży. Zatem zgodnie z brzmieniem przytoczonego dodawanego przepisu, do wymienionych w nim umów nie będą miały zastosowania przepisu Kodeksu cywilnego dotyczące gwarancji (Dział III), zastosowanie natomiast znajdą przepisy dotyczące rękojmi (Dział II). Uzasadnienie do projektu – „Art. 43a jednoznacznie przesądza o odrębności nowo projektowanych regulacji względem ogólnych przepisów Kodeksu cywilnego w zakresie rękojmi i gwarancji.” (str. 6 uzasadnienia) – pozostaje w sprzeczności z treścią proponowanego przepisu. Natomiast na str. 3 uzasadnienia, w części zawierającej argumenty przemawiające za implementowaniem dyrektyw w drodze zmian wprowadzanych w ustawie o prawach konsumenta, a nie zmian do Kodeksu cywilnego, projektodawca wskazuje, iż zaimplementowanie dyrektyw do ustawyo prawach konsumenta stworzy spójną i w zasadzie zamkniętą regulację, co z kolei przełoży się na „ustabilizowanie” sytuacji prawnej przedsiębiorców i konsumentów. Wyeliminowana zostanie przy tym, do niezbędnego minimum, potrzeba odesłań do innych przepisów prawa,w tym z zakresu rękojmi i gwarancji. Ponownie o wyłączeniu stosowania przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących rękojmi względem konsumentów jest mowa na stronie 8 uzasadnienia, gdzie omawiane są zmiany w Kodeksie cywilnym. W kontekście treści uzasadnienia trudno ustalić, które przepisy k.c. nie znajdą zastosowania do umów, o których mowa w dodawanym art. 43a ust. 1: przepisy dotyczące rękojmi, gwarancji czy rękojmii gwarancji. W tym miejscu należy wskazać, iż przepis art. 17 SGD przewiduje stosowanie gwarancji handlowej natomiast art. 21 ust. 2 SGD dopuszcza aby sprzedawca mógł oferować konsumentowi warunki umowne wykraczające ponad zakres ochrony przewidziany
w dyrektywie. W tym kontekście, wyłączenie w art. 43a ust. 1 stosowania przepisów o gwarancji jest nieuzasadnione.

Zachowanie stosowania Kodeksowych przepisów o rękojmi jest o tyle istotne, iż zawiera ona narzędzia ochrony konsumenta w przypadku wystąpienia wady prawnej, wady, której, wbrew zapewnieniom twórców projektu, trudno dopatrzeć się w projekcie, jako podstawy odpowiedzialności sprzedającego. Natomiast zaproponowane zmiany w Kodeksie cywilnym nie tylko nie doprowadzą do uniknięcia potencjalnych wątpliwości – czy niezgodność z umową, o której mowa w przepisach implementujących SGD obejmuje również wady prawne – ale ze względu na przyjęte rozwiązania wręcz je pogłębią. Do pogłębienia wątpliwości interpretacyjnych z pewnością przyczyni się zaproponowana zmiana brzmienia definicji wady prawnej zawarta w art. 556 3 k.c. W obecnym brzmieniu przepis ten ma następujące brzmienie: „Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu; w razie sprzedaży prawa sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie prawa (wada prawna)”. Zaproponowane brzmienie„art. 5563. K.c. Wada prawna wynika z praw osób trzecich lub z decyzji lub orzeczenia właściwego organu; w przypadku sprzedaży prawa wada prawna może również polegać na nieistnieniu prawa. Pozostałe wady stanowią wady fizyczne.” jest nieprecyzyjne i niejasne oraz będzie w przyszłości rodzić problemy interpretacyjne. Wbrew zapewnieniom uzasadnienia, zmiana kodeksowej definicji wady prawnej w żaden sposób nie przyczyni się do rozwiania wątpliwości czy niezgodność z umową, o której mowa w przepisach implementujących SGD obejmuje również wady prawne.

W opinii Prezydium KK, dla jasności i przejrzystości przepisów, których beneficjentami mają być konsumenci, kwestia braku wady prawnej powinna stanowić część definiującą zgodność towaru z umową (dodawany art. 43b ust. 2 pkt. 2) – cechy towaru.

W zaproponowanym brzmieniu projekt nie obejmuje wszystkich dostępnych narzędzi ochrony w przypadku, gdy towar obarczony jest wadą prawną. Narzędzia takie uregulowane są w art. 574 k.c.

Motyw 18 SGD stanowi, iżdyrektywa nie powinna mieć wpływu na przepisy krajowe, które nie dotyczą szczególnie umów konsumenckich, i które przewidują szczegółowe środki ochrony prawnej w przypadku niektórych wad, które nie były widoczne w momencie zawarcia umowy sprzedaży, a mianowicie na przepisy krajowe, które mogą określać szczegółowe zasady dotyczące odpowiedzialności sprzedawcy za wady ukryte. Takimi wadami ukrytymi są wady prawne, natomiast przepisami, które przewidują szczegółowe środki ochronne, których adresatami są nie tylko konsumenci, są przepisy o rękojmi zawarte w k.c.

Dlatego, w ocenie Związku, bardziej korzystnym sposobem implementacji dyrektyw będzie doprecyzowanie w ustawie o ochronie konsumentów kwestii braku wady prawnej jako elementu zgodności towaru z umową oraz odstąpienie od zmiany przepisów k.c., co pozwoli konsumentom korzystać z dodatkowych narzędzi ochrony, dostępnych nie tylko dla konsumentów.

 

  1. Odnosząc się do poszczególnych przepisów projektu, redakcja dodawanego art. 43d ust. 4 przewiduje, iż naprawa lub wymiana towaru niezgodnego z umową ma nastąpić
    w rozsądnym czasie, nie precyzując ile ten czas wynosi.

 

Kwestię oczekiwania na naprawę porusza motyw 55 SGD. W celu ochrony konsumentów przed ryzykiem długiego oczekiwania, naprawy lub wymiany należy dokonać w rozsądnym terminie. Rozsądny termin dokonania naprawy lub wymiany powinien odpowiadać najkrótszemu możliwemu terminowi dokonania naprawy lub wymiany. Termin ten należy określić obiektywnie, biorąc pod uwagę specyfikę i złożoność towarów, charakter
i dotkliwość braku zgodności z umową, a także wysiłek niezbędny do dokonania naprawy lub wymiany.
Wdrażając niniejszą dyrektywę, państwa członkowskie powinny mieć możliwość interpretowania pojęcia rozsądnego terminu na dokonanie naprawy lub wymiany towaru poprzez wprowadzenie stałych terminów naprawy lub wymiany, które można by ogólnie uznać za rozsądne, w szczególności w odniesieniu do konkretnych kategorii produktów.

 

Mimo, iż dyrektywa wprowadza możliwość precyzyjnego ustalenia terminu dokonania naprawy lub wymiany, w projekcie posłużono się niedookreślonym wyrażeniem „w rozsądnym czasie” co przerzuca na konsumenta ryzyko nieuzasadnienie długiego oczekiwania na doprowadzenie towaru do stanu zgodnego z umową. Jest to o tyle istotne, iż nie są przypadkami odosobnionymi sprawy, w których towar wymaga wielokrotnej naprawy. Ponadto, przedłużający się, ale „rozsądny” w świetle projektu ustawy termin naprawy przerzuca na konsumenta ryzyko, iż w przypadku wadliwego towaru, konsument nie będzie mógł przez dłuższy okres korzystać z zakupionego przez siebie towaru oraz w kontekście treści dodawanego art. 43c ust. 1 konsument nie będzie mógł skorzystać z ponownej naprawy lub z odstąpienia od umowy, w przypadku gdy upłynie okres 2 lat od dostarczenia nowego towaru.

Na negatywną ocenę zasługuje nieuwzględnienie w projekcie ustawy możliwości, o której mowa w motywie 44 SGD, a mianowicie przewidzenie zawieszenia lub przerwania okresu odpowiedzialności lub biegu przedawnienia, na przykład w przypadku naprawy, wymiany lub negocjacji między sprzedawcą a konsumentem z myślą o zawarciu ugody. Możliwość taką przewiduje art. 581 k.c. Te same uwagi dotyczą art. 43k ust.1.

 

Negatywna całościowa ocena projektu oparta jest na tym, iż ustawodawca proponując sposób implementacji dyrektyw, nie wykorzystał wszystkich możliwości utrzymania nie niższej niż obecnie ochrony konsumenta, jakie daje dyrektywa. Na szczególną dezaprobatę zasługuje ustalenie „rozsądnego” terminu naprawy. Opierając się na zasadzie harmonizacji maksymalnej, ustawodawca bez oporu proponuje rozwiązania mniej korzystne dla konsumentów od obecnych, nie szukając możliwości ich utrzymania. Zaproponowany system i relacja k.c. – ustawa o ochronie konsumentówjest niejasny nie tylko ze względu na sprzeczność treści przepisu z uzasadnieniem. W pkt. 5) art. 1 dodaje się rozdział Rękojmia
i gwarancja konsumencka, jednak w rozdziale tym tylko art. 43g jest poświęcony kwestii gwarancji, zaś zawarte w nim regulacje w sposób szczątkowy regulują kwestie gwarancji, co sprawia iż art. 17 dyrektywy jest nieimplementowany. W projekcie brak jest przepisu określającego zasady odnoszące się do wzajemnego stosunku uprawnień z tytułu rękojmi i gwarancji (art. 17 ust. 2 pkt a) SGD), jakim obecnie jest art. 579 § 2 k.c. W tym kontekście odejście od stosowania przepisów k.c. o gwarancji jest nieuzasadnione.

 

 

Decyzja Prezydium KK nr 8/21 ws. poselskiego projektu ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych (…)

s. poselskiego projektu ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID- 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

 

Przedmiotem projektu jest wprowadzenie rozwiązania polegającego na tym, aby w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ze względu na COVID- 19 świadczenia przysługujące pracownikowi w czasie czasowej niezdolności do pracy finansowane były przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” ocenia projekt jednoznacznie krytycznie.

Po pierwsze okres epidemii łączy się z licznymi dodatkowymi obciążeniami dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Postrzegamy jako nieodpowiedzialne przenoszenie kolejnych obciążeń na Fundusz Chorobowy FUS. Kierunek działania powinien być wręcz przeciwny, a zmierzający do tego, aby wszystkie osoby funkcjonujące na rynku pracy, a więc zarówno pracownicy jak i osoby samozatrudnione, podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu tak, aby w równomierny sposób przyczyniały się do zapewnienia wpływów do Funduszu Chorobowego. W ocenie NSZZ „Solidarność” reformy wymaga przede wszystkim konstrukcja dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Po drugie należy zwrócić uwagę, że okres epidemii ze względu na COVID – 19 w różnorodny sposób dotknął pracodawców, w dużej mierze skutek epidemii zależny jest od sektora gospodarki. Występują przypadki, gdy okres epidemii wręcz zwiększył skalę zamówień u danego pracodawcy. Stąd też proponowane rozwiązanie traktujące tak samo pracodawcę w branżach jednoznacznie dotkniętych skutkami epidemii (przykładowo branża turystyczna) i pozostałych pracodawców uważamy za podejście nieefektywne.

Należy podkreślić, że jedną z cech stosunku pracy jest zasada, że ryzyko socjalne obciąża pracodawcę. Oznacza to między innymi, konieczność ponoszenia kosztów ryzyka czasowej niezdolności do pracy pracowników. Jest to jedno z fundamentalnych założeń prawa pracy i nie powinno być modyfikowane bez głębszego uzasadnienia.

Zwracamy także uwagę, że projekt nie zawiera żadnych wyliczeń związanych z potencjalnymi dodatkowymi kosztami po stronie FUS. Rozumiejąc specyfikę projektów poselskich zwracamy uwagę na konieczność budowania bardziej spójnych uzasadnień do projektów.

 

 

Decyzja Prezydium KK nr 7/21 ws. senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych

 

Prezydium Komisji Krajowej przedstawia następujące uwagi do senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych:

  1. W projekcie w zakresie pomocy dla zamkniętych branż wskazano rozwiązania, które wymagają konfrontacji z aktualnie obowiązującymi zarówno tzw. tarczami jak i tarczami finansowymi, biorąc pod uwagę optymalizację rozwiązań zarówno
    ze względów celowościowych jak i finansowych budżetu państwa.
  2.  Pozytywnie należy ocenić rezygnację projektodawcy z propozycji zniesienia zakazu handlu w niedziele w stosunku do poprzedniej wersji projektu.
  3. Podstawowym celem, na które Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” kładzie nacisk odnosząc do narzędzi pomocowych w okresie pandemii oraz po jej zakończeniu jest utrzymanie zatrudnienia oraz zapewnienie zawierania porozumień ze związkami zawodowymi w sytuacji konieczności wprowadzenia rozwiązań pogarszających warunki pracy i płacy pracowników. Wobec powyższego propozycja zawieszenia działalności i uruchomienie postojowego dla pracowników, którzy traktowani byliby w takiej sytuacji jako osoby wykonujące umowy cywilnoprawne zasługuje na zdecydowanie negatywną opinię. Prezydium KK  nie zgadza się na obniżenie przez okres 6 miesięcy wynagrodzenia pracowników poprzez zmianę formy ich zatrudnienia. Prezydium KK zwraca także uwagę,
    że projektodawca nie odniósł się w żaden sposób do kwestii ubezpieczeniowych
    (tj. ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego).

Ponadto konsekwencją pobierania przez pracownika świadczenia postojowego będzie brak zaliczenia okresu pobierania go do okresu uprawniającego do zasiłku dla bezrobotnych, na co nie wyrażamy zgody. Aby uzyskać prawo do zasiłku, bezrobotny musi co do zasady wykazać, że w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania był zatrudniony łącznie przez okres co najmniej 365 dni oraz osiągał w tym czasie wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, a także od tego wynagrodzenia istniał obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy (wszystkie wymienione przesłanki musza wystąpić łącznie).

 

Decyzja Prezydium KK nr 6/21 ws. opinii do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo przedsiębiorców oraz ustawy – Kodeks cywilny

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo przedsiębiorców oraz ustawy – Kodeks cywilny w zaproponowanym kształcie Prezydium KK NSZZ „Solidarność” ocenia negatywnie.

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo przedsiębiorców oraz ustawy – Kodeks cywilny zakłada rekompensatę dla przedsiębiorcy za skutki majątkowe wprowadzenia na mocy ustawy całkowitego zakazu dalszego prowadzenia określonej działalności gospodarczej,
albo takiego jej ograniczenia lub zmiany warunków wykonywania, że dalsze prowadzenie tego rodzaju działalności nie jest gospodarczo uzasadnione oraz objęcie danego rodzaju działalności monopolem państwa. Rekompensata ma przysługiwać od Skarbu Państwa, przyznawana
na pisemny wniosek przedsiębiorcy, złożony do wojewody. Rekompensata obejmuje łagodzenie skutków majątkowych m.in. utraty albo zmniejszenia wartości środków trwałych będących własnością przedsiębiorcy wykorzystywanych wyłącznie lub głównie do prowadzenia działalności gospodarczej; spłaty zobowiązania pieniężnego zaciągniętego wyłącznie lub głównie w związku z zakazaną działalnością; zakończenia w związku z zakazem umów o pracę i innych umów o świadczenie pracy; zakończenia innych umów zawartych wyłącznie lub głównie w celu prowadzenia zakazanej działalności.

Proponowane przez projektodawców rozwiązanie nie zawiera wyliczeń dot. wpływu
na sektor finansów publicznych. Skutki finansowe nie zostały przedstawione w perspektywie kilkuletniej. Jednocześnie nie przedstawiono źródeł finasowania planowanych wydatków, założeń oraz źródeł danych. Projektodawcy nie wzięli pod uwagę przy tym kondycji gospodarki oraz stanu w którym się znajdujemy w związku ze skutkami pandemii COVID-19.
W projekcie przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. W obecnej sytuacji, możemy prognozować, że w tym okresie będziemy nadal odczuwać skutki pandemii i prawdopodobnie kolejne obostrzenia będą wpływać na działalność przedsiębiorców, dlatego potencjalnie będą mogli skorzystać z rozwiązań zawartych
w tym projekcie. Wobec tego, biorąc pod uwagę przedmiot projektowanej ustawy, skutki finansowe mają kluczowe znaczenie. Ustawa nie rozstrzyga, czy skorzystanie z innych mechanizmów wsparcia niż rekompensata jest dopuszczalne. Z tarcz antykryzysowych skorzystało wiele firm i w naszej ocenie rekompensata nie powinna być w takiej sytuacji dopuszczalna. W tym kontekście należy mieć na względzie dotychczasową pomoc,
która została przekazana do firm, które odczuły skutki związane z COVID-19 (I fala pandemii) oraz nowe (II fala pandemii) w tym tarczę branżową uruchomioną w grudniu 2020 r. (szacowana wartość do 40 mld zł) oraz kolejną tarczę finansową 2.0 PRF (szacowana wartość to około 35 mld zł).

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na fakt, że projektowany art. 65l stanowi, że rekompensatę przyznaje się na pisemny wniosek przedsiębiorcy, złożony do wojewody właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności zakazanej, a w przypadku prowadzenia działalności w kilku województwach, wojewody właściwego dla miejsca, w którym działalność była prowadzona w największym rozmiarze. Wojewodowie mogą zwracać się do właściwych naczelników urzędów skarbowych, organów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, organów Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i innych organów władz publicznych o informacje i pomoc w ocenie wniosku. Wojewoda wydaje decyzję w sprawie rekompensaty w szczególności określając wysokość rekompensaty, termin jej wypłacenia oraz plan kosztów likwidacji działalności zakazanej. Wobec powyższego wyrażamy obawę dot. zdolności wojewodów do oceny zasadności wypłaty rekompensat. To będzie wymagało dużego aparatu administracyjnego, zwłaszcza w zakresie rachunkowości. Przy dużej liczbie wniosków wojewodowie będą mieli ograniczone możliwości weryfikacji wiarygodności prezentowanych danych, co może stanowić pole do nadużyć. Mechanizm współpracy z innymi instytucjami nie będzie skuteczny w takim kształcie z racji braku zobowiązania organów do współpracy.

Ponadto, przedstawiony projekt zawiera liczne błędy zarówno stylistyczne, jak i formalnoprawne. Jego zapisy przewidują zmianę bardzo istotnych ustaw, przy czym zmiany te są nieprecyzyjne, zawierają wiele pojęć nieostrych i otwartych takich jak „głównie w związku”, „głównie w celu”, co uniemożliwiałoby dokonanie ich pewnej i logicznej interpretacji. Innym dobitnym przykładem powyższego jest uregulowanie rekompensaty pieniężnej za zakaz prowadzenia działalności jako surogatu odszkodowania za tzw.: „skutki majątkowe”. W projekcie wprowadza się zatem nieznane Kodeksowi cywilnemu pojęcie „skutków majątkowych”, które według kolejnych zapisów projektu wyłączają odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych.

Z powyższych względów projekt należy ocenić negatywnie.

Decyzja Prezydium KK nr 4/21 ws. poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych…

Decyzja
Prezydium KK
nr 4/21
ws. poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (wersja z dnia 10 grudnia 2020 r.)

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi dotyczące przedmiotowego projektu.
Na wstępie warto zauważyć, że projekt przewiduje dodanie do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych art. 15gi, jednakże numeracja ta jest już w ustawie użyta (od dnia 16 grudnia 2020 r.).
W kwestii merytorycznej należy podnieść, że sama idea wsparcia szeroko pojętego sektora usług gastronomicznych zasługuje na aprobatę. Jednakże projektodawcy nie wskazali w uzasadnieniu żadnych danych związanych z przedstawionym pomysłem. W szczególności brak jest danych dotyczących jakie (przynajmniej szacunkowo) przyniosłyby one korzyści dla podmiotów funkcjonujących w tej branży oraz tych dotyczących kosztów tego działania po stronie państwa. Jest to o tyle istotne, że z wieloma ograniczeniami borykają się także inne działy gospodarki w związku z czym, konieczne jest właściwe oszacowanie tego, gdzie i w jakim zakresie powinna trafić pomoc ze strony państwa.
Warto również zauważyć, że proponowane rozwiązanie byłoby kolejnym instrumentem skierowanym do przedsiębiorców, którego jedynie pośrednie i ewentualne efekty odczuliby pracownicy. Zdaniem NSZZ „Solidarność” w pracach nad następnymi projektami należy uwzględniać także mechanizmy, których adresatami byliby sami pracownicy.